Του Νίκου Τιμοθέου*
Ο εμβριθής πολίτης και πολιτικός Χρήστος Πουργουρίδης παραθέτει σε άρθρο του (στον ΠΟΛΙΤΗ στις 6.7.2019) μια σειρά από «πολιτικές ευθύνες» που θα πρέπει να διέπουν την «πολιτική» συμπεριφορά και πράξη κάθε πολίτη:
- Να επιλέγει αντιπροσώπευση.
- Να συμμετέχει σε κοινωνικές οργανώσεις (κόμμα, συντεχνία, ΜΚΟ)
- Να διαμορφώνει στάση έναντι κρίσιμων θεμάτων (κυπριακό, τήρηση νόμων, κοινωνική δικαιοσύνη, κοκ)
Και [4]: Αξιοποιώντας τη δική του ελευθερία, να σέβεται την ελευθερία των άλλων.
Στη συνέχεια, παραθέτει δύο βασικές προϋποθέσεις:
- Να έχει τη βούληση ανάληψης της [ατομικής] ευθύνης.
- Να αναπτύσσει γνωστικό υπόβαθρο ικανό [και επαρκές] για την παρατήρηση, την επεξήγηση και την αξιολόγηση για τα πολιτικο-οικονομικο-κοινωνικά φαινόμενα.
Με βάση τα πιο πάνω, αιτιολογεί τις θέσεις που προβάλλει στα άρθρα του και ιδιαίτερα την ακραία αυστηρή (όπως ο ίδιος λέει) κριτική του κατά του ΠτΔ.
Η «πολιτική ευθύνη» που περιγράφει ο ΧρΠ είναι πλατιά και ορθή, όπως περιγράφεται από την εποχή του Αριστοτέλη εδώ και 25 αιώνες. Βέβαια, πολύ μικρό ποσοστό των πολιτών την αποδέχεται (καλώς ή κακώς) και την φέρει παγκοσμίως. (Γιατί άραγε;)
Οι προϋποθέσεις, όμως, που απαριθμεί ο ΧρΠ είναι, κατά την ταπεινή μου άποψη, ελλιπείς και άρα ανεπαρκείς. Θα πρόσθετα ακόμη δύο:
(α) τη δυνατότητα και ικανότητα ΑΛΗΘΟΥΣ και ΠΛΗΡΟΥΣ πληροφόρησης και
(β) την ΑΝΙΔΙΟΤΕΛΗ αξιολόγηση και κρίση.
Μόνον όταν ικανοποιούνται ΚΑΙ ΟΙ ΤΕΣΣΕΡΙΣ προϋποθέσεις, μπορεί ο πολίτης να ασκήσει την όποια πολιτική συμπεριφορά και πράξη επιλέξει τιμώντας τις τέσσερις «πολιτικές ευθύνες» του.
Ας βασανίσουμε τώρα την εφαρμογή των πιο πάνω στο «κυπριακό». Τίθενται τρία ερωτήματα:
- Έχει ο μέσος πολίτης ΠΛΗΡΗ και ΑΛΗΘΗ πληροφόρηση; Μάλλον όχι, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τις προθέσεις, στόχους και πράξεις της Τουρκίας, μέρους των Τ/Κ και πολλών άλλων εμπλεκομένων εξωτερικών παραγόντων; Την έχει ο ΧρΠ ή παρομοίως ο ΓΓ/ΑΚΕΛ; Έτσι διατείνονται. Είναι όμως πιστευτοί από την πλειοψηφία;
> Προφανώς όχι. Τα ίδια ισχύουν και για πλείστους όσους επικρίνοντες και επαινούντες τον ΠτΔ. - Έχει ο μέσος πολίτης τις ατομικές ικανότητες για ορθή και πλήρη παρατήρηση, αξιολόγηση και κρίση; Οι ακαδημαϊκές και ‘σταδιοδρομικές’ επιδόσεις του μέσου πολίτη δεν το υποστηρίζουν -ούτε και της πλειοψηφίας του κομματικού και πολιτικού προσωπικού.
> Μάλλον το αντίθετο. - Είναι ο μέσος πολίτης και η μεγάλη πλειοψηφία του κομματικού και πολιτικού προσωπικού ΑΝΙΔΙΟΤΕΛΕΙΣ στην όποια αξιολόγηση και κρίση τους. Η τοπική και εν πολλοίς η διεθνής εμπειρία απαντούν:
> ΟΧΙ! (Πολλοί μάλιστα διατυμπανίζουν: «Εμείς και το κόμμα μας, εμείς και τα ατομικά/συνδικαλιστικά μας συμφέροντα, εμείς και το αναμενόμενο ή υλοποιηθέν ρουσφέτι μας.»)
Επί της ουσίας, για τη στάση του ΠτΔ και πολλών (ίσως της πλειοψηφίας) των πολιτών στο κυπριακό:
- Δεχόμαστε Τ/Κ βέτο (θετική ψήφο) στα ΠΑΝΤΑ; Η πλειοψηφία λέει ΟΧΙ.
- Δεχόμαστε «εγγυήσεις» και «ξένα στρατεύματα»: Το σύνολο λέει ΟΧΙ.
- Δεχόμαστε να εισέλθουμε σε ένα γάμο όταν οι δύο αρραβωνιασμένοι δεν εμπιστεύονται αλλήλους και η πενθερά του ενός είναι σε θέση (λόγω μεγέθους και γειτνίασης) , επιθυμεί (λόγω νοοτροπίας, παραβατικότητας και λαϊκισμού) και διακηρύσσει (ως κοινός «μπούλης») ότι θα επεμβαίνει στο γάμον και ότι έχει δικαιώματα στις υποθέσεις, την περιουσία και τις πράξεις του προς γάμο ζεύγους; Η πλειοψηφία λέει ΟΧΙ.
- Είμαστε διατεθειμένοι να επαναλάβουμε το πείραμα του 1960; Η πλειοψηφία λέει ΟΧΙ, κι ας κάποιοι θεωρούν ότι είμαστε πιο ώριμοι – θέση την οποία η καθημερινή πολιτική πράξη εκατέρωθεν της πράσινης γραμμής και βορειότερα αποδεικνύει εντελώς, μα εντελώς, λανθασμένη.
- Μήπως είναι καιρός να γίνουμε πιο ρεαλιστές στα πλαίσια μιας Ευρωπαϊκής Ένωσης που προσπαθεί να βρει τον δρόμο της προς την ολοκλήρωση χωρίς φυσικά να περάσει από το «καζάνι αμαλγαματοποίησης» του αμερικανικού εμφύλιου πολέμου – τα προεόρτια του οποίου θυμίζει αμυδρά έστω – η στάση διάφορων χωρών-μελών της ΕΕ (πχ στο μεταναστευτικό ή στα δημοσιονομικά);
*Δημοσιεύτηκε στον Φιλελεύθερο στις 11.7.2011