Του Νίκου Τιμοθέου*
Οι αξίες κάθε ανθρώπου, κάθε επαγγελματία, κάθε οργανισμού είναι το ΘΕΜΕΛΙΟ στο οποίο κτίζει τη ζωή του, την κουλτούρα του, τις κάθε είδους δραστηριότητες του –τον ηθικό του κώδικα! Τον κώδικα που συνιστά την πυξίδα της συμπεριφοράς του: του ιδίου και των ανθρώπων του μεταξύ τους, αλλά και προς όλους τους συμμέτοχους του – τους πολίτες, τους συνεργάτες του, την κοινότητα και την πολιτεία. Ο κώδικας ηθικής του κάθε ανθρώπου και του κάθε οργανισμού είναι ο «μαγνήτης» που συγκρατεί τη «φυλή» του, η «κόλλα» που συγκρατεί τα μέλη της και διέπει τις σχέσεις της με τις «φυλές» των συμμετόχων του, ώστε να είναι αμοιβαία παραγωγικές.
Οι οργανισμοί και οι επαγγελματίες που διαμορφώνουν και τηρούν ένα κώδικα ηθικής, που βασίζεται στις αξίες τους και τον εφαρμόζουν, διαθέτουν ένα αποτελεσματικό εργαλείο που αποδεδειγμένα βελτιώνει την κουλτούρα και την αποδοτικότητα τους και εξασφαλίζει την αειφορία τους.
Τα πιο πάνω ισχύουν για τους επιτυχημένους επαγγελματίες (ελεύθερους και υπαλλήλους) και κάθε τύπου επιχειρήσεις και οργανισμούς, σύμφωνα με εκτεταμένη διεθνή έρευνα.
Ο σκεπτόμενος, ο απηυδισμένος, ο διαμαρτυρόμενος πολίτης, είτε ψηφίζει είτε απέχει, διερωτάται: Αν η ύπαρξη και εφαρμογή ενός ουσιαστικού κώδικα ηθικής βοηθά τον επαγγελματία και τον οργανισμό να επιτύχει, γιατί δεν υιοθετείται και από τα πολιτικά κόμματα;
- Τι σημαίνει όμως στην πράξη η διαμόρφωση και εφαρμογή ενός κώδικα ηθικής;
Καταρχάς θα πρέπει να διαμορφώσει το κάθε κόμμα δημοκρατικούς εσωτερικούς κανονισμούς που να διέπουν τις δραστηριότητες του, τον τρόπο επικοινωνίας του και το περιεχόμενο των πληροφοριών που παρέχουν σε όλους τους συμμετόχους του: στα μέλη του, στα συνεργαζόμενα κόμματα, στον πολίτη, στα πολιτειακά όργανα. Να αναπτύξει, δηλαδή, ένα κώδικα συμπεριφοράς, που οφείλει να τηρεί στην εσωτερική πληροφόρηση, στη λογοδοσία και στον απολογισμό του προς τους εσωτερικούς και εξωτερικούς συμμετόχους του, όχι μόνο τηρώντας τη νομοθεσία, αλλά και το δικό του κώδικα ηθικής, που οφείλει να ανταποκρίνεται τουλάχιστον, αν όχι περισσότερο, στους δημοκρατικούς κανόνες που διέπουν το κράτος στο οποίο δραστηριοποιείται.
Διερωτηθείτε, αγαπητοί αναγνώστες, ποια από τα κυπριακά πολιτικά κόμματα εφαρμόζουν τα πιο πάνω!
-
Ποια έχουν και εφαρμόζουν κώδικες ηθικής και συμπεριφοράς, δηλαδή, τις πανανθρώπινες αξίες: της ελευθερίας της έκφρασης και της διαφωνίας, της αλήθειας, της ειλικρίνειας, της συνέπειας, της πλήρους πληροφόρησης, του πλήρους απολογισμού, της ισοπολιτείας, της δικαιοσύνης και της τήρησης των νόμων.
- Γιατί άραγε δεν αποδέχονται πλήρη έλεγχο των οικονομικών τους, των εκλογικών εκστρατειών τους, των απολαβών, φανερών και μυστικών, άμεσων και έμμεσων, των αξιωματούχων τους; Γιατί δεν φορολογούνται οι αξιωματούχοι τους για τα έμμεσα ωφελήματα που απολαμβάνουν λόγω του κομματικού αξιώματος τους είτε προέρχονται από το κόμμα είτε από «φίλους» του κόμματος;
- Γιατί δεν έχουν ούτε εσωτερικά ούτε προς τα έξω πλήρη και ειλικρινή πληροφόρηση;
- Γιατί επιβάλουν εσωτερική φανερή ή συγκεκαλυμένη δικτατορία και δεν επιτρέπουν δημόσιο δημιουργικό διάλογο;
- Γιατί επαγγέλλονται τη δημοκρατία για το κράτος ενώ εσωτερικά έχουν πλείστα δικτατορικά χαρακτηριστικά και η ηγεσία τους διατηρεί για τον εαυτό της απολυταρχικές εξουσίες και απαιτεί τήρηση κώδικα σιωπής, τυφλή υπακοή στις εντολές της και αποφυγή ελεύθερης γνώμης και κριτικής;
- Γιατί κάποια κόμματα έχουν μέχρι και υπηρεσία παρακολούθησης των μελών (…επαγρύπνησης!) με μοναδικό στόχο την εφαρμογή, όχι φυσικά ενός κώδικα ηθικής, αλλά ενός «τυφλής υπακοής» και γιατί ‘εκτελούν’ με συνοπτικές δίκες τους διαφωνούντες;
- Ποια κόμματα εφαρμόζουν επιστημονικές μεθόδους ανάλυσης των προβλημάτων της κοινωνίας μας και των δικών τους και διαμόρφωσης και υιοθέτησης λύσεων και στρατηγικής και σχεδίων δράσης για την υλοποίηση τους;
- Ποια κόμματα έχουνανεξάρτητη υπηρεσία εσωτερικού ελέγχου, με πλήρη πρόσβαση σε όλα τα έγγραφα και πληροφορίες του κόμματος, πολιτικά και οικονομικά, που συντάσσει και δημοσιοποιεί σχετική έκθεση στην οποία προβάλλει λάθη, αδυναμίες, παραβάσεις καταστατικού, κανονισμών, νομοθεσιών και διαδικασιών;
-
Ποια κόμματα μετρούν συχνά και με επιστημονικό τρόπο τοβαθμό ικανοποίησης των διαφόρων ομάδων συμμετόχων τους: μελών, αξιωματούχων, φίλων του κόμματος, ψηφοφόρων και της κοινωνίας γενικότερα; Και ποια ανακοινώνουν τα ευρήματα της έρευνας και της ανάλυσης των αιτίων;
Εδώ θα πρέπει να τονίσουμε ότι η κουλτούρα των πολιτικών και των πολιτικών κομμάτων αντανακλά και επηρεάζει την κουλτούρα της κοινωνίας σε όλες τις εκφάνσεις της: στην επιχειρηματική ζωή, στον αθλητισμό, στη συμπεριφορά της νεολαίας, στη συμπεριφορά στο δρόμο, κοκ.
Η διαπίστωση του βαθμού συμμόρφωσης κάθε κυπριακού πολιτικού κόμματος με τα πιο πάνω και τις θετικές ή αρνητικές επιπτώσεις στην κοινωνία απαιτεί επιστημονική έρευνα και άρα χρόνο.
Ο πολίτης, εν τω μεταξύ, δείχνει την απογοήτευση του και απομακρύνεται από το κομματικό και το πολιτικό γίγνεσθαι! Διαπιστώνεται και διαφοροποίηση στην εκλογική βάση και δύναμη των υφιστάμενων κομμάτων.
Δυστυχώς το μέγα «κόμμα» της αποχής και όσων ψηφίζουν με βάση «το μη χείρον, βέλτιστο» δεν έχει ωριμάσει ακόμη αρκετά ώστε να δημιουργήσει νέα πολιτικά σχήματα με χαρακτηριστικά ανοικτής δημοκρατικής κοινωνίας.
-
Ας ελπίσουμε ότι αυτό θα συμβεί σύντομα.
*Δημοσιεύτηκε στον ΠΟΛΙΤΗ στις 20.3.2018