Του Νίκου Τιμοθέου*
Ο λαϊκισμός βασιλεύει …όταν εξαντληθούν τα επιχειρήματα! …όταν κάποιος ή κάποιοι προσπαθούν μάταια να υπερασπιστούν μια χαμένη υπόθεση! …όταν χρησιμοποιεί ψεύδη ή και υπερβολές ή και όταν λέγει τη μισή αλήθεια για να πετύχει το σκοπό του!
Ο λαϊκισμός είναι το εργαλείο των πάσης φύσεως δικτατοριών. Είναι το όπιο της δημοκρατίας! Συνιστά τη χειρότερη εκμετάλλευση του λαού ή μέρους του λαού. Βρίσκει πρόσφορο έδαφος σε όλους όσοι εμπιστεύονται τυφλά κάποιους πολιτικούς και πολιτικά κόμματα που προβάλλουν ουτοπιστικές ιδεολογίες ή και που υπόσχονται μεγάλες παροχές ή και ρουσφέτι ή και ψεύτικες «επαναστάσεις» ή ακόμη εξωπραγματικά έσοδα ή κέρδη. Ακόμη, ο λαϊκισμός εξάπτει τα πάθη και προκαλεί μίσος μεταξύ «ομάδων» πολιτών ή «τάξεων» και «κατασκευάζει» …αποδιοπομπαίους τράγους!
Τρανό παράδειγμα έχουμε πια στην Κύπρο καθημερινά, ακούοντας και βλέποντας την γκεμπελική AΚΕΛική χορωδία του προέδρου Χριστόφια να φορτώνει αποκλειστικά στις τράπεζες και στον τέως διοικητή της Κεντρικής την άθλια κατάσταση στην οποία περιήλθε η οικονομία του τόπου!
Φθάσαμε στο σημείο να ακούμε βουλευτή του ΑΚΕΛ (όχι …οικονομολόγο), που διετέλεσε μέλος του ΔΣ της Κεντρικής, που διορίστηκε από τον ίδιο τον πρόεδρο Χριστόφια, να «φορτώνει» στις τράπεζες όλα τα προβλήματα του τόπου και στο διοικητή τα προβλήματα των τραπεζών! Καλά, δεν πήρε είδηση ο ίδιος πώς οι τράπεζες είχαν πάρει τον κατήφορο και ότι η εποπτεία τους ήταν «ανεπαρκής» και άσχετα αν είχε το ΔΣ εξουσία να «μπλοκάρει» το Διοικητή, τι έπραξε ο ίδιος; Ενημέρωσε την κυβέρνηση, μίλησε σε δημοσιογραφική διάσκεψη, παραιτήθηκε; Και όμως είναι ο εκλεκτός του προέδρου, που του «παραχώρησε» την …έδρα του! Ίσως σήμερα να είναι μάλιστα ο …σύμβουλος του νέου διοικητή!
Καλά, αν η ανεργία και η εξαθλίωση αύξησαν τις κλοπές και τις ληστείες, φταίει η αστυνομία; Αν ο άνθρωπος διάγει καθιστική ζωή, καταβροχθίζει μεγάλες ποσότητες ανθυγιεινών τροφών και είναι υπέρβαρος και όλα αυτά παρά τις συμβουλές του οικογενειακού γιατρού του, φταίει ο …γιατρός για το διαβήτη του ή τα καρδιακά του προβλήματα. Θα έπρεπε η αστυνομία να μας βάζει κέρφιου και ο γιατρός με το ζόρι …δακτυλίδι στο στομάχι και …νέφτι για να τρέχουμε; Εποπτεία δεν σημαίνει ούτε διοίκηση ούτε διεύθυνση!
Παρομοίως, το ΑΚΕΛ και οι «ψευδο-διανοούμενοι» του και οι συνδικαλιστικές οργανώσεις προσπαθούν να φορτώσουν στην επιχειρηματική τάξη και τις οργανώσεις της όλα τα προβλήματα της οικονομίας, νιπτοντας τα χέρια τους! Η προσπάθεια δημιουργίας μιας πλαστής «ταξικής» πάλης μυρίζει παλαιού τύπου σοσιαλισμό!
Και το μόνο που καταφέρνει είναι να καθυστερεί τη σοβαρή, αντικειμενική έρευνα, το μειλίχιο διάλογο και την εξεύρεση λύσεων, που να αντιμετωπίζουν τις εγγενείς αδυναμίες μας, τις διαρθρωτικές στρεβλώσεις, την έλλειψη κωδίκων ηθικής και αξιοκρατίας και τη διαμόρφωση σχεδίων δράσης για ταχεία αναμόρφωση.
Καλά, σε ποιους δάνεισαν οι τράπεζες και τα ταμιευτήρια μεγάλα ποσά με υποθήκες ή και χωρίς; Πως φθάσαμε να έχουμε ένα από τους ψηλότερους δανεισμούς των νοικοκυριών στην ΕΕ; Ποιοι δούλευαν στις επιχειρήσεις που έκτιζαν τα ιδιόκτητα σπίτια ή τα εξοχικά που προορίζονταν για ντόπιους και ξένους; Ποιοι κέρδισαν πουλώντας σε υπερβολικά ψηλές τιμές τα χωράφια τους στο Παραλίμνι, στα Περβόλια, στην Ορόκληνη, στην Πάφο; Ποιοι πολιτικοί και ποιοι “σοφοί” οικονομολόγοι προειδοποίησαν με πειστικό τρόπο ότι μεγάλωνε η φούσκα; Τι μάθαμε από τη φούσκα του χρηματιστηρίου και δεν το επαναλάβαμε; Τι έκανε η κυβέρνηση της «δίκαιας κοινωνίας» για να αποφύγουμε τη …φούσκα;
Και καλά, ο απλός δανειζόμενος πολίτης ήταν αφελής! Ήταν υπεραισιόδοξος και σίγουρος για την ασφάλεια του εισοδήματος του! Ήταν όμως και στέλεχος ή απλός ψηφοφόρος των κομμάτων και συχνά μέλος συντεχνιών! Ποιος τον φώτισε για τους κινδύνους; Ήθελε απλώς ένα «ωραίο, μεγάλο» σπίτι και ένα εξοχικό και δύο αυτοκίνητα! Ποια όμως η δικαιολογία των επιχειρηματιών ανάπτυξης γης; Είχαν κάποιοι σχέσεις με κόμματα και πολιτικούς; Είναι τυχαίο το ό,τι ξαφνικά βρήκαν κάποιο χρόνο και χρήμα για να γίνουν ηγέτες ποδοσφαιρικών σωματείων και πολιτικοί …παράγοντες;
Και για όλα φταίνε οι διοικήσεις και οι διευθύνσεις των τραπεζών; Σίγουρα έχουν μεγάλη ευθύνη! Που ήταν όμως τα ΔΣ, οι Γενικές Συνελεύσεις, οι μέτοχοι, οι επιτροπές και τα τμήματα εσωτερικού ελέγχου, οι διευθυντές διαχείρισης κινδύνου; Που ήταν η ΕΤΥΚ στην οποία ανήκουν και τα διευθυντικά στελέχη των τραπεζών;
Μήπως η επικρατέστερη ιδεολογία στην Κύπρο είναι ο ποντιοπιλατισμός;
Ο σοσιαλισμός λόγω της εμμονής του με την «καταστροφή της εχθρικής τάξης και του καπιταλιστικού συστήματος» και το «χάσμα» μεταξύ κεφαλαίου και εργατιάς δεν κατάφερε ποτέ να διαμορφώσει ένα πρακτικό επιχειρηματικό μοντέλο και μια κουλτούρα που να προάγει την πρόοδο και τη δημιουργία πλούτου, ως αντιστάθμισμα στο κοινωνικό κράτος και στο αντίστοιχο κόστος.
Η αριστερά οφείλει να αποδεχθεί την κριτική ως ένα θετικό βήμα για τη διαμόρφωση νέων κοινωνικο-οικονομικών μοντέλων!
Παρομοίως, ο άκρατος καπιταλισμός προάγει τη δημιουργία «μη κοινωνικού» πλούτου –που συσσωρεύουν οι λίγοι, που αυξάνει το χάσμα εισοδημάτων και περιουσίας και καταστρέφει μικρές και μεγάλες επιχειρήσεις, βιοτεχνίες και θέσεις εργασίας μεταφέροντας την παραγωγή σε χώρες/περιοχές χαμηλού εργατικού κόστους!
Η υγεία της πολιτικής ζωής του τόπου βασίζεται σε όσους έχουν το πάθος για την επίτευξη δύσκολων και φιλόδοξων αλλά εφικτών στόχων, με ανιδιοτελή κίνητρα, αναμένοντας ως αμοιβή του χρόνου και της ενέργειας τους μόνο την επιτυχία των προσπαθειών τους για το κοινό καλό.
Οι προβληματισμένοι, σοβαροί πολίτες που ενδιαφέρονται να συμβάλουν στην έρευνα, στη διαμόρφωση λύσεων, στην ανάπτυξη νέων μοντέλων, ας θέσουν τα σωστά ερωτήματα και ας συμμετάσχουν στην εξεύρεση απαντήσεων, όπως πχ
(1) Ποιο το νόημα μιας ισοπολιτειακής κοινωνίας ως εφικτού στόχου;
(2) Πώς ορίζεται μια αταξική κοινωνία και πώς μπορεί να επιτευχθεί;
(3) Ποια τα κριτήρια εξισορρόπησης των απαιτήσεων ισότητας έναντι εκείνων της ατομικής ελευθερίας;
(4) Πως αντιλαμβάνεται η κοινωνία το «δόγμα» ότι η «δύναμη του ατόμου» δεν έχει αξία αν δεν συνοδεύεται με αντίστοιχη οικονομική δύναμη και συμμετοχή στη λήψη διευθυντικών και πολιτικών αποφάσεων;
(5) Ποιες είναι οι επιπτώσεις από την επιθυμητή εξύψωση του πολιτιστικού επιπέδου του λαού;
(6) Πως δημιουργείται μια ανταγωνιστική κοινωνία, που είναι ταυτόχρονα συνεταιριστική και συμμετοχική ώστε να είναι δημιουργική και καινοτόμα;
(7) Μπορεί ο κοινωνικός καπιταλισμός να δώσει λύσεις, αντικαθιστώντας ως κοινωνικο-οικονομικό μοντέλο τόσο τον άκρατο καπιταλισμό όσο και τον σοσιαλισμό σε μια πραγματικά αταξική κοινωνία και πως αρχίζουμε την εφαρμογή του;
(8) Πως μπορούν οι πολίτες να συμβάλουν στο δημιουργικό έργο αναμόρφωσης της κοινωνίας μας;
*Δημοσιεύτηκε στην ΑΛΗΘΕΙΑ στις 15.7.2012