Του Νίκου Τιμοθέου*
Έχει επεκταθεί ή έχει διαβρωθεί η δημοκρατία στην πεντάχρονη διακυβέρνηση Χριστόφια; Διερωτάται ο ευαισθητοποιημένος και προβληματισμένος πολίτης!
Πώς κρίνεται η διακυβέρνηση Χριστόφια και ΑΚΕΛ, ως προς τη βελτίωση ή τη διάβρωση της δημοκρατίας από διάφορες γωνίες: Λήψης αποφάσεων, πληροφόρησης του πολίτη, εξωτερικής πολιτικής, πολιτικής περί το κυπριακό, οικονομικής πολιτικής, ενεργειακής πολιτικής, πρόσβασης σε δημόσια αρχεία, δημοσιογραφίας …;
Δυστυχώς η μυστικότητα και μυστικοπάθεια της κυβέρνησης και της κρατικής μηχανής έχουν διαβρώσει ακόμη πιο πολύ τη δημοκρατία! Η κυβέρνηση Χριστόφια μας θύμισε Σοβιετική Ένωση: μια συνεχής παλινδρόμηση μεταξύ μυστικοπάθειας και παραπληροφόρησης -μια έντονη απέχθεια στη διαφάνεια, στην αλήθεια, στην ειλικρίνεια.
Ας θεωρήσουμε καταρχάς το χειρισμό του φιάσκου των Συριακών εκρηκτικών. Η κυβέρνηση παλινδρόμησε μεταξύ της επιθυμίας της να μην ενοχλήσει το γειτονικό δικτάτορα και των διεθνών υποχρεώσεων της! Όταν αναγκάστηκε να δεχθεί στο έδαφος μας τα εμπορευματοκιβώτια του θανάτου, τήρησε μυστικοπάθεια στις ενέργειες χειρισμού του προβλήματος με αποτέλεσμα ΚΑΝΕΝΑ μέλος της κυβέρνησης ούτε ο ίδιος ο πρόεδρος ούτε υπουργός του, ΚΑΝΕΝΑΣ αξιωματούχος ή ανώτατος δημόσιος υπάλληλος ή αξιωματικός να έχει πλήρη εικόνα της πραγματικής κατάστασης! Ούτε φυσικά η Βουλή ή η Αντιπολίτευση! Στην προσπάθεια του να «παίξει παιχνίδι» ξεγελώντας τους συνέταιρους μας στην ΕΕ και τον ΟΗΕ, ο πρόεδρος Χριστόφιας κατάφερε να πνίξει κάθε έννοια δημοκρατίας και να λειτουργήσει ως απολυταρχικός μονάρχης. Τραγικό αποτέλεσμα: δεκατρείς νεκροί, εκατομμύρια ευρώ ζημιά στην οικονομία του τόπου και ανυπολόγιστη οδύνη/ταλαιπωρία σε συγγενείς των θυμάτων, στο λαό και στις επιχειρήσεις –και διάβρωση της δημοκρατίας!
Με τον ίδιο τρόπο χειρίστηκε ο πρόεδρος Χριστόφιας το κυπριακό! Άφησε τους πάντες στο σκοτάδι. Προσπάθησε να συμφωνήσει με το «σύντροφο» του Ταλάτ υποχωρώντας σε πλείστα όσα θέματα, με αποτέλεσμα και ρεζίλι να γίνει στην πλευρά μας χάνοντας όλους ανεξαιρέτως τους συμμάχους του (πέρα φυσικά από το υποχείριο του ΑΚΕΛ), να υποσκαφτεί από την τουρκική πλευρά ακόμη και από τον ίδιο τον Ταλάτ και να έλθει σε σύγκρουση με τα ΗΕ! Κοροΐδεψε τα δικά μας πολιτικά κόμματα χωρίς ποτέ να τους δίνει έγκαιρα τις θέσεις που έθετε ενώπιον των Τ/Κ και των ΗΕ! Αποτέλεσμα: η θέση μας χειροτέρευσε και η δημοκρατία διαβρώθηκε ακόμη περισσότερο!
Στην εξωτερική πολιτική, ο πρόεδρος κωλυσιέργησε να συμφωνήσει με τα υπόλοιπα μέλη της ΕΕ στην αντιμετώπιση του Λιβυκού! Παρομοίως, χειρίστηκε με μυστικοπάθεια το Συριακό! Σε ό,τι αφορά στην προσχώρηση της Κύπρου στον ευρωπαϊκό μηχανισμό ασφάλειας και ειρήνης, ο πρόεδρος αγνόησε την απόφαση της πλειοψηφίας της βουλής και έπληξε ακόμη μια φορά τη δημοκρατία.
Στη διαχείριση της εθνικής οικονομίας, ο πρόεδρος και οι υπουργοί του (συνεπικουρούμενοι από το ΑΚΕΛ) παλινδρόμησαν κατ’ επανάληψη μεταξύ μυστικότητας, ψεύδους και παραπληροφόρησης: από διακηρύξεις περί του απυρόβλητου της κυπριακής οικονομίας μέχρι τον κίνδυνο της πτώχευσης! Ακόμη και την υστάτη, όταν στο χείλος του γκρεμού, ο Δ Χριστόφιας «καΐλησε» να συμφωνήσει στο μνημόνιο, ο ίδιος και ο προπαγανδιστικός μηχανισμός κυβέρνησης και ΑΚΕΛ/ΠΕΟ προβαίνουν σε ένα μπαράζ παραπληροφόρησης «φορτώνοντας» στην Τρόικα τα μέτρα που οι ίδιοι όφειλαν να είχαν πάρει εξ ανάγκης αφού άδειασαν το δημόσιο κορβανά! Τήρησε μυστικοπάθεια για το ρωσικό δάνειο και τους όρους του, καθώς και για τις προσπάθειες εξεύρεσης κι άλλου δανείου! Καταπατώντας κάθε «κόκκινη» γραμμή που οι ίδιοι έθεσαν, αναζητούν σοφιστείες για να δικαιολογήσουν τα αδικαιολόγητα! Ακόμη, η Κυβέρνηση επέδειξε απαράδεκτη μυστικοπάθεια και θεατρινισμούς περί υποτιθέμενης άγνοιας του ΑΚΕΛ για τις αρχικές θέσεις της Τρόικας και στη συνέχεια περί των διαπραγματεύσεων με αποκορύφωμα τη δεύτερη δημόσια «προσβολή» του Υπουργού Οικονομικών από το Χριστόφια ότι τάχα δεν είχε πλήρη ενημέρωση και τη δημόσια δήλωση του προσβληθέντος ότι «…ο πρόεδρος ήταν πάντα …ενήμερος». Οι πολιτικοί αρχηγοί «ενημερώθηκαν ελλιπώς και …απορριπτικά» στις δώδεκα παρά πέντε και την επόμενη αντιστράφηκε η κατάσταση και ανακοινώθηκε επίτευξη «καταρχήν συμφωνίας»! Και μετά, οι προύχοντες της ΠΕΟ ισχυρίστηκαν ότι δεν έτυχαν πλήρους ενημέρωσης και ότι δεν δεσμεύονται –όταν Υπουργός Εργασίας/διααπραγματεύτρια είναι συντρόφισσα τους, πρώην (και πιθανόν μελλοντικός) έμμισθος της ΠΕΟ! Στο τέλος, ο καημένος πρόεδρος «ανίσχυρος» υποχώρησε τάχα στις πιέσεις της αντιπολίτευσης –που θα σπάσει τα δόντια της δαγκώνοντας το γλυκό …καρυδάκι! Τα γκεμπελικά επικοινωνιακά παιχνίδια της κυβέρνησης και του ΑΚΕΛ έπληξαν ακόμη περισσότερο τη δημοκρατία!
Πώς χειρίστηκε η κυβέρνηση Χριστόφια το ενεργειακό; Βρίσκεται σε συνεχή αντιπαράθεση με τα κοινοβουλευτικά κόμματα, με κυβερνητικά ανώτατα στελέχη και κάθε είδους εμπειρογνώμονες! Αρνήθηκε κατ΄ επανάληψη να ενημερώσει για το περιεχόμενο της συμφωνίας πρώτα με τη Shell, αργότερα με τη Noble και τελικά με τις κοινοπραξίες που προεπέλεξε παρά τις συστάσεις της επιτροπής αξιολόγησης! Κερασάκι μυστικοπάθειας υπήρξε η ίδρυση της εταιρείας ΚΡΕΤ’ΥΚ! Η δημοκρατία διαβρώθηκε ακόμη …λιγάκι!
Βελτιώθηκε η πρόσβαση του πολίτη και του δημοσιογράφου στα δημόσια αρχεία κατά τη διακυβέρνηση Χριστόφια; Απεναντίας, όλα έγιναν εμπιστευτικότερα και πιο …απόρρητα! Ο κυριότερος τρόπος πληροφόρησης του κοινού ήταν η «διαρροή» πληροφοριών και εγγράφων από δημόσιους υπαλλήλους που δεν «άντεχαν» τις στρεβλώσεις , τη μυστικοπάθεια και την παραπληροφόρηση κυβέρνησης/ΑΚΕΛ και όσων δημόσιων λειτουργών συμβιβάστηκαν με τα τερτίπια της! Η δημοσιογραφία οδηγήθηκε στο κυνήγι της «διαρροής» και στον ντετεκτιβισμό! Από τέταρτος πυλώνας της δημοκρατίας κατάντησε Sherlock Holmes! Αποτέλεσμα: να μην γνωρίζει ο πολίτης τι να πιστέψει!
Αξίζει να αγγίξουμε και τη «δέσμευση» του Δ Χριστόφια να αφήσει πίσω του μια «δίκαιη» κοινωνία! Ξεκίνησε τη «θητεία» του «όρθιος/ κορδωτός/ δημοφιλής» με τους καλύτερους οιωνούς και το δημόσιο ταμείο γεμάτο –με πλεόνασμα και δυνατότητα χρηματοδότησης έργων και οικονομικών τομέων από τη μεγάλη οικογένεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης! Και τι μας αφήνει αποχωρών, «σκυφτός/σκυθρωπός/ αποδιοπομπαίος»; Ένα στους οκτώ οικονομικά ικανούς έλληνες κύπριους άνεργους, ένα στους τρεις, αν όχι ένα στους δύο, νέους άνεργους, τις μισές επιχειρήσεις σε ζημιά, το δημόσιο ουσιαστικά πτωχευμένο, σε πλήρη εξάρτηση από τους δανειστές –με την πλειοψηφία του λαού να «ανακουφίζεται» που «βρέθηκαν» τα τρία πολυεθνικά οικονομικά ιδρύματα, στα οποία η Κύπρος «ευτυχώς» είναι μέλος, να μας …«σώσουν»! Αφήνει ένα περήφανο λαό σε κατάθλιψη …να θυμάται το Μαρί και να ντρέπεται για την ανικανότητα του προέδρου «του» να χειριστεί «νούσιμα» έστω και μια κρίση, ..να αναφωνεί mea culpa που τον ψήφισε!
Η πενταετία Χριστόφια απέδειξε περίτρανα ότι η μόρφωση και γενικότερα η προπαίδεια του ανθρώπου και η κουλτούρα του ιδίου και του κόμματος, στο οποίο γαλουχήθηκε και «αναγιώθηκε» και ηγήθηκε, είναι καθοριστικά για το ποιόν της διακυβέρνησης του –από την όποια «επιμόρφωση» του στη Σοβιετική Ένωση, στη διαπαιδαγώγηση του στην ΑΚΕΛΙΚΗ εσωτερική δικτατορία, στον τρόπο επιλογής και ανέλιξης του στην ιεραρχία του κόμματος (υπάρχουν έντονες φήμες για σχετικό αποφασιστικό ρόλο της πρεσβείας της ΣΕ) και αναρρίχησης του στο ανώτατο αξίωμα!
Η διακυβέρνηση Χριστόφια μας άνοιξε τα μάτια, ενθάρρυνε πολύ κόσμο να ευαισθητοποιηθεί, να αναμιχθεί στα κοινά, να βγει στους δρόμους, να γράψει στις εφημερίδες, να μιλήσει στη ραδιοτηλεόραση, να προβάλει ερωτήσεις, να αμφισβητήσει, να αναζητήσει την αλήθεια, το δίκαιο και το σωστό.
Τα πέντε μαύρα χρόνια είδαμε τη νεαρή δημοκρατία μας να χειροτερεύει αντί να βελτιώνεται. Έφθασε η ώρα να εντοπίσουμε πού υστερούμε συνταγματικά, νομοθετικά, δομικά και πολιτιστικά σε σύγκριση με τις καλύτερες δημοκρατίες της Ευρώπης και να εργαστούμε για να «αντιγράψουμε» τα καλά τους!
Θα καλέσουμε το νέο πρόεδρο να εργαστεί για τη βελτίωση της «δημοκρατίας» στον τόπο μας! Έχει ήδη υποσχεθεί πολλές βελτιώσεις, θα χρειαστεί όμως πολύ δουλειά για πραγματική και μόνιμη βελτίωση!
*Δημοσιεύτηκε στην ΑΛΗΘΕΙΑ στις 9.12.2012
*www.nicostimotheou.com, Μέλος του προσωρινού ΔΣ της Πρωτοβουλίας ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, Πρόεδρος του Κυπριακού Ινστιτούτου Επιχειρηματικής Ηθικής