Ιδιωτική Vs δημόσια περιουσία

Του Νίκου Τιμοθέου*

Ο δημόσιος ‘διάλογος κωφαλάλων’ γύρω από τις αποκρατικοποιήσεις/ ιδιωτικοποιήσεις συνεχίζεται αμείωτος! Ουσιαστικά, πρόκειται για μια  συζήτηση γύρω από την περιουσία! Η εκποίηση περιουσίας καλείται να κλείσει τη μαύρη τρύπα του δημοσιονομικού ελλείμματος! Ποιας όμως; Της ιδιωτικής ή της δημόσιας;

 Και ενώ, αγαπητοί αναγνώστες, η τρύπα ανήκει και είναι δημιούργημα του ΔΗΜΟΣΙΟΥ, οι ‘ψευδο-σοσιαλιστές’ της Κύπρου δεν επιθυμούν  να …«στουπώσει» η ΔΗΜΟΣΙΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ, έστω και μερικώς, τη δημόσια τρύπα –επειδή κάτι τέτοιο θα ήταν …«ιεροσυλία» και «εθνικό …έγκλημα»! Όχι – όχι!

  • Ούτε τα δημόσια φιλέτα πρέπει να εκποιηθούν, ούτε οι «κερδοφόροι» (sic), «κακομαθημένοι», «σπάταλοι», «ρουσφετογόνοι» (ημι)κρατικοί οργανισμοί πρέπει να κοινωνικοποιηθούν!
  • Να συνεχίσει να φορολογείται η ιδιωτική περιουσία! Είτε παράγει πλούτο είτε όχι! Είτε είναι ελεύθερη βαρών, είτε είναι υποθηκευμένη και ανήκουσα ουσιαστικά, πλήρως ή μερικώς, στους δανειστές!
  • Γιατί άραγε; Επειδή ανήκει στους …«έχοντες» και …«κατέχοντες»; Επειδή ανήκει, κατά κανόνα, στους …μέρμηγκες και όχι στους …τζίτζικες; Επειδή μήπως τη δημόσια μπορούν να λυμαίνονται οι …τζίτζικες;
  • Γιατί η ακίνητη ιδιωτική περιουσία, αντί να αμείβεται, τιμωρείται;

 Για χιλιετηρίδες, η έννοια και η φύση της περιουσίας υπήρξε και συνεχίζει να είναι αντικείμενο λαϊκών παρανοήσεων, φιλοσοφικών ιδεοληψιών, ακόμη και θρησκευτικών δοξασιών και ηθικών απατηλών «αρχών»! Ανάμεσα στις συνηθέστερες παρανοήσεις, που ώθησαν μάλιστα σε «πολιτικές λύσεις», ανήκουν και οι ακόλουθες:

  • Η αγάπη προς την περιουσία και την υλική ιδιοκτησία είναι λανθασμένη επειδή …συγκρούεται με την «ελεύθερη έκφραση των πνευματικών …αναγκών»!
  • Η κατοχή περιουσίας δεν είναι μεγάλης σημασίας για τη ζωή του ατόμου, επειδή …προέχουν οι «πνευματικές …ανάγκες»!
  • Η εμμονή με την ιδιοκτησία διαφθείρει, επειδή …μειώνει την ευαισθησία στις «ανθρώπινες ανάγκες»!
  • Όλη η περιουσία οφείλει να κατέχεται από κοινού, επειδή …μόνον έτσι μπορεί να επιτευχθεί «δίκαια» κατανομή!
  • Οι δραστηριότητες δημιουργίας πλούτου είναι «κακές», επειδή …ενθαρρύνουν τη δημιουργία ευτέλειας έναντι της ανθρωπότητας!
  • Η ζωή του προλετάριου αντανακλά μια …ενάρετη ζωή!

 Αποτέλεσμα των πιο πάνω παρανοήσεων ήταν και συνεχίζει να είναι η δημιουργία ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΠΑΡΑΝΟΗΣΕΩΝ, που απαντώνται κυρίως στον κλασικό σοσιαλισμό και στον κομμουνισμό, όπως οι πιο κάτω

(1)   H περιουσία είναι …κλοπή και άρα η ιδιοκτησία της από το άτομο είναι …κατακριτέα!

(2)   Όλη η ιδιοκτησία πρέπει να είναι κοινή για να έχει όφελος για …όλους!

(3)   Το κράτος πρέπει να είναι ο ιδιοκτήτης όλης της περιουσίας εν ονόματι του …λαού, ώστε να καταστεί …«κοινή»!

(4)   Τα προβλήματα ιδιοκτησίας επιβάλλουν «δικαιότερη» κατανομή!

(5)   Το ένστικτο φιλοκτημοσύνης που οδηγεί στην απόκτηση περιουσίας είναι «κοινωνικό κακό» και πρέπει να …συντριβεί ΜΕ ΤΗΝ ΑΛΛΑΓΗ ΤΗΣ …ΦΥΣΗΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ!

  • Οι πιο πάνω λαϊκές και υπεραπλουστευμένες παρανοήσεις δεν αντανακλούν φυσικά σοβαρή πολιτική σκέψη, είναι αποτέλεσμα πολιτιστικής σύγχυσης χιλιετιών και τυγχάνουν εκμετάλλευσης από δημαγωγούς πολιτικούς, δικτάτορες και θρησκευτικούς ηγέτες για να ποδηγετήσουν τους λαούς –μέχρι το ξερίζωμα, όπως πχ από το σοβιετικό δικτάτορα Στάλιν, ολόκληρων πληθυσμών από την πατρική γη και τη βίαια μετακίνηση τους για να επιτευχθεί η αποξένωση τους από την περιουσία τους! Η πράξη έχει αποδείξει ότι οι θεωρίες του χριστιανο-εβραίου Μαρξ όχι μόνον είναι εντελώς λανθασμένες και απέτυχαν, όπου έγινε απόπειρα υλοποίησης τους, αλλά και ότι ισχύουν ακριβώς τα αντίθετα!

Οι παρανοήσεις αυτές και οι απορρέουσες ιδεοληψίες απορρίπτονται και από τη σύγχρονη κοινωνιολογική μελέτη και ανάλυση!

  • Η ανθρώπινη εμπειρία αποδεικνύει ότι ο άνθρωπος έχει ισχυρότατο κίνητρο για ευσυνείδητη εργασία, ψηλότερη παραγωγικότητα και δημιουργικότητα, ΟΤΑΝ ΕΙΝΑΙ ΔΙΚΗ ΤΟΥ Η ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ είτε πρόκειται για ιδιόκτητη γη είτε για ιδιόκτητη επιχείρηση είτε για ιδιόκτητη κατοικία!

 Είναι κλασικά τα παραδείγματα από τη Σοβιετική Ένωση όπου οι γεωργοκτηνοτρόφοι έτρεχαν μέσα στη βροχή και το χιονιά για να προστατεύσουν τις καλλιέργειες και τα ζώα τους, όσο οι φάρμες τους ανήκαν, ενώ «κρύβονταν κάτω από τα …παπλώματα τους» όταν η περιουσία τους δημεύτηκε και «ανατέθηκε» στις περιβόητες κολεκτίβες –με τα συνεπακόλουθα καταστροφικά αποτελέσματα!

  • Η αλήθεια είναι ότι η ιδιοκτησία και η αξιοποίηση της περιουσίας από τον άνθρωπο σε ΑΤΟΜΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ καθιστά δυνατή την πλήρη ανάπτυξη του από πολλές πλευρές: της επιχειρηματικότητας, της καινοτομίας, της έκφρασης ελεύθερης βούλησης! Η έμφυτη επιθυμία για ατομική ιδιοκτησία είναι εξίσου, αν όχι περισσότερο, ισχυρή με την επιθυμία για μόρφωση και επιμόρφωση, ελευθερία του λόγου, του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι, της επιλογής επαγγέλματος και τόπου εγκατάστασης,…!

Το άτομο που εργάζεται εθελοντικά χωρίς περιορισμούς συνείδησης, εκπροσωπώντας τον εαυτό του με επαρκή διακριτική αυτονομία, είναι παραγωγικότερο και δημιουργικότερο ό,τι και αν κάνει: ΕΙΤΕ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΟΤΕΛΩΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΣ ΕΙΤΕ ΕΙΝΑΙ ΔΙΕΥΘΥΝΤΙΚΟ/ΕΠΟΠΤΙΚΟ ΣΤΕΛΕΧΟΣ ΕΙΤΕ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΑΣ ΕΙΤΕ ΧΕΙΡΩΝΑΚΤΑΣ! Ο άνθρωπος δεν είναι μηχανή για να προγραμματιστεί, είναι ον με ελεύθερη βούληση! Εξαρτάται από κίνητρα και από αισθήματα ικανοποίησης που σχετίζονται με τον ανθρωπισμό του! Η υλοποίηση αισθήματος ευθύνης στη σφαίρα της εργασίας του και η δέσμευση και αφοσίωση έναντι του οργανισμού/επιχείρησης όπου ανήκει εξαρτάται εντέλει από την εξουσία που ασκεί στις διεργασίες που εκτελεί!

Τα αισθήματα και τα κίνητρα αυτά ενισχύονται όσο αυξάνεται η ΔΙΑΚΡΙΤΙΚΗ ΕΞΟΥΣΙΑ του ατόμου μέσα από ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΙΚΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ και μεγιστοποιούνται με την ΑΤΟΜΙΚΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΤΗΝ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ του οργανισμού/επιχείρησης αφού αυτό είναι το έσχατο βήμα στην ανάθεση επιχειρησιακής/εργασιακής ευθύνης! Αυτό είναι και το θεμέλιο του ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ*!

 ……………….

§  Η φύση της περιουσίας ως κατοχής από το άτομο προηγείται των εννοιών της νομικής ιδιοκτησίας και του συμβολαίου/σύμβασης!  Ο άνθρωπος αποκτά συνείδηση της ιδιοκτησίας από τη στιγμή της γέννησης του με το θηλασμό! Είναι καθολικό βιολογικό φαινόμενο σε όλο το ζωικό βασίλειο. Μπορούμε να φανταστούμε τον πρώτο προϊστορικό κυνηγό/συλλέκτη ή την οικογένεια/φυλή του να αποφασίζει να εγκατασταθεί κάπου, να οριοθετεί ένα κομμάτι γης για ιδία χρήση και να ανακοινώνει σε άλλους ότι είναι «ΔΙΚΟ» του! Ο άνθρωπος βρίσκεται σε συνεχή άμυνα για την προστασία της περιουσίας του από κάθε επιβουλή -συχνά μέχρι το θάνατο! Ας μην ξεχνούμε ότι (σχεδόν) όλοι οι πόλεμοι γίνονται χάριν απόκτησης περιουσίας που ανήκει σε …άλλους ή που ανήκε …πριν στους ίδιους!

§  Ακόμη και η απόφαση για αφυπηρέτηση τότε και μόνον εξασφαλίζει αξιοπρεπές βιοτικό επίπεδο μέχρι θανάτου, ΟΤΑΝ Η ΣΥΝΤΑΞΗ ΤΟΥ ΑΤΟΜΟΥ ΚΑΤΟΧΥΡΩΝΕΤΑΙ ΩΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ ΤΟΥ, άσχετα αν τυγχάνει διαχείρισης από τρίτους, όπως πχ ένα δημόσιο ή/και ένα επαγγελματικό ταμείο συντάξεως.

Η τραγική σημερινή κατάσταση στην οποία βρίσκεται η Κύπρος, κυρίως λόγω κακοδιαχείρισης της οικονομίας από την κυβέρνηση Χριστόφια, έφερε το δημόσιο ως εργοδότη στο χείλος της πτώχευσης, μειώνοντας τις απολαβές και τις συντάξεις στη Δημόσια Υπηρεσία και στον Ευρύτερο Δημόσιο τομέα (ΕΔΤ)!

 ………………

  Το ένστικτο της ιδιοκτησίας/περιουσίας και της δύναμης/ισχύος/εξουσίας του ανθρώπου είναι ένα και το αυτό! Πολλές θεωρίες εξηγούν και αιτιολογούν το δικαίωμα στην ιδιοκτησία!

  • Ο Αριστοτέλης έλεγε ότι περιουσία δικαιούνται όσοι μπορούν να την χρησιμοποιήσουν …ορθά! Ο Χριστιανισμός υπαγορεύει ότι περιουσία πρέπει να έχουν οι …δίκαιοι! Η Μεταρρύθμιση κήρυξε περιορισμούς στην ιδιωτική περιουσία από τα δικαιώματα της κοινότητας και τις υποχρεώσεις της …ελεημοσύνης!

 Την κατοχή περιουσίας, στην πλήρη έννοια της, προσδιόρισε ο Ονορέ στην ομώνυμη πραγματεία του, παραθέτοντας μια σειρά από σχετικές συνθήκες, όπως:

(1)   Το δικαίωμα στην ιδιοκτησία φυσικής ή μη υπόστασης -με την έννοια του αποκλεισμού των άλλων από τη χρήση ή το όφελος της!

(2)   Το δικαίωμα στη χρήση και στη διαχείριση!

(3)   Το δικαίωμα στο εισόδημα από τη χρήση/διαχείριση της!

(4)   Το δικαίωμα στο κεφάλαιο και άρα στην εκποίηση, αποξένωση, κληρονομιά και ανάλωση ακόμη και στην καταστροφή του!

(5)   Το δικαίωμα στην ασφάλεια/προστασία της περιουσίας και άρα ενάντια στην απαλλοτρίωση της!

(6)   Η ευθύνη κάλυψης ατομικών χρεών μέσω της περιουσίας!

  • Το δικαίωμα στην περιουσία απέκτησε τη σημερινή ισχύ με την έλευση του καπιταλισμού! Προηγουμένως, υπήρχε de facto αλλ’ όχι de jure! Στη σημερινή εποχή, η ιδιοκτησία παρουσιάζει μεγάλη περιπλοκότητα και διέπεται από πολύπλοκη νομοθεσία.

Είναι ιστορικό γεγονός ότι η επέκταση της περιουσίας οδήγησε στη δημιουργία των κοινωνικών τάξεων και στις αντίστοιχες διαφοροποιήσεις βιοτικού επιπέδου και έγινε αντικείμενο φιλοσοφικών θεωρήσεων υπέρ ή κατά της ιδιωτικής περιουσίας (βλ ένθετο)!

 ……………………………

  • Ρητορική συζήτηση «διαφυγής» από την κατοχή περιουσίας ως δήθεν «απόδραση» από την …κοινωνία, παραμένοντας …ταυτόχρονα σ’ αυτήν, είναι εξωπραγματική! Οι μόνες εναλλακτικές δυνατότητες είναι συνήθως η αφυπηρέτηση ή η διαχείριση μικρής (μονομελούς) ιδιόκτητης επιχείρησης ή η ένταξη σε κοινόβιο! Ενώ όμως οι δύο πρώτες μπορούν να διασφαλίσουν περισσότερη ανεξαρτησία για το άτομο χωρίς να μειωθεί (θεωρητικά τουλάχιστον) το βιοτικό του επίπεδο, η τρίτη πρακτικά πάντοτε καταλήγει σε μείωση και της ανεξαρτησίας του!
  • Στο άλλο άκρο, η σημερινή χρήση του όρου «ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ» αποδεικνύεται άνευ νοήματος, όταν πρόκειται για επιχειρήσεις, που εργοδοτούν τρίτους -πέρα από τους ιδιοκτήτες! Η απόλυτη εξουσία επί τέτοιας (ιδιωτικής) περιουσίας επιτρέπει εκμετάλλευση των αδυνάτων και ειδικότερα των υπαλλήλων με τρόπο που η εργασία τους και η συνεισφορά τους στον οργανισμό/ υπηρεσία/ επιχείρηση να βρίσκεται στον απόλυτο έλεγχο των ιδιοκτητών μέχρι και της καταστροφής των θέσεων εργασίας, της απαξίωσης της τεχνογνωσίας των εργοδοτουμένων και της δραματικής μείωσης του βιοτικού τους επιπέδου.
  • Πολύ λίγο διαφέρουν τα κρατικά μονοπώλια, που είδαμε να καταρρέουν μαζικά στις κομμουνιστικές χώρες και σταδιακά στον καπιταλιστικό κόσμο και στη χώρα μας, από τα ιδιωτικά μονοπώλια/ολιγοπώλια του άκρατου καπιταλισμού!

………………………..
Η κοινωνιολογική και πολιτική θεώρηση της ιδιοκτησίας και της περιουσίας ανατρέπει τις θεωρίες του διευθύνειν (του μάνατζμεντ) που αναπτύχθηκαν το 19ο και τον 20ο αιώνα, το αδιέξοδο των οποίων αποκαλύπτει σε όλο το μεγαλείο της η παρούσα παγκόσμια οικονομική κρίση.

Οι αποτυχημένες σοσιαλ-κομμουνιστικές ιδεοληψίες της απελθούσης κυβέρνησης τους εμπόδισαν να αντιληφθούν ότι ο Ε/Κ μεγαλουργεί όταν συνταιριάζει το ατομικό του συμφέρον με το κοινό και ΑΝΤΙ να κοινωνικοποιήσουν την απρόσωπη δημόσια περιουσία, ΙΔΙΩΤΙΚΟΠΟΙΩΝΤΑΣ και ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΩΝΤΑΣ τους (ημι)κρατικούς και τις παραγωγικές δημόσιες υπηρεσίες, προσφέροντας μετοχές έναντι της μείωσης των απολαβών των υπαλλήλων του ΕΔΤ, ΤΟΝ ΕΠΛΗΞΑΝ ΔΙΤΤΩΣ: του μείωσαν χωρίς αντάλλαγμα (α) τις απολαβές και (β) την αξία της περιουσίας του επιβάλλοντας άγριο ΧΑΡΑΤΣΙ! Και τώρα διαμαρτύρονται εναντίον των …δανειστών που μας έσωσαν από τη χρεοκοπία –με ΔΙΚΗ τους …πρόσκληση!

  •  Έφθασε η στιγμή να αναθεωρήσουμε την έννοια της ιδιοκτησίας στις επιχειρήσεις και να θεσμοθετήσουμε την κοινωνικοποίηση* τους με ΑΥΤΟΜΑΤΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΕ ΑΤΟΜΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ των εργοδοτουμένων, ως βασικών συμμετόχων, στην ιδιοκτησία τους, με στόχο την καλύτερη διεύθυνση και έλεγχο τους χάριν ψηλότερης παραγωγικότητας και καινοτομίας, αειφορίας και ψηλότερου επιπέδου ικανοποίησης των εργαζομένων.

 Θα καλέσουμε Κυβέρνηση και Βουλή να καταργήσουν την εξοντωτική φορολογία επί της περιουσίας και να προχωρήσουν πάραυτα στην κοινωνικοποίηση* των (ημι)κρατικών οργανισμών και των παραγωγικών υπηρεσιών του δημόσιου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα!

*Βλ παλαιότερα άρθρα στηνwww.nicostimotheou.com

 **Δημοσιεύτηκε στον ΠΟΛΙΤΗ στιςς 26.1.2014

Η φιλοσοφία της περιουσίας

Οι Μαρξ και Ένγκελς ανέπτυξαν τις γνωστές θέσεις τους υπέρ της κοινοκτημοσύνης! Η θεραπεία όμως που προτείνουν ισοδυναμεί με τον …ακρωτηριασμό ενός ανθρώπου επειδή παρουσιάζει μια …μόλυνση σ’ ένα άκρο του! Η προσέγγιση τους ήταν υπεραπλουστευτική και αποδείχθηκε, κατ’ επανάληψη, στην πράξη ως ξένη προς τη φύση του ανθρώπου.

 «Η λογική της περιουσίας δεν βρίσκεται στην ικανοποίηση αναγκών, αλλά στην αντικατάσταση της γνήσιας υποκειμενικότητας της προσωπικότητας» λέει ο Hegel, στη «Φιλοσοφία του δικαίου», εντοπίζοντας την κοινωνιολογική πραγματικότητα της ιδιοκτησίας! Κανένας άλλος φιλόσοφος δεν προσέγγισε περισσότερο τη φύση της ιδιοκτησίας ως κοινωνιολογική πραγματικότητα!

 

Ο Moss λέει στην «Κατάρρευση της Δημοκρατίας» ότι η περιουσία του ατόμου ικανοποιεί τρεις καθολικές ψυχολογικές ανάγκες: για (α) ασφάλεια, (β) διέγερση και (γ) ταυτότητα με κάτι μεγαλύτερο από το ίδιο το άτομο! Το ένστικτο της ιδιοκτησίας είναι ουσιώδες για επιβίωση. Τυχόν καταδίκη του ως εκδήλωση πλεονεξίας είναι αφύσικη και παραλογισμός. Ο αγώνας για ύπαρξη και επιβίωση από τη γέννηση μέχρι το θάνατο εξαρτάται από την υγιή διέγερση του ενστίκτου απόκτησης περιουσίας, συμπεριλαμβανομένου φυσικά του χρήματος ως μέσου για την ικανοποίηση υλικών αναγκών: τροφής, στέγης, ένδυσης, κοκ. Η σπάνια παθητικότητα ισοδυναμεί με άρνηση ζωής!

 Ο Όργουελ παρουσιάζει στη «Φάρμα των ζώων» γλαφυρότατα τη συνήθη κατάληξη των κοινοβίων και η ιστορία την κατάπτωση των καθεστώτων του «ρεαλιστικού» σοσιαλισμού σε τεράστια χάσματα ανεξαρτησίας και βιοτικού επιπέδου ανάμεσα στην ολιγομελή νομενκλατούρα κομισάριων/γραφειοκρατών και στις λαϊκές μάζες εν ονόματι των οποίων έγινε η «επανάσταση»!

 

 

This entry was posted in Οικονομία, Όραμα, Ορισμοί. Bookmark the permalink.