Περί παιδείας προβληματισμοί ενός «συνηθισμένου» μαθητή και ενός «συνηθισμένου» γονιού!

Του Νίκου Τιμοθέου*

Σπάνια έχω την ευκαιρία να αφήσω τον εαυτό μου να «φανταστεί» μια σοβαρή εικονική συζήτηση με τον εικονικό έφηβο γιο μου! Διαβάζοντας όμως την «αντίδραση» του «κοινού» σε άρθρο του …«προβοκάτορα» Δημήτρη Γεωργιάδη, άφησα τον εαυτό μου ελεύθερο, έκανα τη συζήτηση και την …κατέγραψα! Σας την παραδίνω για ό,τι …αξίζει!

Γονιός: Ξέρεις, Κύπρο μου, ότι στην Κύπρο έχουμε ΔΩΡΕΑΝ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ μέχρι την Τρίτη Γυμνασίου ή περίπου το 15ο έτος ηλικίας και δωρεάν εθελοντική μέχρι και το πρώτο πανεπιστημιακό πτυχίο;

Γιος: Όχι, δεν το ήξερα! Μα, πώς είναι ΔΩΡΕΑΝ αφού όσοι πάνε σε ιδιωτικό σχολείο ή κολλέγιο ή πανεπιστήμιο πληρώνουν δίδακτρα;

Γονιός: Α! Όταν ο νόμος λέει ΔΩΡΕΑΝ παιδεία, δεν εννοεί ΔΩΡΕΑΝ …ΚΑΘΟΛΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ! Εννοεί ΔΩΡΕΑΝ …ΔΗΜΟΣΙΑ ΠΑΙΔΕΙΑ!

Γιος: Μα τότε, κακώς μιλά για ΔΩΡΕΑΝ ΠΑΙΔΕΙΑ! Και τι σημαίνει ΔΩΡΕΑΝ ΠΑΙΔΕΙΑ όταν η πλειοψηφία των μαθητών των δημόσιων δημοτικών, γυμνασίων και λυκείων πάνε σε ιδιωτικά ιδιαίτερα μαθήματα και πληρώνουν δίδακτρα –συχνά σε καθηγητές(;) του δημοσίου;

Γονιός: Α! ΔΩΡΕΑΝ ΠΑΙΔΕΙΑ δεν σημαίνει απλά ΔΩΡΕΑΝ ΔΗΜΟΣΙΑ ΠΑΙΔΕΙΑ, σημαίνει ΔΩΡΕΑΝ …ΣΥΣΣΙΤΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ! Παίρνεις ό,τι σου σερβίρουν (λίγο-πολύ κονσερβοποιημένο) και είτε είναι καλό είτε κακό, οφείλεις να πεις «ευχαριστώ(!)» στους δασκάλους/καθηγητές(;) και στο Υπουργείο Παιδείας! Και αν δεν σου αρέσει το «εκπαιδευτικό συσσίτιο» ή δεν σε αρκέσει ή δεν σου «κάνει» λόγω ..ανεξίας, οφείλεις να πας σε ένα ιδιωτικό «εκπαιδευτικό εστιατόριο» να φας κάτι …άλλο ή να ικανοποιήσεις την …πείνα σου!

Γιος: Μα γιατί να τους πω «ευχαριστώ»; Μου κάνουν δώρο; Και μάλιστα, για πολλούς μαθητές ανεπαρκές ή κακής ποιότητας ή ακατάλληλο για τις «εκπαιδευτικές διατροφικές τους ανάγκες»!

Γονιός: Σίγουρα ΔΕΝ σου κάνουν ΔΩΡΟ! Φορολογεί η Πολιτεία ΟΛΟΥΣ τους πολίτες με φόρο προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) και φόρο εισοδήματος και ΥΠΟΤΙΘΕΤΑΙ ότι μας επιστρέφει ένα μέρος με τη μορφή ΔΩΡΕΑΝ ΠΑΙΔΕΙΑΣ! Βέβαια, στην πορεία ένα μεγάλο μέρος των φόρων ΧΑΝΕΤΑΙ σε αναποδοτικότητα: γραφειοκρατία, χαμηλού επιπέδου δασκάλους/καθηγητές(;), χαμηλής ποιότητας κτήρια, χαμηλής ποιότητας συσσίτιο, κοκ! Και πολλοί συμπολίτες μας δεν παίρνουν …τίποτε –αφού τα παιδιά τους δεν φοιτούν σε δημόσιο σχολείο/πανεπιστήμιο! Άρα δεν τους οφείλει ευχαριστίες κανένας και σίγουρα όχι εκείνος που τους πληρώνει για να του προσφέρουν μια υπηρεσία, όταν μάλιστα δεν είναι της αναμενόμενης ψηλής ποιότητας –που σε άλλες χώρες απολαμβάνει ο πολίτης …φθηνότερα!

Γιος: Τότε γιατί τους πληρώνουμε;

Γονιός: Επειδή απλούστατα έχουν ΜΟΝΟΠΩΛΙΟ! Δεν μας δίνουν πραγματική ΕΠΙΛΟΓΗ! ΜΑΣ …ΕΚΒΙΑΖΟΥΝ! Έτσι όσοι γονιοί έχουν την οικονομική ευχέρεια, πληρώνουν δίδακτρα για να φοιτούν τα παιδιά τους σε ιδιωτικά σχολεία/πανεπιστήμια! Το ίδιο αναγκάζονται να κάμνουν όσοι δεν μπορούν για οποιονδήποτε λόγο να φοιτήσουν σε δημόσιο εκπαιδευτικό ίδρυμα! Όταν, πχ, δεν «ταιριάζουν» σ’ ένα γυμνάσιο ή λύκειο ή όταν δεν καταφέρουν να εισαχθούν σε δημόσιο πανεπιστήμιο ή όταν τα δημόσια πανεπιστήμια δεν προσφέρουν την επιστήμη που τους ενδιαφέρει!

Γιος: Καλά, τότε το δίκαιο δεν θα ήταν να δίνει το κράτος στο μαθητή/φοιτητή τα δίδακτρα για το ιδιωτικό σχολείο/πανεπιστήμιο, ώστε η παιδεία να είναι πραγματικά ΔΩΡΕΑΝ;

Γονιός: Πολύ ορθή απορία! Δυστυχώς γιε μου, ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΚΑΘΟΡΙΖΕΙ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΤΙ ΕΙΝΑΙ «ΔΩΡΕΑΝ» ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ Η ΑΡΧΗ, ΤΟ ΔΙΚΑΙΟ και Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ, ΑΛΛΑ Ο ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΕΛΑΤΕΙΑΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΚΟΜΜΑΤΩΝ-ΣΥΝΤΕΧΝΙΩΝ! Το κράτος πληρώνει πλουσιοπάροχα και ΑΜΕΣΑ (δηλαδή άσχετα από το αποτέλεσμα της δουλειάς τους) τους δασκάλους/καθηγητές(;) του δημοσίου, ΑΛΛΑ δεν τολμά να πληρώσει, ούτε καν έμμεσα, τους συναδέλφους τους του ιδιωτικού τομέα –κι ας έχουν συχνά καλύτερα αποτελέσματα και ας δουλεύουν περισσότερες ώρες! Αν τολμήσει η πολιτεία να πει ότι θα προσφέρει (ΣΤΟΧΕΥΜΕΝΑ) ΔΩΡΕΑΝ ΚΑΘΟΛΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ, θα χαλάσει ο κόσμος! Θα έχουμε διαδηλώσεις, κλείσιμο δημόσιων σχολείων και πάει λέγοντας! (Αν και στο ΓΕΣΥ θα το κάμουμε …κάποτε και όλοι το θεωρούν …λογικό!)

Γιος: Μπορεί το κράτος να καλύψει τη ΔΩΡΕΑΝ ΚΑΘΟΛΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ;

Γονιός: Ιδεωδώς, θα μπορούσε να προσφέρει ΔΩΡΕΑΝ ΠΑΙΔΕΙΑ (και ΙΦΠ) ΣΕ ΟΛΟΥΣ! Δυστυχώς, η Κύπρος δεν μπορεί, αφού καταφέραμε να την πτωχεύσουμε με τη μωρία μας! Τώρα πια, θα ήταν λάθος να προσφερθεί ΔΩΡΕΑΝ ΚΑΘΟΛΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ! Προσωπικά πιστεύω ότι Η ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΟΦΕΙΛΕΙ ΝΑ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ ΔΩΡΕΑΝ ΠΑΙΔΕΙΑ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΙΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΟΥ ΚΑΘΕ ΜΑΘΗΤΗ/ΦΟΙΤΗΤΗ, ΑΣΧΕΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΙΔΡΥΜΑ ΣΤΟ ΟΠΟΙΟ ΦΟΙΤΑ! Σε όσους έχουν πολύ χαμηλό εισόδημα, θα πρέπει να προσφέρεται εντελώς δωρεάν! Σε όσους έχουν μέτριο εισόδημα, θα πρέπει ένα μέρος να καταβάλλεται από την Πολιτεία και το υπόλοιπο από τους γονιούς/φοιτητές! Όσες οικογένειες έχουν εισόδημα πάνω από κάποιο (ψηλό) επίπεδο θα πρέπει να καταβάλλουν ολόκληρα τα δίδακτρα! Έτσι ΟΛΟΙ θα έχουν άνετη πρόσβαση σε όση εκπαίδευση επιθυμούν/μπορούν!

Γιος: Και τα ιδιαίτερα μαθήματα; Ποιος πρέπει να πληρώνει τα δίδακτρα εκεί;

Γονιός: Μου φαίνεται ότι και εδώ μπορεί να βρεθεί μια λογική λύση! Αν το ιδιαίτερο μάθημα είναι αναγκαίο για να συμπληρώσει κενά της εγκύκλιας εκπαίδευσης, τότε οφείλει τα δίδακτρα να τα καταβάλλει η Πολιτεία και αν φταίει ο δάσκαλος/καθηγητής(;), να του αφαιρεί μέρος του μισθού του! Αν φταίει ο μαθητής/φοιτητής θα πρέπει να μοιράζονται τα δίδακτρα ανάλογα με το βαθμό του «φταιξίματος» και το εισόδημα της οικογένειας! Αν τα ιδιαίτερα αφορούν θέματα προσωπικής επιλογής (πχ μπαλέτο, χορό, επιπρόσθετες ξένες γλώσσες,…), τότε τα δίδακτρα οφείλει να τα καταβάλλει ο μαθητής!

Γιος: Τι νομίζεις για τα ΚΟΜΙΣΤΡΑ και το ΦΑΓΗΤΟ στο σχολείο;

Γονιός: Μα, Κύπρο μου, δεν βλέπω να υπάρχει διαφορά! Είναι και αυτό ακόμη ένα έξοδο της εκπαίδευσης –όπως τα βιβλία, ο Η/Υ ή η ταμπλέτα! Άρα, θα πρέπει να ισχύουν οι ίδιες αρχές! Δωρεάν για όσους δεν μπορούν να το καλύψουν και μερικώς δωρεάν (δηλαδή, …στοχευμένα) για όσους μπορούν μερικώς και επί πληρωμή για τους «πλούσιους»!

Γιος: Όλα αυτά μου φαίνονται πολύ λογικά! Γιατί δεν τα εφαρμόζει η Κύπρος;

Γονιός: Την ίδια ερώτηση έβαλα πριν πάνω από 10 χρόνια σ’ ένα «αριστερό» βουλευτή (τώρα είναι …«Αρχιβουλευτής») εκεί που τρώγαμε φιλικά και μου απάντησε με ειλικρίνεια: «Έχεις δίκαιο, αλλά είσαι πολύ …προχωρημένος! Θα μας βγάλουν «τρελούς» αν πούμε κάτι τέτοιο …δημοσίως!» Τώρα, που έγινε αρχηγός, φαίνεται ότι ξέχασε τι θα πει «ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ»! Γιατί για μένα, γιε μου, δεν ισοδυναμεί με ΙΣΟΠΕΔΩΣΗ αλλά ακριβώς αυτό που σημαίνει ΚΥΡΙΟΛΕΚΤΙΚΑ: «Να βοηθά αυτός που έχει εκείνον που δεν έχει –στα βασικά: παιδεία, ΙΦΠ, στέγη, διατροφή…!»

Γιος: Καλά, ρε παπά, τι λένε τα πολιτικά κόμματα και ιδιαίτερα τα αυτοαποκαλούμενα «αριστερά»; Οι σοσιαλιστές, οι κομμουνιστές, οι οικολόγοι, οι φιλελεύθεροι, οι …«ανιδεολόγητοι»; Εγώ κι οι φίλοι μου είμαστε τελείως …συγχυσμένοι!

Γονιός: Τι να σου πω, Κύπρο μου, δεν θέλω να σε απογοητεύσω, αλλά δυστυχώς ΔΕΝ ΛΕΝΕ ΤΙΠΟΤΕ ΑΠΟΛΥΤΩΣ από πλευράς αρχών, ιδεολογίας και ηθικής! Μόνο ΛΑΪΚΙΖΟΥΝ! Αρκεί να σου θυμίσω ότι ο Πρόεδρος των «σοσιαλιστών» πριν λίγες μέρες ΔΙΑΣΤΡΕΒΛΩΣΕ ΠΛΗΡΩΣ ΤΙΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΤΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΙΣΟΠΕΔΩΣΗΣ και ονόμασε «ισοπεδωτική» την «στόχευση» της «κοινωνικής» σύνταξης –γνωστής και ως «σύνταξης της οικοκυράς», επειδή η Κυβέρνηση στην προσπάθεια της να την εξορθολογήσει (εξοικονομώντας και χρήματα υπέρ του φορολογούμενου), πρότεινε να καταβάλλεται ανάλογα με το εισόδημα της οικογένειας και ΟΧΙ ΙΣΟΠΕΔΩΤΙΚΑ ΣΕ ΟΛΟΥΣ! Αντί να επικροτήσουν τη στόχευση και να επιχειρηματολογήσουν για να τοποθετηθεί ο πήχης (το όριο) σε λογικό επίπεδο, προτίμησαν να κεραυνοβολήσουν την κυβέρνηση! Ουσιαστικά σαν να είπαν ότι πρέπει να παίρνει κοινωνική σύνταξη η χήρα ενός πρόεδρου της δημοκρατίας ή της βουλής ή ενός υπουργού ή ενός διευθυντικού στελέχους ή ενός εκατομμυριούχου, παρόλο ότι ουδέποτε δούλεψε και άρα δεν έχει συνεισφέρει στο Ταμείο ΚΑ και παίρνει ήδη πλουσιοπάροχη σύνταξη χηρείας ή έχει μεγάλα εισοδήματα!

Γιος : Ρε παπά, είναι όντως τόσο άσχημα τα πράγματα; Τι κάνουν σε άλλες χώρες;

Γονιός: Δυστυχώς είναι πολύ άσχημα! Κι αυτό παρόλο που πολύς κόσμος ήλπιζε ότι μετά την Καταστροφή στο Μαρί και στην οικονομία, οι πολιτικοί μας θα «άλλαζαν …μυαλά»! Πλην όμως, πάμε από το κακό στο χειρότερο! Αν κοίταζαν προς τη Σκανδιναβία και την Κεντρική Ευρώπη, θα έβλεπαν ότι πολλά απ’ αυτά που σου ανάφερα πιο πάνω είτε ισχύουν είτε δεν χρειάστηκε ποτέ να ισχύσουν –επειδή, για παράδειγμα, η δημόσια εκπαίδευση είναι ψηλής ποιότητας, δεν χρειάζεται εκεί να καταφεύγουν οι μαθητές σε ιδιαίτερα μαθήματα! Εδώ δυστυχώς έχουμε χαμηλού επιπέδου «μη δωρεάν» δημόσια παιδεία και ίσως καθόλου …μόρφωση, κρίνοντας από τη γλώσσα που χρησιμοποίησαν συμπολίτες μας και συμμαθητές σου εναντίον του Δημήτρη, επειδή διαφώνησαν με τις θέσεις του –άσε που δεν πρόβαλαν επιχειρήματα! Και το χειρότερο, μου φαίνεται ότι δεν έχουμε καν διάθεση να διορθώσουμε τις αδυναμίες μας!

Γιος: Και τι μπορούμε να κάμουμε;

Γονιός: Το μόνο που μπορώ να πω είναι ότι οι πολίτες πρέπει να πιέσουμε τα κόμματα να αλλάξουν πολιτική ή/και να δημιουργήσουμε άλλα με άλλες αρχές, οράματα και πολιτικές! Δεν είμαι πολύ αισιόδοξος, πιστεύω όμως ότι οφείλουμε να προσπαθήσουμε με τον τρόπο που μπορεί ο καθένας: στο περιβάλλον του, στα ΜΜΕ, πιέζοντας βουλευτές, κομματικούς και συνδικαλιστικούς παράγοντες, συμμετέχοντας σε νέους κοινωνικο-πολιτικούς σχηματισμούς…!

Γιος: Ευχαριστώ, παπά, για την κουβέντα μας! Τώρα μπορώ να συζητήσω στην τάξη και στην παρέα με επιχειρήματα!

Γονιός: Και εγώ χάρηκα, γιε μου, που μου έδωσες την ευκαιρία να σου πω τις σκέψεις μου. Πρόσεχε πάντως στις συζητήσεις! Δυστυχώς, πολύς κόσμος ξεχνά ότι δεν υπάρχει τίποτε δωρεάν σ’ αυτή τη ζωή! Ότι όλα έχουν το κόστος τους! Και ότι κάθε σπατάλη και κάθε στρέβλωση οδηγεί σε μεγαλύτερη αδικία! Και όταν λείψουν τα επιχειρήματα, δυστυχώς, επικρατεί ο νόμος της …ζούγκλας και του …όχλου!

*Δημοσιεύτηκε στον ΠΟΛΙΤΗ στις 2.2.2014

This entry was posted in Κυβερνητική Πολιτική, Οικονομία, Όραμα, Ορισμοί, Παιδεία, Πολιτική ηθική, Συνδικαλισμός. Bookmark the permalink.