Της Κοραλίας Τιμοθέου*
- Μάμα, τι θα γίνω όταν μεγαλώσω;
- Que será, será. Ό,τι είναι να γίνει, θα γίνει. Και αφού κανείς δεν μπορεί να προβλέψει το μέλλον, κάνε τουλάχιστον αυτό που αγαπάς.
- Παπά, ποιο επάγγελμα να ακολουθήσω για να είμαι χρήσιμος στην κοινωνία;
- Υπάρχουν τόσοι ευφάνταστοι τρόποι για να βοηθήσεις τον κόσμο μας – και χρειάζεται βοήθεια και βελτίωση σε τόσους πολλούς τομείς – που σίγουρα, εφόσον το θέλεις, θα βρεις τον τρόπο. Ακολούθησε αυτό που αγαπάς και δημιούργησε τις προϋποθέσεις για να το μεταφράσεις σε κάτι δημιουργικό και χρήσιμο.
Δεκάδες είναι τα επαγγέλματα που θα αφανιστούν τις επόμενες δεκαετίες από την αγορά εργασίας. Δεκάδες άλλα θα εμφανιστούν, τα οποία σήμερα δεν μπορούμε ούτε να τα φανταστούμε. Μα τότε, πώς θα βοηθήσουμε τους νέους μας να ακολουθήσουν το δρόμο τους; Οι Forbes δημοσιεύουν κατάλογο με 20 επαγγέλματα που ενδέχεται να εκλείψουν. Ανάμεσα τους, κάποια που αφορούν αγροτικές δραστηριότητες, καταχώρηση δεδομένων, δαχτυλογράφηση, αρχειοθέτηση, οι παραδοσιακές ταχυδρομικές υπηρεσίες καθώς και οι χειρωνακτικές εργασίες που σταδιακά αυτοματοποιούνται(1). Το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης ισχυρίζεται, με βάση μελέτη του, ότι τα επόμενα 25 χρόνια, το 47% των υφιστάμενων επαγγελμάτων θα αποτελούν παρελθόν(2). Πολλοί επιχειρούν να προβλέψουν τα επαγγέλματα του μέλλοντος, όπως για παράδειγμα αυτό του «διαχειριστή ηλεκτρονικών αποβλήτων». Σύμφωνα με το FuturistSpeaker.com, το 60% των επαγγελμάτων που θα έχουν άνθιση σε 10 χρόνια από σήμερα, προς το παρόν δεν υπάρχουν (3).
-
Πώς είναι δυνατό να γνωρίζουμε, είτε εμείς, είτε ακόμα και οι σύμβουλοι επαγγελματικού προσανατολισμού κάτι το οποίο δεν υπάρχει; Πώς είναι δυνατό τα παιδιά μας να επιλέξουν ανάμεσα σε ανύπαρκτα επαγγέλματα;
-
Το βέβαιο είναι πως με την εξέλιξη της τεχνολογίας, τα υφιστάμενα επαγγέλματα θα εξελιχθούν – αν όχι μεταλλαχθούν – και άλλα νέα θα προκύψουν. Ωστόσο, τα πλείστα θα εξακολουθήσουν να βασίζονται σε κάποιες βασικές επιστήμες και αυτό είναι το παρήγορο.
Ακολουθώντας αρχικά μια γενική επιστήμη: φυσική, μηχανική, νομική, ιατρική, οικονομικά (ως πρώτο πτυχίο) και προχωρώντας στη συνέχεια σε εξειδίκευση (μεταπτυχιακό κλπ.) σε θέματα που μπορεί να μας είναι άγνωστα αρχικά αλλά προκύπτουν στην πορεία, είναι ίσως η καλύτερη συνταγή. Η γεωλογία διαστήματος, η νανοτεχνολογία, το ψηφιακό marketing, η ρομποτική, η δημιουργία διαδικτυακών εφαρμογών, η κυβερνοασφάλεια, η τεχνητή νοημοσύνη, είναι λίγοι από τους σημερινούς επαγγελματικούς τομείς, οι οποίοι δεν υπήρχαν σε κανένα πανεπιστημιακό κατάλογο όταν η δική μας γενιά λάμβανε, πριν από 20-30 χρόνια, τις προκαταρκτικές της επαγγελματικές αποφάσεις. Κάποιοι όμως από μας, σήμερα απασχολούνται στους τομείς αυτούς. Είναι επομένως, εκτός από αδύνατο, σε κάποιο βαθμό αχρείαστο, να προσπαθήσει κάποιος να γίνει μάντης.
Η επιτυχημένη συνταγή έγκειται σε ένα γενικό πρώτο πτυχίο σε πανεπιστήμιο και χώρα που θα μπορέσει να δώσει στο φοιτητή επιλογές και ευκαιρίες να εξερευνήσει νέους κόσμους και να βρίσκεται στην αιχμή του δόρατος όσον αφορά τις τεχνολογικές και επιστημονικές εξελίξεις. Το πιο σημαντικό όλων; Να είναι κάτι που μιλά στην καρδιά, στην προσωπικότητα και στο χαρακτήρα του καθενός. Και αν είναι πολλά αυτά που κάποιος αγαπά; Ε, τουλάχιστον ας επιλέξει κάποιο από αυτά.
Ακόμη, ιδεωδώς, αποφοιτώντας από το λύκειο αξίζει να επιλέξει ο νέος μια χώρα που όχι μόνο πρωτοπορεί στο θέμα που επιθυμεί να σπουδάσει, αλλά που έχει και ευκαιρίες έρευνας και εργοδότησης. Τότε, θα μπορέσει να δουλέψει ακόμη και τα καλοκαίρια – ως μαθητευόμενος – και μετά να αποκτήσει χρήσιμη πείρα στον κλάδο του ή ακόμη και να εξειδικευτεί περισσότερο. [Σε θέματα, πχ, που σχετίζονται με το περιβάλλον και την αειφορία, μπορεί σήμερα κάποιος να εξειδικευτεί επιλέγοντας ανάμεσα σε δεκάδες μεταπτυχιακά προγράμματα, έχοντας πάρει πρώτο πτυχίο στα πλείστα κλασικά θέματα]. Έτσι είτε θα παραμείνει εκεί και θα είναι ευχαριστημένος από τη δουλειά του είτε θα επιστρέψει στον τόπο του εξειδικευμένος πια, με φιλόδοξες προκλήσεις: να κτίσει κάτι καινούργιο, να ανυψώσει το επίπεδο στον κλάδο του, να καινοτομήσει σε συνεργασία με ντόπιους ή ξένους συνεργάτες, κοκ.
Η συμμετοχή μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση προσφέρει στους νέους μας τεράστιες ευκαιρίες για σπουδές σε ένα ευρύτατο φάσμα θεμάτων σε διαφορετικές κουλτούρες και μάλιστα χωρίς δίδακτρα από την Πορτογαλία μέχρι τη Φινλανδία και από την Ιρλανδία μέχρι την Ελλάδα και την Κύπρο μας.
*Σύμβουλος επιχειρήσεων
(3) https://www.futuristspeaker.com/business-trends/55-jobs-of-the-future/
**Δημοσιεύτηκε στον ΠΟΛΙΤΗ στις 11.9.2018 και στον Φιλελεύθερο στις 13.11.2018