Ο Πρόεδρος του νεοϊδρυθέντος Κυπριακού Ινστιτούτου Επιχειρηματικής Ηθικής εξηγεί πώς το ήθος μιας επιχείρησης οδηγεί στην ανάπτυξη:
«Ο κώδικας επιχειρηματικής ηθικής είναι η πυξίδα της συμπεριφοράς του οργανισμού προς τους ανθρώπους του και αυτών μεταξύ τους και προς όλους τους άλλους συμμέτοχους του»
Της ΜΙΡΑΝΤΑΣ ΛΥΣΑΝΔΡΟΥ
Την επίσημη έναρξη της λειτουργίας του κάνει το Κυπριακό Ινστιτούτο Επιχειρηματικής Ηθικής την προσεχή Πέμπτη 19 Ιανουαρίου, με ανοικτή διάλεξη του διάσημου καθηγητή Dr Andrew Kakabadse. Ο Πρόεδρος του νεοϊδρυθέντος Ινστιτούτου, Νίκος Τιμοθέου, σε συνέντευξή του στην «Κ» αναλύει τα πρότυπα και τους κανόνες ηθικής συμπεριφοράς, εξηγεί πως η έλλειψη επιχειρηματικής ηθικής συνέβαλε στην οικονομική κρίση και πώς το ήθος μιας επιχείρησης έναντι των εργαζομένων και των συνεργατών οδηγεί στην ανάπτυξη.
• Ποιες διαπιστώσεις σε σχέση με την κυπριακή πραγματικότητα είναι εκείνες που σας ώθησαν να ιδρύσετε αυτό το Ινστιτούτο;
• Πλείστοι κυπριακοί οργανισμοί και επιχειρήσεις παρουσιάζουν τα ίδια χαρακτηριστικά με τους αντίστοιχους της Ευρώπης και της Αμερικής. Προσβλέπουν σε βραχυπρόθεσμα κέρδη και οφέλη, φροντίζουν μόνο το συμφέρον των ιδιοκτητών, μετόχων και διευθυντών, καλλιεργούν διακρίσεις υπέρ ατόμων ή και ομάδων στελεχών και υπαλλήλων που εξυπηρετούν την ιδιοκτησία, διοίκηση και εκτελεστική διεύθυνση, δεν εισάγουν και δεν εφαρμόζουν σύγχρονα μοντέλα διεύθυνσης και επιστημονικά εργαλεία ανάλυσης, σχεδιασμού, προγραμματισμού, στοχοθέτησης και στοχομέτρησης και δεν προβαίνουν σε πλήρη και ειλικρινή απολογισμό με αποτέλεσμα να εμφανίζονται συχνά προβλήματα σε διάφορες μορφές: σκάνδαλα, παραβάσεις νομοθεσίας και κανονισμών, οικονομική αδυναμία και ακόμη πτωχεύσεις – πραγματικές ή πλασματικές. Αξίζει να μελετήσει κάποιος το φαινόμενο και να δει τι μπορεί να κάμει για να το αναστρέψει.
• Η οικονομική κρίση διαφοροποιεί την υπάρχουσα νοοτροπία των εταιρειών σε σχέση με την επιχειρηματική ηθική; Γίνεται πιο «άγριος» ο ανταγωνισμός και συνεπώς καταργούνται κάποιες αξίες;
• Το άνοιγμα των συνόρων, η παγκοσμιοποίηση, έχει οξύνει στο έπακρον τον ανταγωνισμό και αυτό αποβαίνει προς το συμφέρον των καταναλωτών. Οι επιχειρήσεις και οι οργανισμοί έχουν όμως χάσει την επίπλαστη προστασία του κράτους με αποτέλεσμα να καλούνται να προσαρμοστούν ταχύτατα στις νέες συνθήκες και απαιτήσεις. Για να επιβιώσουν και να συνεχίσουν να προοδεύουν πρέπει αφενός να είναι πολύ παραγωγικές και αφετέρου καινοτόμες. Θα πρέπει λοιπόν να επανασχεδιάσουν τις διεργασίες τους ώστε να γίνουν αποτελεσματικότερες και αποδοτικότερες. Αυτό υπαγορεύει τη μηχανογράφηση των χειρογραφικών και την αυτοματοποίηση των χειρονακτικών διεργασιών τους και τη συνεχή επιμόρφωση του ανθρώπινου δυναμικού. Παράλληλα, απαιτείται η συνεχής εφεύρεση νέων προϊόντων και υπηρεσιών και μεθόδων εξυπηρέτησης των πελατών. Και οι δύο αυτές δραστικές βελτιώσεις τότε και μόνον μπορούν να επιτευχθούν όταν υφίσταται μια επιχειρησιακή κουλτούρα ψηλού επιπέδου. Αυτή δημιουργείται μέσα από ένα σύγχρονο σύστημα διεύθυνσης με ανώτατο στόχο το ισορροπημένο συμφέρον όλων των συμμετεχόντων της επιχείρησης –ιδιοκτητών, υπαλλήλων, πελατών, συνεργατών, κοινότητας και κοινωνικού συνόλου- με μεσοπρόθεσμο, μακροπρόθεσμο σχεδιασμό και προγραμματισμό με τη χρήση επιστημονικών εργαλείων, συμπεριλαμβανομένης της διαχείρισης κινδύνων με λεπτομερή στοχοθέτηση και υλοποίηση των σχεδίων με στοχομέτρηση, συστηματική διαχείριση της γνώσης, της δημιουργικότητας και της καινοτομίας και με συνεχή, ειλικρινή και πλήρη επικοινωνία με όλους τους συμμετόχους.
• Ποιος είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της επιχειρηματικής ηθικής κατά τη γνώμη σας; Η τήρηση των νομοθεσιών ή νοοτροπία;
• Σαφέστατα είναι θέμα νοοτροπίας. Αυτή είναι απολύτως απαραίτητη για τη δημιουργία μιας παραγωγικής επιχειρησιακής κουλτούρας ψηλού επιπέδου. Δημιουργείται και διατηρείται με την εισαγωγή ενός μοντέλου ηθικής αριστείας, τη διαμόρφωση ενός εταιρικού κώδικα επιχειρηματικής ηθικής, που διαποτίζει όλες τις διεργασίες με τις αρχές του και, το σημαντικότατο, με το καθημερινό παράδειγμα της διοίκησης και της διεύθυνσης της επιχείρησης. Η τήρηση της νομοθεσίας, κανονισμών και συμβάσεων είναι εγγενής στην τήρηση του κώδικα ηθικής άλλα δεν αρκεί. Απαιτείται το καθημερινό βίωμα των αξιών της επιχείρησης, όποιες και αν είναι αυτές και αυτό επιτυγχάνεται με την ενεργό τήρηση του κώδικα ηθικής.
• Ποιες είναι οι βασικές αρχές του κώδικα επιχειρηματικής ηθικής;
• Ο εταιρικός κώδικας ηθικής βασίζεται στις αξίες της επιχείρησης και τις εκφράζει, όποιες και αν είναι αυτές, όπως ο σεβασμός στον άνθρωπο –υπάλληλο, συνεργάτη, προμηθευτή, πελάτη- η δικαιοσύνη και η ισοπολιτεία, η ειλικρίνεια, η αποφυγή διακρίσεων, η τήρηση δεσμεύσεων και υποσχέσεων, κοκ. Ακόμη οφείλει να βοηθά στην επίλυση ηθικών διλημμάτων. Είναι η πυξίδα της συμπεριφοράς του οργανισμού προς τους ανθρώπους του και αυτών μεταξύ τους και προς όλους τους άλλους συμμέτοχους του. Είναι ο «μαγνήτης», η «κόλλα» που συνδέει και συγκρατεί τη «φυλή» της επιχείρησης και στο εσωτερικό της και με το περιβάλλον της.
• Σε μία επιχείρηση η οποία λειτουργεί με βάση τον κώδικα επιχειρηματικής ηθικής ποια είναι τα οφέλη για τον εργοδότη και ποια για τον εργαζόμενο;
• Τα οφέλη από την υιοθέτηση και τήρηση ενός κώδικα επιχειρηματικής ηθικής είναι πολλά για την επιχείρηση: εξασφαλίζει αειφορία, επειδή την «αναγκάζει» να φροντίζει, σε μακροχρόνια βάση, όλους τους συμμέτοχους της και να βελτιώνει συνεχώς τη λειτουργία της, τις διεργασίες της, με αποτέλεσμα να δημιουργείται ισχυρή σχέση, «δέσμευση» θα έλεγα, μεταξύ και των ανθρώπων της και με τους πελάτες της, αλλά και με τους υπόλοιπους συμμέτοχους της. Έτσι διασφαλίζει οικονομική σταθερότητα σε ένα κλίμα παραγωγικό και καινοτόμο. Τα οφέλη πολλαπλασιάζονται όταν ο οργανισμός ή η επιχείρηση υιοθετήσουν το μοντέλο επιχειρηματικής ηθικής αριστείας οπότε και θα έχουν συγκεκριμένα κριτήρια με βάση τα οποία αυτό-αξιολογείται και γνωρίζει που βελτιώνεται και που υστερεί, ώστε να μπορεί να δίνει έμφαση εκεί που πρέπει. Οι πλέον προοδευτικές επιχειρήσεις συμμετέχουν σε εθνικούς και ευρωπαϊκούς διαγωνισμούς διάκρισης και βράβευσης με ακόμη καλύτερα αποτελέσματα και οφέλη. Σημαντικά οφέλη εξασφαλίζουν παράλληλα και οι εργαζόμενοι, αφού νοιώθουν ότι ο εργοδότης τους νοιάζεται γι’ αυτούς σε σταθερή και μακροχρόνια βάση, σε ένα ευχάριστο και δημιουργικό εργασιακό κλίμα και περιβάλλον και γνωρίζουν ότι οι κόποι και οι προσπάθειες τους αναγνωρίζονται και αμείβονται και τα λάθη τους συγχωρούνται ώστε να μπορούν να συνεχίσουν να καινοτομούν.
INFO: Το Κυπριακό Ινστιτούτο Επιχειρηματικής Ηθικής (www.ebency.org ) είναι ήδη μέλος του Ευρωπαϊκού Δικτύου (www.eben-net.org ) και στοχεύει στην υποστήριξη των μελών του, επαγγελματιών κάθε ειδικότητας και ιδιωτικών και δημόσιων επιχειρήσεων και οργανισμών να υιοθετήσουν ένα κώδικά επιχειρηματικής ηθικής και ακόμη το μοντέλο αριστείας. Κάνει επίσημη έναρξη της λειτουργίας του με ανοικτή διάλεξη του διάσημου καθηγητή Dr Andrew Kakabadse, την Πέμπτη 19 Ιανουαρίου (17:30 – 19:30) στην αίθουσα Σόλων Τριανταφυλλίδης των Κεντρικών Γραφείων της Τράπεζας Κύπρου στη Λευκωσία. Στη διάλεξη προσκαλούνται επαγγελματίες κάθε ειδικότητας και διευθυντικά στελέχη επιχειρήσεων και οργανισμών, πολιτικοί και στελέχη του ευρύτερου δημόσιου τομέα.
Δημοσιεύτηκε στην Καθημερινή στις 15 Ιανουαρίου 2012