Του Νίκου Τιμοθέου*
Ως σύμβουλος επιχειρήσεων, παρακαλώ, πέστε μου σε ποια κατάσταση νομίζετε ότι θα βρισκόταν η Κυπριακή Κυβέρνηση αν ήταν μια επιχείρηση στην ελεύθερη αγορά; Με ρώτησε μια οξυδερκής δημοσιογράφος πριν λίγες μέρες.
Η απάντηση ήλθε αυθόρμητα στα χείλη μου:
- Οι μέτοχοι (δηλαδή, ο λαός) θα είχαν χάσει την περιουσία τους, αφού η μετοχή τους δεν θα άξιζε τίποτε!
- Οι υπάλληλοι θα ήταν στο δρόμο γιατί θα είχαν χάσει τη δουλειά τους!
- Οι πιστωτές (προμηθευτές, τράπεζες, υπάλληλοι, καταθέτες, κά) θα έτρεχαν στους δικηγόρους τους για να διασφαλίσουν ότι κάτι θα έπαιρναν κατά την εκκαθάριση της επιχείρησης!
- Το Διοικητικό Συμβούλιο (ΔΣ) και η Εκτελεστική Διεύθυνση (ΕΔ) (δηλαδή, ο Πρόεδρος, οι Υπουργοί του, καθώς και οι Διευθύνσεις των Υπουργείων και των κρατικών οργανισμών και εταιρειών, ίσως και οι βουλευτές) θα έτρεχαν να κρυφτούν, φοβούμενοι την οργή μετόχων, υπαλλήλων και πιστωτών (του λαού) και το …νόμο!
- Η πολιτεία (η διάδοχος …κυβέρνηση; Ή μήπως, κάποια τρόικα;) θα είχε διορίσει εκκαθαριστή σε μια προσπάθεια να μεγιστοποιήσει τα έσοδα από την πώληση του ενεργητικού (της περιουσίας) της επιχείρησης και να εξοφλήσει μέρος τουλάχιστον των οφειλών της!
Ως Πρόεδρος του Κυπριακού Ινστιτούτου Επιχειρηματικής Ηθικής(1), παρακαλώ, πέστε μου γιατί νομίζετε ότι η Κυπριακή Κυβέρνηση έφερε την κυπριακή οικονομία σε αυτή την τραγική κατάσταση; Συνέχισε η δημοσιογράφος!
Μα είναι απλό: επειδή η κυβέρνηση δεν έχει πολιτική ηθική –μια ηθική που δεν έπρεπε να διαφέρει ουσιαστικά από την επιχειρηματική ηθική, όπως μπορούμε να δούμε με λίγα παραδείγματα, απάντησα!
Όπως μια παραγωγική επιχείρηση (που προσβλέπει στην αειφόρο κερδοφορία υπέρ όλων των συμμετόχων της) και η κυβέρνηση θα έπρεπε να έχει ένα ΚΩΔΙΚΑ ΗΘΙΚΗΣ που να βασίζεται στις ΑΞΙΕΣ ΤΗΣ –αξίες που θα έπρεπε να ασπάζονται στη συντριπτική πλειοψηφία τους οι συμμέτοχοι της: ο Πρόεδρος, οι Υπουργοί του, τα κόμματα που στηρίζουν την κυβέρνηση και οι ψηφοφόροι τους!
Στην περίπτωση της σημερινής κυβέρνησης, ποιες είναι η αξίες και ποιος ο κώδικας ηθικής της; Η αλήθεια, η ειλικρίνεια, ο σεβασμός στους θεσμούς, ο σεβασμός στο συμφέρον ΟΛΩΝ των συμμετόχων, ο πλήρης και ορθός απολογισμός, η ισοπολιτεία;
Η εμπειρία τεσσάρων ετών αποδεικνύει ότι όχι μόνο ΔΕΝ έχει τηρήσει ΚΑΜΙΑ από τις πανανθρώπινες αξίες στο όνομα των οποίων «υπεξαίρεσε» τη λαϊκή εντολή, αλλ’ ούτε καν έχει κώδικα ηθικής η κυβέρνηση Χριστόφια!
Απεναντίας, οι πρόσφατες δηλώσεις του πρόεδρου Χριστόφια αποκαλύπτουν πλέον περίτρανα ότι ο μόνος κώδικας που τηρεί ευλαβικά είναι ο κομματικός που διέπει το κόμμα του το ΑΚΕΛ!
Χάριν του ΑΚΕΛικού κώδικα, θέτει πάνω από το (μακροπρόθεσμο) δημόσιο συμφέρον το (βραχυπρόθεσμο) κομματικό! Ο Δ Χριστόφιας έχει εξευτελίσει, κατ’ επανάληψη, τους υπουργούς του και τα διευθυντικά στελέχη των υπουργείων και σε προέκταση τους επιστήμονες δημόσιους λειτουργούς, που εκπονούν τις μελέτες και έχει αναγάγει εαυτόν σε «πεφωτισμένο» ηγεμόνα – με …αλάθητη γνώση και πείρα σε θέματα …οικονομίας, …εξωτερικής πολιτικής, …διαπραγματεύσεων και επί παντός …επιστητού! Βέβαια, δεν αμέλησε να τονίσει την ταύτιση και υποστήριξη της Κεντρικής Επιτροπής του (ψευδο-κομμουνιστικού) κόμματος του –ως εάν αυτή να απαρτιζόταν από τα μέλη της …παγκόσμιας ακαδημίας επιστημών και νομπελίστες!
Ακόμη έχει λακτίσει και αφορίσει όλους τους άλλους (κόμματα και άτομα) που τον υποστήριξαν προεκλογικά και μετεκλογικά και τους συνεταίρους του στην κυβέρνηση –αφού αμάρτησαν αμφισβητώντας το παπικό του …αλάθητο! Θυμίζει την ομογάλακτη του Αλέκα Παπαρήγα- μόνο εκείνη και οι σύντροφοι της γνωρίζουν την …αλήθεια, όλοι οι άλλοι είναι …τυφλοί! Και για να ιδρύσουν τον …επίγειο παράδεισο, πρέπει πρώτα να κατεδαφιστούν …τα πάντα! Με μόνη διαφορά ότι ο δικός μας είναι κυβέρνηση για ακόμη εννιά μήνες –και αφού δεν έφταιξε για το …Μαρί, δεν θα έχει φταίξιμο για ο,τιδήποτε …άλλο!
Περαιτέρω με βάση τον κώδικα ηθικής που όφειλε να είχε, ο πρόεδρος θα έπρεπε να διασφαλίσει ότι η κυβέρνηση του θα χρησιμοποιούσε επιστημονικά εργαλεία για να διασφαλίσει το όφελος όλων των συμμετόχων της, όπως πχ:
- Τη διαμόρφωση ξεκάθαρου ΟΡΑΜΑΤΟΣ και ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ που να τα ασπάζεται η πλειοψηφία του λαού.
- Το όραμα και η στρατηγική θα έπρεπε να είχαν διαμορφωθεί μέσω ανάλυσης της πραγματικής κατάστασης -πολιτικής, οικονομικής, κοινωνικής, κοκ του τόπου και του περιβάλλοντος του! Θα έπρεπε να είχαν εντοπιστεί οι δυνάμεις και οι αδυναμίες μας, οι κίνδυνοι, οι απειλές και οι ευκαιρίες. Θα έπρεπε να είχαν διαμορφωθεί πιθανά σενάρια για κάθε τομέα πολιτικής και να είχε γίνει αξιολόγηση κινδύνων και διαχείριση τους. Και στη συνέχεια, να είχε διαμορφωθεί στρατηγική και σχέδια δράσης για την υλοποίηση της με κατάλληλους (χρονικούς, ποσοτικούς και ποιοτικούς) δείκτες προόδου, ώστε να γνωρίζουμε που ακριβώς στέκουμε και σε ποιο βαθμό υλοποιούνται τα σχέδια δράσης! Εννοείται ότι ανάλογα με τα αποτελέσματα και τις αλλαγές στο περιβάλλον, θα έπρεπε να τροποποιούνται η στρατηγική και τα σχέδια δράσης. Και όλα αυτά από εξειδικευμένους επιστήμονες!
Αντί των πιο πάνω, είμαστε μάρτυρες μιας ανερμάτιστης πολιτικής, πλήρους έλλειψης συγκροτημένης στρατηγικής και σχεδίων δράσης, αποφυγής μέτρησης αποτελεσμάτων και εξευτελισμού του επιστημονικού προσωπικού της κυβέρνησης μέχρι και των υπουργών. Τα πάντα θυσιάζονται στο βωμό του ερασιτεχνισμού, του γινατιού, της ιδεοληψίας και του λαϊκισμού και στην προπαγάνδα της υποτιθέμενης υπεράσπισης των κεκτημένων των υπαλλήλων του ΕΔΤ που απολαμβάνουν τη μεγαλύτερη ασφάλεια και τις ψηλότερες απολαβές και ωφελήματα –και όλα αυτά σε βάρος των ιδιωτικών υπαλλήλων και επιχειρήσεων και των θεμελίων της οικονομίας.
Η διαμόρφωση ενός κώδικα ηθικής υπαγορεύει και άλλα αναγκαία μέτρα, που η παρούσα κυβέρνηση ουδέποτε υιοθέτησε ή εφάρμοσε, για τα οποία θα μιλήσουμε στο μέλλον.
Εν τω μεταξύ, ας πάρουν τα υπόλοιπα κόμματα και οι νέες πολιτικές κινήσεις τα μηνύματα των καιρών και ας διαμορφώσουν, δημοσιοποιήσουν και εφαρμόσουν, με δημοκρατικές διαδικασίες, οικείους κώδικες ηθικής με βάση τις οικείες αρχές. Μόνο έτσι θα έχει μέλλον ο τόπος μας!
Ιδού η …Κύπρος, ιδού και το …πήδημα!
(1)Πρόεδρος Κυπριακού Ινστιτούτου Επιχειρηματικής Ηθικής, www.ebency.org
*Δημοσιεύτηκε στον ΠΟΛΙΤΗ στις 10.6.2012