Του Νίκου Τιμοθέου*
Είναι γεγονός ότι ο κόσμος παραμένει διαιρεμένος σε εθνικά κράτη με σκοπό την άσκηση εθνικής διακυβέρνησης σε περιορισμένες γεωγραφικές περιοχές. Η κατάσταση αυτή ίσως να μην διατηρηθεί επ’ άπειρο, αφού υφίστανται «ενωτικοί» παγκόσμιοι παράγοντες που ασκούν σχετική πίεση –έτσι μπορεί να φανταστεί κάποιος στο απώτερο μέλλον έναν πλήρως ομοσπονδοποιημένο κόσμο! Αυτό θα υλοποιούσε το όραμα του Εμμανουήλ Καντ για παγκόσμια ειρήνη. Μέχρι όμως τη μακρινή εκείνη μέρα, οφείλουμε να είμαστε ρεαλιστές και να αντιλαμβανόμαστε ότι η πραγματικότητα επιβάλλει τη χρήση του έθνους-κράτους για την άσκηση (δημοκρατικής) εθνικής διακυβέρνησης.
Κανένα κράτος, στην ιστορία του ανθρώπου, δεν ενήργησε ποτέ ανθρωπιστικά έναντι άλλων εθνών-κρατών ιδιαίτερα όταν κινδύνευε η πολιτική ή οικονομική του ισχύς! Μετά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, υπήρξαν παραδείγματα οικονομικής βοήθειας μεταξύ κρατών, πάντα όμως με προοπτική μακροπρόθεσμου οφέλους!
Κάθε έθνος-κράτος έχει φυσικό καθήκον να υπηρετεί τα οικονομικά και άλλα συμφέροντα του λαού του –ο,τιδήποτε λιγότερο συνιστά εθνική προδοσία!
Ο σκοπός των διεθνών σχέσεων είναι το αμοιβαίο οικονομικό όφελος! Θα πρέπει φυσικά να θυμούμαστε ότι αυτό είναι το ιδεώδες! Στην πράξη συχνά συναντάται εκμετάλλευση μικρότερων, πιο αδύνατων ή λιγότερο σοφών λαών! Σκοπός ακριβώς των ομοσπονδιών και άλλων οικονομικών ενώσεων είναι η δημιουργία ζωνών ελεύθερου εμπορίου με στόχο μεγαλύτερη ισορροπία μεταξύ των συμβαλλομένων κρατών. Και στις ομοσπονδίες όμως, κάθε έθνος-κράτος έχει ευθύνη να αγωνίζεται για το βέλτιστο συμφέρον του λαού του –πράγμα που οφείλουμε να συνειδητοποιήσουμε ότι συμβαίνει και στην Ευρωπαϊκή Ένωση!
Όσον αφορά τη διεθνιστική ιδεολογία των «σοσιαλιστών» –που θυμούνται πρόεδρος Χριστόφιας και ΑΚΕΛ κάθε φορά που κατηγορούν τον «εθνικιστικό» αγώνα της ΕΟΚΑ και όσους απαιτούν διεκδικητική πολιτική στο κυπριακό– η ιστορία του 20ου αιώνα απέδειξε ότι τα «σοσιαλιστικά» κράτη συμπεριφέρθηκαν εξίσου εθνικιστικά όσο και τα καπιταλιστικά, μόλις απέκτησαν ικανή ισχύ! Κακά τα ψέματα, αλλά οι εθνικιστικές τάσεις δεν οφείλονται εν πολλοίς σε κάποια ιδεολογία, σε εγωιστικά αισθήματα ή στην έλλειψη ανθρωπισμού, αλλά κυρίως στην αντίδραση του λαού σε εξωτερικές πιέσεις –που μπορεί να είναι πολιτικές, εμπορικές, οικονομικές ή και στρατιωτικές! Η ρεαλπολιτίκ διατρέχει πάντοτε την εθνική πολιτική και κάθε ισχυρισμός για το αντίθετο υποδηλοί υποκρισία ή, το χειρότερο, αυταπάτη!
Η εκμετάλλευση της παγκοσμιοποίησης από τον άκρατο καπιταλισμό δυστυχώς επέτεινε τις εθνικιστικές τάσεις, αφού οδήγησε στην απότομη μεταφορά ισχύος παραγωγής πλούτου και θέσεων εργασίας από χώρα σε χώρα και, κατά συνέπεια, μεταφορά πλούτου –με αποτέλεσμα τη μείωση του βιοτικού επιπέδου στις χώρες, που δεν είχαν την πρόνοια να πάρουν έγκαιρα, προληπτικά, διορθωτικά μέτρα, μεταξύ των οποίων και τη δική μας!
Μόνη μακροπρόθεσμη διόρθωση μπορεί να είναι η καταπολέμηση του άκρατου καπιταλισμού (της παραγωγής χρήματος από το χρήμα, αντί από τη δημιουργική παραγωγή και την ανάπτυξη) και η αντικατάσταση του από τον κοινωνικό καπιταλισμό*, στον οποίο οι μεγάλες μάζες κάθε λαού θα συμμετέχουν δημιουργικά ΑΤΟΜΙΚΑ στην ιδιοκτησία, διεύθυνση και έλεγχο των μέσων παραγωγής στα οποία εργάζονται. Τότε και μόνον τότε, θα έχουμε ελπίδες ότι όλο και περισσότερα έθνη-κράτη θα καλλιεργούν παραγωγικές οικονομίες με πολύ περισσότερη αυτονομία από τη σημερινή, στις οποίες πλείστες όσες μικρές μονάδες παραγωγής θα ικανοποιούν την τοπική ζήτηση! Στις χώρες που συνεχίζουν να παράγουν χρήμα από το χρήμα, θα συνεχιστεί η εκμετάλλευση και καταπίεση της μεγάλης μάζας του πληθυσμού από μια ελιτιστική μειονότητα!
Ο άκρατος καπιταλισμός είναι σπάταλος και αχρείαστος! Οδηγεί σε προσωρινή πλασματική ευημερία ακόμη και στις χώρες όπου μεταφέρνει την παραγωγή λόγω φθηνότερου οικονομικού εργατικού ή και άλλων λόγων. Όταν δε συνδυάζεται με δικτατορική ή φαύλη διακυβέρνηση η σπατάλη και η ανισότητα αυξάνονται κατακόρυφα! Παραδείγματα υπάρχουν πολλά! Φωτεινές σπάνιες εξαιρέσεις είναι η Σιγκαπούρη σε μεγάλο βαθμό και λιγότερο η Μαλαισία, κάτω από «πεφωτισμένη» δικτατορία. Σχεδόν πάντα όμως, οι συνήθως δικτατορικές ή έστω δημοκρατικά εκλεγμένες φαύλες κυβερνήσεις δεν κατόρθωσαν να αξιοποιήσουν την προσωρινή δημιουργία πλούτου για να ωφεληθεί ομοιόμορφα ο λαός και τον οδήγησαν σε τραγωδία! Θύμα μιας τέτοιας πολιτικής υπήρξε η Ανατολική Ευρώπη υπό κομμουνιστικό καθεστώς και τώρα η Νότια Ευρώπη και η Κύπρος.
Το επόμενο χτυπητό παράδειγμα κινδυνεύει να καταστεί η Κίνα με παγκόσμιες δυσμενέστατες επιπτώσεις. Έχει δημιουργήσει μια μειονότητα πάμπλουτων! Κάμνει σπάταλες επενδύσεις με πολιτικά και ρουσφετολογικά κριτήρια! Έχει επενδύσει τεράστια ποσά σε σπάταλη υπερπαραγωγή σε πολλούς τομείς! Έχει δημιουργήσει μια πελώρια οικοδομική φούσκα! Προχωρεί σε σπάταλα έργα υποδομής! Καταστρέφει το περιβάλλον! Ελλείψει μηχανισμών δημοκρατικού ελέγχου, καλλιεργεί την πολιτικο-οικονομική διαφθορά! Ο κίνδυνος είναι πλέον ορατός να βρεθεί ξαφνικά με εκατομμύρια ανέργους, με τεράστιες αναξιοποίητες «παραγωγικές» επενδύσεις! Σε ένα φαύλο κύκλο, μείωσης τιμών παραγωγής σε βάρος του ντόπιου και διεθνούς εργατικού δυναμικού, των καταχρεωμένων εργοστασίων και των υπερχρεωμένων νοικοκυριών της και σε πολιτική και κοινωνική αναταραχή!
Στην Κύπρο μας η κατάσταση είναι ακόμη τραγικότερη λόγω του εθνικού μας προβλήματος!
Ας έχουν τα πιο πάνω υπόψη οι επίδοξοι πρόεδροι μας και ας δεσμευτούν ότι θα αναστρέψουν την καταστροφική μονομανή Χριστόφειο πολιτική, διαμορφώνοντας συλλογικά μια εθνική πολιτική ανασυγκρότησης –η τρόικα έρχεται, το ρολόι σε 5’ θα κτυπήσει …μεσάνυκτα!
*Μέλος του προσωρινού ΔΣ της Πρωτοβουλίας ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ,
Πρόεδρος του Κυπριακού Ινστιτούτου Επιχειρηματικής Ηθικής
**Δημοσιεύτηκε στο Φιλελεύθερο στις 20.8.2012