Του Νίκου Τιμοθέου*
Ο ευρωβουλευτής, κ Κ Τριανταφυλλίδης ήλθε να «ισχυροποιήσει» τις κόκκινες γραμμές των «αντίπαλων» της ιδιωτικοποίησης των «κερδοφόρων» (ημι)κρατικών οργανισμών. Και ποια ήταν τα επιχειρήματα του; Ουσιαστικά κανένα! Απλά πλήρης άρνηση χάριν της «δημόσιας» …ωφέλειας! Την οποία («ωφέλεια») η κυβέρνηση του Ανορθωτικού(!) Κόμματος του Εργαζόμενου Λαού, που τον ανέδειξε ευρωβουλευτή, μετέτρεψε σε «δημόσια συμφορά»!
Επειδή δυστυχώς στην Κύπρο βλέπουμε τα πράγματα …επιφανειακά μέχρις ότου είναι πολύ …αργά, ας ανασκοπήσουμε την ιστορία και τη διεθνή εμπειρία!
Κάθε κυπριακός δημόσιος οργανισμός δημιουργήθηκε με βάση οικείο νόμο για ειδικό σκοπό. Δεν ανήκει στο κράτος, αλλά στο δημόσιο, λανθασμένα ονομάζεται «ημικρατικός» και όποιο κεφάλαιο δανείστηκε από το δημόσιο ταμείο, επιστράφηκε όταν δημιούργησε πλεονάσματα/κέρδη. Οι σημαντικότεροι (ΑΗΚ, ΑΤΗΚ, ΡΙΚ) δημιουργήθηκαν επί αποικιοκρατίας! Ο διορισμός των ΔΣ τους ανατέθηκε στον …άγγλο κυβερνήτη και …κληρονομήθηκε στο Υπουργικό Συμβούλιο και άρα στον …πρόεδρο! Που διορίζει …απολυταρχικά κομματικούς και προσωπικούς …φίλους και …υποστηρικτές!
Οι «(ημι)κρατικοί» δημιουργήθηκαν ως δημόσιοι οργανισμοί κοινής ωφελείας για να διαχειριστούν σπάνιους πόρους (ύδατα, λιμάνια, αεροδρόμια…) ή για να αναπτυχθούν νέοι τεχνολογικοί τομείς ψηλών επενδύσεων που ιδιώτες δεν μπορούσαν ή δεν ήθελαν να αναλάβουν (ηλεκτρισμός, τηλεπικοινωνίες, αερογραμμές, σιδηρόδρομοι,…)!
Σπάνιοι πόροι σήμερα θεωρούνται ύδατα και ορυκτός πλούτος (υδρογονάνθρακες, άνθρακας, ορυκτά…) και χώροι που επιβαρύνουν το περιβάλλον ή χρήζουν ειδικής διαχείρισης: εναέριος χώρος, λιμάνια, αεροδρόμια, μεταφορά και διανομή ενέργειας (ηλεκτρικής, φυσικού αερίου) και υδάτων, αποχετευτικά συστήματα, διαχείριση στερεών αποβλήτων…!
Πλείστοι άλλοι τομείς δεν θεωρούνται πλέον «κοινής ωφελείας» και βρίσκονται σε ανταγωνισμό.
ΣΗΜΕΡΑ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΑΧΡΕΩΜΕΝΟ, ΔΙΑΘΕΤΕΙ ΛΙΓΟΤΕΡΑ ΧΡΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΚΑΙ «ΠΑΡΑΔΕΧΕΤΑΙ» ΤΗΝ ΑΝΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΝΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΕΙ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΑ ΠΛΕΙΣΤΟΥΣ ΣΠΑΝΙΟΥΣ ΠΟΡΟΥΣ. Πλείστα κράτη ανέθεσαν σε ιδιωτικές επιχειρήσεις τη διαχείριση: αεροδρομίων (συμπεριλ. Κύπρου), αποβλήτων και απορριμμάτων (συμπεριλ. Κύπρου), ανόρυξης ορυκτού πλούτου (συμπεριλ. Κύπρου), αφαλάτωσης νερού (συμπεριλ. Κύπρου), παραγωγής και εμπορίας ενέργειας, λιμένων (Πειραιά κα),…!
Γελοιωδώς, οι λαϊκίζοντες πολιτικοί μας αποδέχονται/επιθυμούν τώρα την ιδιωτικοποίηση των ΜΗ ΚΕΡΔΟΦΟΡΩΝ (ημι)κρατικών, αφού φυσικά πρώτα τα κόμματα τους συνέβαλαν έμμεσα ή άμεσα στην πτώχευση τους -αν βρουν …χουβαρντάδες αγοραστές! Τους κερδοφόρους «δεν …θέλουν» να ιδιωτικοποιήσουμε! Γιατί άραγε; Για να τους ξεζουμίσουν μέχρι να …«κοκκινίσουν» και αυτών τα οικονομικά;
Η παγκόσμια εμπειρία των δημόσιων οργανισμών είναι καταθλιπτική: Μη βέλτιστη διοίκηση (κομματικά διοριζόμενοι, χωρίς οικονομικό κίνητρο, χωρίς εξειδικευμένα προσόντα, …)! Μη βέλτιστη διεύθυνση (επιλογή χωρίς χρήση σύγχρονων επιστημονικών εργαλείων)! Υπεράριθμο προσωπικό (30-50%)! Μέγα χάσμα μισθοδοσίας και ωφελημάτων ως προς τον ιδιωτικό τομέα (άνω του διπλάσιου)! Μη βέλτιστη προμήθεια εξοπλισμού και υλικών (ακριβή, αργοπορημένη/επαναλαμβανόμενη, με ενδιάμεσους)! Αναξιοκρατία (έλλειψη στοχοθέτησης/στοχομέτρησης, προσλήψεις/ προαγωγές με κομματικά κριτήρια, ισοπέδωση αξιολόγησης, …)!
ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΜΕΛΕΤΕΣ δείχνουν ότι:
Η εμπειρία της εισαγωγής ανταγωνισμού με ταυτόχρονη συντήρηση κρατισμού καταλήγει σε ελλιπή(!) ρύθμιση/εποπτεία, ατελή(!) …ανταγωνισμό και αναποδοτική(!) (ημι)κρατική επιχειρηματική δραστηριότητα!
Όπου το κράτος εποπτεύει τον εαυτό του έχει απαράδεκτα ΧΑΜΗΛΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ, ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑ: ΙΦΠ, πολιτική αεροπορία, αερογραμμές, παιδεία, τηλεπικοινωνίες, ηλεκτρική ενέργεια, λιμάνια,…!
Ιδιωτικοποιήσεις επήλθαν σε περισσότερες από 150 χώρες!
Ο ανταγωνισμός βελτιστοποιείται όταν συνδυάζεται με την ιδιωτικοποίηση των κρατικών μονοπωλιακών οργανισμών, άλλως συντηρούνται στρεβλώσεις!
Οι ιδιωτικοί οργανισμοί είναι παραγωγικότεροι από τους δημόσιους ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΟΤΑΝ ΕΠΟΠΤΕΥΟΝΤΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΑ!
Οι καταναλωτές απολαμβάνουν καλύτερες, περισσότερες και φθηνότερες υπηρεσίες.
Το δημόσιο ταμείο επωφελείται εφάπαξ από τα έσοδα πώλησης μέρους του ΗΟ και συνεχώς από μερίσματα, εταιρικό και μερισματικό φόρο!
Η οικονομία επωφελείται από τον ανταγωνισμό, την καινοτομία, την εξάλειψη των στρεβλώσεων, χαμηλότερες τιμές, χαμηλότερο κόστος εξοπλισμού και χαμηλότερη εξαγωγή χρήματος!
Η κοινωνία επωφελείται από την εξάλειψη ρουσφετιού και πολιτικών παρεμβάσεων!
Ο πολίτης επωφελείται από μείωση της φορολογίας λόγω αποπληρωμής μέρους του δημόσιου χρέους και ετήσιας εισροής φόρων και μερισμάτων και από την ισονομία στην πλήρωση κενών θέσεων, στις προαγωγές, κοκ!
Ας αναφωνήσουν οι πολιτικοί μας mea culpa για τα χάλια του ευρύτερου δημόσιου τομέα και ας αποκρατικοποιήσουν/κοινωνικοποιήσουν τους (ημι)κρατικούς!
Φημολογείται ότι ο απερχόμενος πρόεδρος, σε μια κρίση …αχρωματοψίας (στο …κόκκινο), αποδέχεται την ιδιωτικοποίηση της ΑΤΗΚ! Η ώρα η …καλή!
*Δημοσιεύτηκε στο Φιλελεύθερο στις 8.11.2012