Του Νίκου Τιμοθέου
Τα εργατικά συνδικάτα έχουν απολέσει τον παραδοσιακό τους ρόλο: να ανταγωνίζονται τον εργοδότη για να πετύχουν καλύτερους όρους εργοδότησης για τα μέλη τους – μισθό, άδειες, ΙΦΠ, σύνταξη, κοκ – ουσιαστικά για μεγαλύτερο μερίδιο από τα κέρδη του εργοδότη! Χωρίς οποιαδήποτε ουσιαστική συμμετοχή στο ρίσκο και στη βελτίωση της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας. Απεναντίας, συχνά με τη δράση και τη συντηρητικότητα τους προκαλούν χειροτέρευση και των δύο!
Συνεχίζουμε σήμερα την παρουσίαση των αρνητικών παραγόντων που βλάπτουν τις επιχειρήσεις και τον ΕΔΤ και συντηρούνται από τη στάση των συνδικάτων.
(1) Έλλειψη συστήματος αμοιβής με βάση την απόδοση
Οι κοινωνικοί εταίροι συμφώνησαν, από χρόνια, την εισαγωγή «σύγχρονων αμειπτικών συστημάτων» στους οργανισμούς και επιχειρήσεις, πλην όμως ουδέποτε κατάφεραν να συμφωνήσουν στη μέθοδο εισαγωγής, επειδή τα συνδικάτα απαιτούν τη δημιουργία μικτών επιτροπών, τις οποίες οι εργοδότες βλέπουν ως επέμβαση στο διευθύνειν.
Εξαίρεση υπήρξε η προσπάθεια στη cyta για εισαγωγή συστήματος κινήτρων με βάση την απόδοση. Και εκεί όμως δεν έγινε κατορθωτό να βασιστεί σε στοχοθέτηση και στοχομέτρηση και «νερώθηκε» υπό την πίεση των συνδικάτων με αποτέλεσμα να παίρνει το 90% και πλέον του προσωπικού ετήσια εφάπαξ αμοιβή (bonus). Το σύστημα έχασε την αξιοπιστία του ανάμεσα στο προσωπικό, δεν συμβάλλει στην υλοποίηση του σκοπού για τον οποίο συλλήφθηκε και «εκφυλίστηκε» σε μια επιπρόσθετη αμοιβή, η οποία αυξάνεται εκθετικά όσο ψηλότερα βρίσκεται κάποιος στην ιεραρχία!
Τα συνδικάτα, αντί να επιδιώξουν εκσυγχρονισμό των συστημάτων αμοιβής, προτίμησαν τη συντήρηση των απαξιωμένων συστημάτων ετήσιας προσαύξησης, που παίρνουν πρακτικά όλοι άσχετα από την παραγωγικότητα τους και ας καλούνται, κατ’ ευφημισμό, «προαγωγή κατά μισθολογική βαθμίδα». Η μετάβαση στην επόμενη βαθμίδα της κλίμακας, η παραχώρηση δηλαδή της προσαύξησης, απαιτεί αξιολόγηση και κρίση – αυτό όμως εκφυλίστηκε σε τυπική διαδικασία και μόνο αν ο υπάλληλος «βγάλει τα μάτια του» δεν θα πάρει την προσαύξηση «του»! Η κατάσταση χειροτερεύει όταν φθάσει στην ανώτατη βαθμίδα της κλίμακας του – εκεί μπορεί χωρίς απώλεια να «βγάλει και τα μάτια του».
Αποτέλεσμα: Να μην έχουν κίνητρο οι λειτουργοί του ΕΔΤ να βελτιώσουν την παραγωγικότητα τους. Απεναντίας, έχουν κάθε κίνητρο να είναι αργοί και να προσέχουν να μην κάνουν λάθη!
(2) Συνδυασμένες κλίμακες
Η εισαγωγή συνδυασμένων κλιμάκων σε πλείστες θέσεις του ΕΔΤ υπήρξε ακόμη ένα «επίτευγμα» των συνδικάτων. Θεσμός που εισάχθηκε για να «αποσυμφορήσει» το συνωστισμό στην ανώτατη βαθμίδα των διαφόρων κλιμάκων και ειδικά για θέσεις που απαιτούν εξειδικευμένα καθήκοντα και αυξανόμενη τεχνογνωσία με την πάροδο του χρόνου και δεν απαιτούν εποπτικά ή διευθυντικά καθήκοντα.
Κανονιστικά, η μετάβαση από μια κλίμακα σε άλλη απαιτεί αξιολόγηση και κρίση, αφού συνιστά προαγωγή. Η διαδικασία όμως «εκφυλίστηκε» σε τυπική και όλοι μεταβαίνουν στην επόμενη συνδυασμένη κλίμακα – είναι «άριστοι» και δεν έχουν συναγωνισμό, αφού οι προϋπολογισμοί «καλύπτουν αυτομάτως» την «προαγωγή»!
Αποτέλεσμα: Να μην υπάρχει κίνητρο για βελτίωση της παραγωγικότητας ενόψει «κρίσης για προαγωγή»!
(3) Ελάχιστη εναλλαγή προσωπικού ακόμη και εκεί που επιτρέπεται η εναλλαξιμότητα
Σχεδόν όλες οι θέσεις του ΕΔΤ διέπονται από εξειδικευμένα σχέδια υπηρεσίας, που αποκλείουν την εναλλαξιμότητα του προσωπικού, με μόνη ίσως εξαίρεση τη cyta.
Ακόμη όμως και εκεί που επιτρέπεται η εναλλαξιμότητα, σπάνια γίνεται ελλείψει συστηματικής μεθόδου κρίσης, λόγω έλλειψης σύγχρονων συστημάτων αξιολόγησης που θα εντόπιζαν πού το κάθε άτομο θα απέδιδε καλύτερα και πώς θα ανέπτυσσε τις γνώσεις και τις ικανότητες του.
Τα συνδικάτα σχεδόν πάντα αντιτίθενται στη μετάθεση λειτουργών (εκτός φυσικά αν το επιθυμούν οι ίδιοι) επικαλούμενα «ταλαιπωρία» ή και εξειδικευμένες γνώσεις ή και «δυσμενή» μετάθεση!
Αυτό συμβαίνει ακόμη και στις περιπτώσεις προαγωγών, παρόλο ότι ο γενικός κανόνας διεύθυνσης επιβάλλει να μην παραμένει ο προαγόμενος εκεί όπου υπηρετούσε, επειδή δυστυχώς στις πλείστες περιπτώσεις δεν υπάρχει πάγια διάταξη που να το επιβάλει ή και δεν υπάρχει εναλλακτική θέση. Καλείται τότε ο προαχθείς να διευθύνει ανταγωνιστές (συχνά διάδικους) τέως ομοβάθμιους με προφανή αρνητικά αποτελέσματα!
Αποτέλεσμα: Δεν δίνεται στους λειτουργούς η δυνατότητα να διευρύνουν τις γνώσεις τους και να αναπτύξουν και αξιοποιήσουν τις ικανότητες τους, συμβάλλοντας έτσι στη βελτίωση της παραγωγικότητας.
Στο επόμενο άρθρο μας θα δούμε τους υπόλοιπους αρνητικούς παράγοντες που συντηρούνται από τις συντεχνίες, πριν κάνουμε εισηγήσεις για το νέο ρόλο που πρέπει να αναλάβουν!
*Δημοσιεύτηκε στον ΠΟΛΙΤΗ στις 7.11.2011