Του Νίκου Τιμοθέου*
Η ανάδυση της μεγάλης μεσαίας τάξης έχει απαξιώσει την ταξική πάλη και αντιπαλότητα και σήμερα οργανισμοί, επιχειρήσεις και συνδικάτα αντιμετωπίζουν τους ίδιους αντίπαλους:
- Εσωτερικά: ψηλό εργατικό κόστος, χαμηλή παραγωγικότητα, αναποδοτική διοίκηση και διεύθυνση σε όλα τα επίπεδα και συχνά κακοδιαχείριση.
- Εξωτερικά: χαμηλή εξυπηρέτηση, ψηλό κόστος του δημοσίου, παγκοσμιοποίηση και άκρατο καπιταλισμό!
Αυτά λέγαμε σε μια σειρά πέντε άρθρων μας για ρόλο των συντεχνιών στον ΠΟΛΙΤΗ το Φθινόπωρο του 2011!
Παρουσιάσαμε τότε και αναλύσαμε τους δυσμενείς παράγοντες που μαστίζουν τον ευρύτερο δημόσιο τομέα (ΕΔΤ), τους κυπριακούς οργανισμούς και πολλές επιχειρήσεις και τονίσαμε ότι σ’ αυτούς δυστυχώς συμβάλλει και η στάση των συντεχνιών:
(1) Τη χαμηλού επιπέδου ηγετική, διοικητική και διευθυντική ικανότητα.
(2) Την αναποτελεσματική διαχείριση των επιχειρησιακών διεργασιών και την ελλιπή μηχανοργάνωση.
(3) Την έλλειψη συστημάτων στοχοθέτησης, στοχομέτρησης και αξιολόγησης με βάση την απόδοση.
(4) Την ύπαρξη άκαμπτων συστημάτων αυτόματης αύξησης μισθού με ετήσιες προσαυξήσεις και ΑΤΑ και την έλλειψη κινήτρων για βελτίωση.
(5) Την ύπαρξη παράδοσης προαγωγών με βάση κυρίως την αρχαιότητα και τις εξωτερικές εξαρτήσεις (κομματικές/συνδικαλιστικές/πελατειακές) αντί της ικανότητας για τη νέα θέση και προσλήψεων με «μέσον» .
(6) Τη μη κοινωνικοποίηση των οργανισμών και επιχειρήσεων.
(7) Την ψευδο-ιδεολογική αντίδραση στη συνεργασία του δημόσιου με τον ιδιωτικό τομέα
(8) Τις πελατειακές σχέσεις συντεχνιών και κομμάτων και με τους υπαλλήλους και με τους εργοδότες.
(9) Τις πελατειακές σχέσεις συντεχνιών με τα πολιτικά κόμματα!
Τονίζαμε ότι η χαμηλή παραγωγικότητα και ανταγωνιστικότητα πλήττουν την εθνική οικονομία. Πλήττουν και τους μισθωτούς και του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα.
Ακόμη, λέγαμε ότι η επίλυση του προβλήματος βαραίνει τόσο την πολιτική ηγεσία (Κυβέρνηση, Βουλή, Κόμματα) όσο και τις Διοικήσεις και Διευθύνσεις, αλλά και τα συνδικάτα των μισθωτών – και ότι στον ΕΔΤ ουσιαστικά ΜΟΝΟ τα συνδικάτα έχουν άμεσο συμφέρον και υποχρέωση έναντι των μελών τους να το πράξουν, ενώ στον ιδιωτικό τομέα έχουν παράλληλο συμφέρον με τους εργοδότες/διευθυντές!
Σήμερα είναι πλέον κοινή διαπίστωση ΟΛΩΝ ότι η πολιτική ηγεσία, οι διοικήσεις και οι διευθύνσεις των δημόσιων υπηρεσιών και οργανισμών και των δημόσιων επιχειρήσεων απέτυχαν ΠΑΤΑΓΩΔΩΣ να εκσυγχρονίσουν το καθεστώς λειτουργίας τους και να εισαγάγουν σύγχρονα συστήματα διοίκησης: διαχείρισης διεργασιών, μηχανοργάνωσης, επιλογής, αξιολόγησης και διορισμού των αξιωματούχων και των διευθυντικών στελεχών, διεύθυνσης (στοχοθέτησης, στοχομέτρησης και αξιολόγησης και αμοιβής με βάση την απόδοση), κοκ -να μειώσουν το κόστος και να βελτιώσουν την παραγωγικότητα και ανταγωνιστικότητα τους.
Τα συνδικάτα όμως τι έπραξαν; Δεν έβλεπαν την «κωλοσυρμαθκιά της κουφής»; Πίστευαν ότι όσοι προειδοποιούσαν για την επερχόμενη καταστροφή ήταν παράξενοι, κακοί μάντεις –Κασσάνδρες; Ακόμη και σε τέτοια περίπτωση, όφειλαν να εγκύψουν στα προβλήματα και να τα μελετήσουν! Και αν εύρισκαν ότι είχαμε άδικο, είχαν τη δύναμη να το διακηρύξουν και να μας βάλουν σε τάξη! Δυστυχώς δεν το έπραξαν! Ας είναι, ό γέγονε, …γέγονε!
Ας κοιτάξουμε μπροστά! Τα συνδικάτα έχουν άμεσο συμφέρον να αλλάξουν άρδην τους στόχους, την πολιτική, τη στρατηγική και τη δράση τους και να εξαναγκάσουν τις διοικήσεις, τις διευθύνσεις και την πολιτική ηγεσία να εφαρμόσουν στην πράξη σύγχρονα συστήματα και μεθόδους, ώστε να ανατραπούν οι αρνητικοί παράγοντες που παραθέσαμε και να διασφαλιστεί η συνεχής βελτίωση της παραγωγικότητας και ένα αισιόδοξο μέλλον για τους μισθωτούς-μέλη τους. Διαφορετικά θα κλαίνε –θα κλαίμε όλοι- επί ερειπίων!
Για τους νεότερους των αναγνωστών μας, οφείλουμε να υπενθυμίσουμε ότι οι εξαιρετικές απολαβές των υπαλλήλων των ημικρατικών (και συνεπακόλουθα της δημόσιας υπηρεσίας) οφείλονται στους αγώνες, την ανεξαρτησία και τη διορατικότητα της ΣΕΚ (ΟΗΟ)! Αυτή είναι η αλήθεια! Η ΣΕΚ αγωνίστηκε και πέτυχε καλύτερους εργατικούς όρους, συνθήκες, μισθούς και ωφελήματα και (για την εποχή εισαγωγής τους) σύγχρονους κανονισμούς προσωπικού τις δεκαετίες του ’60, του ’70 και του ’80. Δυστυχώς, όπως όλα τα «ιδρύματα», όταν πλέον πέτυχε το μέγιστο των υλικών αμοιβών, περιέπεσε και αυτή στην κατηγορία των «κατεστημένων», επαναπαύθηκε στις δάφνες της και αναλώνει έκτοτε τις δυνάμεις της στη «συντήρηση των κεκτημένων» και συχνά στην υποστήριξη μη παραγωγικών υπαλλήλων! Παρόμοια, αλλά πολύ λιγότερο, πετυχημένη υπήρξε η ιστορία της ΠΕΟ σε άλλους τομείς, αν και η πλήρης εξάρτηση της από το ΑΚΕΛ, που λειτούργησε ως συνοδοιπόρος στις πλείστες κυβερνήσεις, δεν της επέτρεψε να λειτουργήσει ελεύθερα. ΠΑΣΥΣΥ και ΕΤΥΚ υπήρξαν πάντα ουραγοί και αντιδραστικές σε κάθε προοδευτική αλλαγή!
ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ ΣΤΟΥΣ (ΗΜΙ)ΚΡΑΤΙΚΟΥΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ ΟΙ ΣΥΝΤΕΧΝΙΕΣ ΟΦΕΙΛΟΥΝ ΝΑ ΠΙΕΣΟΥΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΜΕΣΗ ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΤΑΔΙΑΚΗ ΙΔΙΩΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥΣ.
Αυτό θα επιτευχθεί με τη μετοχοποίηση τους και την ανάληψη από το προσωπικό, σε ατομικό επίπεδο, σημαντικού μέρους των μετοχών, ενώ ένα άλλο μέρος θα πρέπει να αναληφθεί από ταμεία προνοίας και συντάξεως. Ακόμη, όπου απαιτείται σύγχρονη τεχνογνωσία, καινοτομία και οικονομία μεγέθους, θα πρέπει να προσελκυστούν, ως στρατηγικοί συνεταίροι/επενδυτές, οι καλύτερες ευρωπαϊκές αδελφές επιχειρήσεις.
ΑΣ ΕΛΠΙΣΟΥΜΕ ΟΤΙ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΑΥΤΟ, Η ΚΡΙΣΗ ΕΧΕΙ ΠΡΟΚΑΛΕΣΕΙ ΩΡΙΜΑΝΣΗ!
Οι πολίτες το δείχνουν καθημερινά με επώνυμα άρθρα και επώνυμα και ανώνυμα σχόλια στο διαδίκτυο. Τα ΜΜΕ και οι δημοσιογράφοι το φωνάζουν!
Τα κεντροδεξιά πολιτικά κόμματα, με πρωτοπόρο τον ΔΗΣΥ, το αποδεικνύουν με τη στάση τους εντός και εκτός Βουλής. Η «αριστερά», ανίκανη να ξεπεράσει τις ιδεοληψίες της, συνεχίζει να είναι άκρως συντηρητική, ενώ θα έπρεπε να είναι η πρώτη που θα αγωνιζόταν υπέρ της κοινωνικοποίησης –υπέρ της συμμετοχής του εργοδοτούμενου στο κεφάλαιο!
Έφθασε η ώρα να κάμουν και οι συντεχνίες, με πρωτεργάτη τη ΣΕΚ και τη συμπόρευση των μικρών ανεξάρτητων συντεχνιών, την επανάσταση τους!
- Να συνειδητοποιήσουν ότι οι ιδιωτικοποιήσεις είναι αναπόφευκτες και αντί να αντιδρούν άσκοπα, να συνεργαστούν με την κυβέρνηση και να βάλουν στο τραπέζι λογικές απαιτήσεις για διασφάλιση των καλώς νοουμένων συμφερόντων των μελών τους και του καλού κάθε οργανισμού!
- Να απαιτήσουν την κοινωνικοποίηση(1) των οργανισμών, δηλαδή, την αυτόματη συμμετοχή έκαστου υπαλλήλου στο μετοχικό κεφάλαιο ανάλογα με τη θέση/βαθμό και τα χρόνια υπηρεσίας. Οι μετοχές των υπαλλήλων θα πρέπει να είναι προνομιούχες: να έχουν ειδικά δικαιώματα πληροφόρησης και ελέγχου για σημαντικά θέματα στρατηγικής και διαχείρισης προσωπικού!
- Να απαιτήσουν να εισαχθούν ΑΜΕΣΩΣ σύγχρονα συστήματα επιστημονικής αξιολόγησης προσωπικού για σκοπούς (1) ανάπτυξης ατομικών ικανοτήτων, (2) παραχώρησης ετήσιας προσαύξησης ή και μπόνους, (3) προαγωγής/τοποθέτησης και (4) επιλογής των πλεοναζόντων που θα εξαναγκαστούν σε αναγκαστική αφυπηρέτηση, αν και όταν απαιτηθεί.
- Ακόμη, θα πρέπει να απαιτήσουν να γίνουν έγκαιρα επιστημονικές μελέτες για να διαπιστωθεί ποιες υπηρεσίες του δημοσίου και του ΕΔΤ πρέπει να ανατεθούν σε τρίτους.
- Τέλος, να απαιτήσουν την αποκατάσταση όσων εξαναγκαστούν σε πρόωρη αφυπηρέτηση σε κενές θέσεις του ΕΔΤ ή σε ιδιωτικές επιχειρήσεις, αφού τύχουν (επαν)επιμόρφωσης!
Ο χρόνος τρέχει εις βάρος των υπαλλήλων και των συντεχνιών. Ας μην επαναλάβουν τα λάθη της Eurocypria, του Κρατικού Σφαγείου και των Κυπριακών Αερογραμμών!
Οι συντεχνίες έχουν ένα μικρό χρονικό παράθυρο να καταστούν πραγματικός συμμέτοχος στις επερχόμενες δραματικές αλλαγές!
Η συστηματική, λελογισμένη μετάβαση σε καθεστώς (μερικής) ιδιωτικοποίησης και κοινωνικοποίησης των (ημι)κρατικών οργανισμών μπορεί και πρέπει να αποβεί υπέρ και των παραγωγικών υπαλλήλων τους και της οικονομίας του τόπου. Η ευκαιρία των συντεχνιών και των υπαλλήλων να συμβάλουν στην εισαγωγή του κοινωνικού καπιταλισμού είναι μοναδική! Δεν πρόκειται να ξαναεμφανιστεί στο σύντομο μέλλον! Ας την αδράξουν σήμερα!
Ιδού η …Κύπρος, ιδού και το …πήδημα!
(1) http://www.nicostimotheou.com/?p=170
(2) http://www.nicostimotheou.com/?p=49
*Δημοσιεύτηκε στον ΠΟΛΙΤΗ στις 17.3.2013