Του Νίκου Τιμοθέου*
Ο Υπουργός Εσωτερικών «έθεσε τον δάκτυλο επί τον τύπον των ήλων»! Αποκάλυψε αυτό που ο ντόπιος στρουθοκαμηλισμός «θεωρούσε» μυστικό κι ο κόσμος το ‘χε …τούμπανο.
Είπε ότι παραβιαζόταν ο νόμος που αφορά στην πώληση τουρκοκυπριακών περιουσιών στην ελεύθερη Κύπρο και ότι γινόταν τεχνητή υπερτιμολόγηση τους. Ανέφερε συναφώς ότι διερευνάται επένδυση του Ταμείου Συντάξεως της cyta.
O Έλληνας Κύπριος «ανακάλυψε» ξαφνικά ότι είναι …«φτωχός»! Είχε για χρόνια την αυταπάτη ότι ήταν ανάμεσα στους …πλουσιότερους του πλανήτη. Πλην όμως συνειδητοποίησε «βιαίως» ότι χρωστούσε/χρωστά ως ιδιώτης και ως κράτος μεγάλο μέρος της «περιουσίας» του και άρα ότι ο πραγματικός πλούτος του ήταν/είναι πολύ μικρότερος απ’ όσο φαίνεται –ανακάλυψε ότι μεγάλο μέρος ανήκει στους «δανειστές» του!
Προς στιγμή νόμισε ότι η κατάσταση προσομοίαζε με εκείνη που ακολούθησε τη φούσκα του χρηματιστηρίου και άρα ότι τα πράγματα δεν ήταν και τόσο …τραγικά! Με το «κούρεμα» των καταθέσεων, του ήλθε κεραμίδα στο κεφάλι η συνειδητοποίηση ότι στο χρηματιστήριο, το χρήμα «απλά» άλλαξε τσέπες, παρέμεινε όμως, εν πολλοίς, στην Κύπρο, ενώ τη φορά αυτή το χρήμα «πέταξε» σε ξένες …τσέπες με τα «μη εξυπηρετούμενα» δάνεια που δόθηκαν στην Ελλάδα και τις τραπεζικές επενδύσεις στα Βαλκάνια και αλλού, με το «κούρεμα» των ελληνικών ομολόγων και την άκρατη και αλόγιστη «κατανάλωση» εισαγόμενων αγαθών και τα συχνά ταξίδια εκτός Κύπρου –τη φορά αυτή ο εντόπιος πλούτος «πέταξε» στο …εξωτερικό! Τούτη τη φορά, δεν φτώχυναν οι μεν και πλούτισαν οι δε, αλλά φτωχύναμε ΟΛΟΙ -ως λαός και κράτος!
Δεν μας έφταναν αυτά, ξαφνικά συνειδητοποιήσαμε ότι δεν εξαχνώθηκε μόνο μεγάλο μέρος των καταθέσεων/αποταμιεύσεων του πολίτη, δεν μειώθηκε απλώς ο μισθός του εργαζομένου και η σύνταξη του συνταξιούχου! ΟΧΙ! Αυτή τη φορά, εξανεμίστηκε μεγάλο μέρος της αποταμίευσης που «φυλάγαμε» για τα γεράματα εργαζομένων και συνταξιούχων! Ταμεία συντάξεως και προνοίας «κουρεύτηκαν» αδόξως! Σε κάποιες περιπτώσεις μάλιστα, χάθηκε, μερικώς τουλάχιστον, η «υποθήκη» με την οποία πήραν δάνεια από τα ταμεία τους, ως …εργαζόμενοι και αδυνατούν να εξοφλήσουν, ως …άνεργοι πλέον!
Η ευημερία τόσο του εργαζομένου όσο και του συνταξιούχου πλήγηκε ανεπανόρθωτα.
Και διερωτάται ο πολίτης: Καλά, η κυπριακή πολιτεία δεν πήρε μέτρα για να αποφύγει μια τέτοιας έκτασης καταστροφή;
Η απάντηση, δυστυχώς, είναι ότι η πολιτεία πήρε έγκαιρα αρκετά ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΑ, ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΕΠΟΠΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ, πλην όμως ΟΙ ΦΥΛΑΚΕΣ φαίνεται ότι δεν εξετέλεσαν το …καθήκον τους!
Για το γενικότερο πρόβλημα της οικονομικής καταστροφής, το Υπουργικό Συμβούλιο διόρισε Ερευνητική Επιτροπή, η οποία προχωρεί στο έργο της και μας δίνει μια ελπίδα ότι σύντομα θα έχουμε μια καθαρή εικόνα για το τι και ποιος έφταιξε!
ΣΕ Ο,ΤΙ ΑΦΟΡΑ ΣΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΤΑΜΕΙΩΝ ΣΥΝΤΑΞΕΩΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ, ΔΥΣΤΥΧΩΣ, ΟΥΔΕΝ ΕΓΙΝΕ ΑΚΟΜΗ!
ΕΠΕΙΓΕΙ η διεξαγωγή έρευνας, κατά προτίμηση ποινικής, για τη διαχείριση των ταμείων/σχεδίων συντάξεως και προνοίας. Το υπουργικό Συμβούλιο οφείλει να προχωρήσει ΑΜΕΣΩΣ στο διορισμό ΠΟΙΝΙΚΩΝ ΑΝΑΚΡΙΤΩΝ ή τουλάχιστον ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ για τη διερεύνηση και προσαγωγή στη δικαιοσύνη κάθε αξιωματούχου και μη που θα βρεθεί να ευθύνεται για ενέργειες κακοδιαχείρισης ή/και για παραλείψεις!
Η έρευνα θα πρέπει να καλύψει τουλάχιστον
(1) την εφαρμογή των νόμων περί ταμείων συντάξεως και προνοίας (Ν.146(Ι)/2006, Ν.44/1981,…).
(2) την εποπτεία των ταμείων από: Υπουργούς Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Έφορο και Αρμόδια Αρχή με βάση τη νομοθεσία περί ταμείων, περί χρηστής διοίκησης και ό,τι άλλο εφαρμόζεται.
(3) τις πολιτικές ευθύνες των Υπουργών Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων για την εποπτεία και βελτίωση της νομοθεσίας για την κάλυψη κενών και αδυναμιών.
(4) τη διαχείριση ΚΑΘΕ ταμείου από την αντίστοιχη Διαχειριστική Επιτροπή, με κατιούσα φορά σε ό,τι αφορά το ύψος του υπό διαχείριση ποσού.
(5) ΟΛΕΣ τις επενδύσεις κάθε ταμείου συμπεριλαμβανομένων των επιτοκίων αποταμιεύσεως και της διασποράς κινδύνου.
Οι ποινικοί ανακριτές/οι ερευνητικές επιτροπές οφείλουν να υποβάλουν στο Γενικό Εισαγγελέα κάθε πόρισμα μόλις συμπληρώνεται για:
(i) πολιτικές ευθύνες,
(ii) ευθύνες της Αρμόδιας Αρχής,
(iii)ευθύνες Εφόρου,
(iv) ευθύνες κάθε Διαχειριστικής Επιτροπής και
(v) παραλείψεις/αδράνεια βελτίωσης της νομοθεσίας και των κανονισμών.
Υπενθυμίζουμε ότι η Κυπριακή Πολιτεία νομοθέτησε για τη δημιουργία ΕΠΟΠΤΙΚΩΝ ΑΡΧΩΝ, όπως το Νόμο 146(Ι) του 2006, «…που προνοεί για την ίδρυση, εγγραφή, λειτουργία και ΕΠΟΠΤΕΙΑ των ταμείων επαγγελματικών συνταξιοδοτικών παροχών».
Ο νόμος αυτός καλύπτει ΟΛΑ τα επαγγελματικά ταμεία συντάξεως και όσα ταμεία προνοίας έχουν εκατόν (100) τουλάχιστον μέλη.
1. Προβλέπει το διορισμό ΑΡΜΟΔΙΑΣ ΑΡΧΗΣ.
Διορίστηκε ως Αρμόδια Αρχή ο Διευθυντής των Υπηρεσιών Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΥΚΑ), που οφείλει να διευθύνει το μεγαλύτερο ταμείο της Κύπρου (ΤΚΑ) και να εποπτεύει, ως ΕΦΟΡΟΣ, ΟΛΑ ΤΑ ΜΙΚΡΑ ΤΑΜΕΙΑ ΠΡΟΝΟΙΑΣ (με λιγότερα από 100 μέλη με βάση το Ν.44/81).
2. Προβλέπει την ίδρυση ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ Ταμείων Επαγγελματικών Συνταξιοδοτικών Παροχών, που …«μελετά τη νομοθεσία και κάθε θέμα πολιτικής σε σχέση με τα Ταμεία …και υποβάλλει σχετικές συστάσεις στον Υπουργό».
3. Προβλέπει την εγγραφή όλων των ταμείων!
Τι πέτυχε μέχρι σήμερα η σχετική νομοθεσία;
(1) Στο μητρώο έχουν εγγραφεί περί τα 160 Ταμεία Προνοίας (με 100 τουλάχιστον μέλη).
(2) Στο Μητρώο έχει εγγραφεί ΜΟΝΟ ΕΝΑ(;) Ταμείο Συντάξεων (της ΑΛΚ;) ενώ ΟΛΑ ΤΑ ΜΕΓΑΛΑ Ταμεία Συντάξεων (της ΑΗΚ, της ΑΤΗΚ, των Ιατρών, των Δικηγόρων, κοκ) ΔΕΝ ΕΙΧΑΝ [τώρα ΕΧΟΥΝ(;)] ΕΓΓΡΑΦΕΙ! Κι αυτό παρόλο ότι έχουν όλα υποβάλει από χρόνια αίτηση εγγραφής (ΑΛΛΩΣ ΘΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΣΑΝ …ΠΑΡΑΝΟΜΑ!)
(3) Η ΑΑ ΔΕΝ ΔΙΑΘΕΤΕΙ ΕΠΑΡΚΕΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ! Προφανώς έχουν «αποσπαστεί» στην ΑΑ τρεις(;) λειτουργοί και δύο(;) γραφείς που μόλις προφθάνουν να εγγράψουν τα ταμεία προνοίας και να παραλάβουν και αρχειοθετήσουν τα έγγραφα που υποβάλλονται σύμφωνα με το νόμο.
ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ:
(α) Γιατί δεν έχουν εγγραφεί ΟΛΑ τα ταμεία συντάξεως;
(β) Αν τα ιδρυτικά έγγραφα/καταστατικά τους (…δευτερογενείς νομοθεσίες–ΚΔΠ) συνάδουν με το νόμο γιατί δεν έχουν τροποποιηθεί κατάλληλα;
Αληθεύει ότι για ένα τουλάχιστον ταμείο (εκείνο της ΑΤΗΚ) το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε τους τροποποιητικούς κανονισμούς εδώ χρόνια(!), αλλά όλοι (Υπουργοί Οικονομικών και Εργασίας, Γραμματέας Υπουργικού Συμβουλίου,…) «ξέχασαν(!)» να ενημερώσουν τη Διαχειριστική επιτροπή του Σχεδίου Συντάξεως της ΑΤΗΚ και η Επιτροπή δεν «κατάφερε» να «ανακαλύψει» ότι εγκρίθηκαν. Έτσι το Ταμείο δεν ενεγράφη και συνέχισε να λειτουργεί ανεξέλεγκτα!
(γ) Αν συνάδουν, παρανομεί ή όχι η ΑΑ που δεν τα έχει εγγράψει; Και πώς εφαρμόζει η ΑΑ τα άρθρα 7(1) και 50 του Ν.146, που αντιστοίχως δίδουν, «αυτομάτως» με την εγγραφή, ΝΟΜΙΚΗ ΟΝΤΟΤΗΤΑ στα ταμεία και «καταργούν» όσες διατάξεις των ΚΔΠ αντίκεινται στον Ν.146;
(δ) Αφού ο Ν.146 έχει ΜΕΓΑ ΚΕΝΟ για το τι ισχύει μεταξύ υποβολής αίτησης εγγραφής και εγγραφής, ΓΙΑΤΙ ΤΟ ΥΕ&ΚΑ Ή ΚΑΙ Η ΑΡΜΟΔΙΑ ΑΡΧΗ ΔΕΝ ΜΕΡΙΜΝΗΣΑΝ ΓΙΑ ΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΚΕΝΟΥ;
(ε) Εφόσον τα ταμεία συντάξεως δεν έχουν εγγραφεί ΟΥΤΕ ΥΠΟΒΑΛΛΟΥΝ ΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΝΟΜΟ ΠΡΟΒΛΕΠΟΜΕΝΑ ΠΡΟΣ ΕΛΕΓΧΟ ΕΓΓΡΑΦΑ, ΤΥΓΧΑΝΟΥΝ ΟΠΟΙΑΣΔΗΠΟΤΕ ΕΠΟΠΤΕΙΑΣ;
(στ)Εφόσον το γραφείο της ΑΑ και του Έφορου είναι υποστελεχωμένα, ΔΕΝ ΤΥΓΧΑΝΟΥΝ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΕΠΟΠΤΕΙΑΣ ΟΥΤΕ ΤΑ ΤΑΜΕΙΑ ΠΡΟΝΟΙΑΣ;
(ζ) ΠΟΙΟΣ ΦΕΡΕΙ ΤΗΝ ΕΥΘΥΝΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΝΤΕΛΗ ΕΛΛΕΙΨΗ ΕΠΟΠΤΕΙΑΣ ΤΑΜΕΙΩΝ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΥΣ ΚΑΙ ΥΠΑΛΛΗΛΟΥΣ; Η ΥΕ&ΚΑ, Ο Δ/ΝΤΗΣ ΥΚΑ cum ΑΡΜΟΔΙΑ ΑΡΧΗ cum ΕΦΟΡΟΣ ή η τέως Υπουργός που έβλεπε τις αδυναμίες και ουδέν έπραξε;
(η) Υπέβαλε η ΑΑ εισηγήσεις στην πρώην ΥΕ&ΚΑ για κάλυψη του κενού της νομοθεσίας και της στελέχωσης και αυτή την αγνόησε;
(θ) Τι έχει πράξει το Συμβούλιο και ποια η ευθύνη του;
(ι) ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΠΟΤΕ ΑΝΑΛΟΓΙΣΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ ΠΟΣΗ ΕΙΝΑΙ Η ΑΠΩΛΕΙΑ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΑΡΑ ΑΞΙΑΣ ΟΛΩΝ ΑΥΤΩΝ ΤΩΝ ΤΑΜΕΙΩΝ ΑΠΟ ΜΙΑ ΒΕΛΤΙΣΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ;
(ια) Ετοιμάζει και υποβάλλει (πού και με ποια πρόνοια;) η ΑΑ ετήσια έκθεση πεπραγμένων;
Πρόεδρε, πρέπει να διερευνηθεί ΑΜΕΣΩΣ η διαχείριση και εποπτεία ΟΛΩΝ των ταμείων συντάξεως και προνοίας κατά την τελευταία τουλάχιστον πενταετία! Διαχειρίζονταν ποσά που πλησίαζαν, αν δεν υπερέβαιναν, τα ΔΩΔΕΚΑ (12) ΔΙΣΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΕΥΡΩ, περιλαμβανομένων των τραπεζιτικών! Πόσα άραγε θα δείξει ότι εξαϋλώθηκαν μια νέα αναλογιστική μελέτη;
Πρόεδρε, ιδού η …Κύπρος, ιδού και το …πήδημα!