Του Νίκου Τιμοθέου
Η κατάσταση της οικονομίας μας είναι τραγική! Το αντιλαμβανόμαστε; Μάλλον όχι!
Ας κάμουμε μια αδρή ανασκόπηση της κατάστασης.
Η οικονομία της Κύπρου βασίζεται σε τρεις κυρίως παραγωγικούς τομείς για τη δημιουργία ευημερίας. Οι τομείς αυτοί όχι μόνο δημιουργούν πλούτο, αλλά και μας φέρνουν έσοδα από το εξωτερικό για τη χρηματοδότηση των αναγκαίων μεγάλων εισαγωγών μας.
1. Οικοδομικός
Αυτός κατασκευάζει κτήρια και κυρίως οικίες και διαμερίσματα για την ντόπια αγορά αλλά και για πώληση σε ξένους, προσελκύοντας έσοδα από το εξωτερικό.
Ο τομέας έχει καταστεί μη ανταγωνιστικός λόγω κυρίως του παράλογα ψηλού κόστους της γης. Αντιμετωπίζει τεράστιο ανταγωνισμό από πολλές χώρες με παρόμοιο ή και καλύτερο περιβάλλον από το δικό μας, που διαθέτουν εκατοντάδες χιλιάδες αδιάθετες κατοικίες: Ισπανία, Ελλάδα, Νότια Γαλλία, Νότια Ιταλία, Νότια Τουρκία, κα.
Για να καταστεί ανταγωνιστικός πρέπει να μειωθεί και το κόστος της γης! Και σίγουρα αυτό δεν θα επιτευχθεί με την αύξηση της φορολογίας και της χρήσης της ακίνητης περιουσίας, αλλά με φορολογία της αχρησίας της!
Η πλειοψηφία των χιλιάδων άνεργων του τομέα είναι πρακτικά αδύνατο να μετεκπαιδευτούν και να αξιοποιηθούν σε άλλους τομείς της οικονομίας, ακόμη και αν καταφέρουμε να δημιουργήσουμε νέες θέσεις εργασίας, λόγω χειρονακτικής εξειδίκευσης και «στενής» προπαίδειας. Μόνη λύση για την επαναφορά τους στην ενεργό οικονομική δραστηριότητα η αναζωογόνηση του τομέα!
- Κάνει κάτι προς την κατεύθυνση αυτή η κυπριακή πολιτεία;
2. Τουριστικός
Αυτός δυστυχώς αποδίδει πλέον περιστασιακά, όπως πχ φέτος λόγω της ανώμαλης κατάστασης στη Βόρεια Αφρική και στην Ελλάδα και ακόμη στην Τουρκία.
Είναι όμως και αυτός μη ανταγωνιστικός και αντιμετωπίζει αδυσώπητο ανταγωνισμό από χώρες που βρίσκονται σε παρόμοια ή και χειρότερη οικονομική κατάσταση, όπως την Ισπανία, Ελλάδα και Ιταλία.
Για να καταστεί ανταγωνιστικός πρέπει να μειωθεί το κόστος και αυτό δεν πρόκειται να γίνει με την επιβολή κι άλλων φόρων είτε πρόκειται για ΦΠΑ είτε εταιρικό ή ακίνητης περιουσίας – μάλλον έξυπνα χαμηλού κόστους κίνητρα χρειάζονται! Και όλοι θα πρέπει να συμβάλουμε στη βελτίωση του φυσικού και ανθρώπινου περιβάλλοντος.
Και στον τομέα αυτό η πλειοψηφία των χιλιάδων άνεργων και υποαπασχολούμενων είναι πρακτικά αδύνατο να μετεκπαιδευτούν και να αξιοποιηθούν σε άλλους τομείς της οικονομίας, λόγω χειρογραφικής και χειρονακτικής εξειδίκευσης και «στενής» προπαίδειας. Και εδώ, μόνη λύση για την επαναφορά τους στην ενεργό οικονομική δραστηριότητα είναι η αναζωογόνηση του τομέα!
- Είναι επαρκές ό,τι κάνει προς την κατεύθυνση αυτή η κυπριακή πολιτεία;
3. Ο τομέας των υπηρεσιών, κυρίως χρηματοοικονομικών, λογιστικών και νομικών.
Ο τομέας συνεχίζει να συμβάλλει σημαντικά στην προσέλκυση εσόδων και στη βελτίωση του εμπορικού ισοζυγίου. Είναι όμως και αυτός ευάλωτος και αντιμετωπίζει έντονο ανταγωνισμό. Αν τεθούμε κάτω από το μηχανισμό στήριξης και μας επιβληθεί αύξηση του εταιρικού φόρου, ο κίνδυνος να καταστεί μη ανταγωνιστικός έναντι του Λουξεμβούργου, της Μάλτας και άλλων είναι ορατός και άμεσος! Το ίδιο ισχύει και αν η οικονομία μας και ιδιαίτερα ο τραπεζικός τομέας υποτιμηθούν και μεγάλοι καταθέτες του εξωτερικού αποσύρουν τις καταθέσεις τους και ξένες εταιρείες μας εγκαταλείψουν. Και στον τομέα αυτό η επιβολή φόρων θα χειροτερεύσει την κατάσταση.
Το προσωπικό του τομέα αυτού είναι ευέλικτο και μπορεί να αξιοποιηθεί σε άλλους τομείς λόγω της ευρύτητας της μόρφωσης του, πλην όμως έχει ψηλή εξειδίκευση η οποία δεν θα αξιοποιείται και θα χαθεί ή θα αναγκαστεί να μεταναστεύσει για να διατηρήσει παρόμοιο επίπεδο ζωής.
Και ο τομέας αυτός θα πρέπει πάση θυσία να επιβιώσει, αν δεν θέλουμε να υποστεί ο τόπος μας μια τεράστια μη αναστρέψιμη απώλεια.
Οι μόνες φορολογίες που δεν θα επηρέαζαν άμεσα την ανταγωνιστικότητα των πιο πάνω βασικών παραγωγικών τομέων είναι η αύξηση της φορολογίας των ψηλών μισθών, της αχρησίας της γης και των ψηλών μερισμάτων. Και όλες πρέπει να είναι κλιμακωτές, ώστε να συνάδουν με τη φορολογία επί του μισθωτού εισοδήματος!
Οι πιο πάνω παραγωγικοί τομείς, πέρα από το «εσωτερικό» κόστος τους, επιβαρύνονται δυσβάστακτα και από το κόστος του ευρύτερου δημόσιου τομέα (ΕΔΤ).
Είμαστε λοιπόν υποχρεωμένοι να πετύχουμε ταυτοχρόνως τρεις δύσκολους στόχους:
(1) Να αποπληρώσουμε σταδιακά το δημόσιο χρέος.
(2) Να εξαλείψουμε ΑΜΕΣΩΣ ΚΑΙ ΜΟΝΙΜΑ το δημοσιονομικό έλλειμμα, μειώνοντας ΔΡΑΣΤΙΚΑ το κόστος του ΕΔΤ.
(3) Να δημιουργήσουμε δημοσιονομικό πλεόνασμα για να ενισχύσουμε την έρευνα και την ανάπτυξη.
Μόνο έτσι θα επιβιώσουν και θα αναζωογονηθούν οι πιο πάνω τομείς και παράλληλα θα δημιουργήσουμε θέσεις εργασίας ιδιαίτερα σε τομείς έντασης γνώσης: πράσινη ανάπτυξη, εκπαίδευση και επιμόρφωση, ιατροφαρμακευτική, κοκ.
- Αντιλαμβάνονται Κυβέρνηση, πολιτικά κόμματα και συνδικάτα το μέγεθος του προβλήματος;
- Μπορούν τα μέτρα που ανακοινώνουν να το αντιμετωπίσουν ή μήπως (στην καλύτερη περίπτωση) απλώς αντιμετωπίζουν ΠΡΟΣΩΡΙΝΑ τα συμπτώματα αντί ΜΟΝΙΜΑ της ασθένεια ενός σοβαρά άρρωστου;
*Δημοσιεύτηκε στον ΠΟΛΙΤΗ στις 4.12.2011