Ιδού η …Κύπρος, ιδού και το …πήδημα! – Εκσυγχρονισμός των (ημι)κρατικών μόνο μέσω του Κοινωνικού Καπιταλισμού!

Του Νίκου Τιμοθέου*

Και ξαφνικά τα πολιτικά μας κόμματα αποφάσισαν να προχωρήσουν στον ‘εκσυγχρονισμό’ των (ημι)κρατικών οργανισμών! Και το …πινάκιο της Βουλής γέμισε με νομοσχέδια και προτάσεις!

Στα πέντε χρόνια ‘κεντροαριστερής’ κυβέρνησης  (μ. Τάσσου Παπαδόπουλου) και στα πέντε χρόνια ‘αριστερής’ (…λαίλαπας) δεν κουνήθηκε φύλλο! Βέβαια, κακά τα ψέματα, ‘αριστερή διακυβέρνηση’ δεν είχαμε ποτέ, αφού οι δύο ‘κυβερνήτες’ και τα κόμματα τους αδυνατού(σα)ν να διακρίνουν τη διαφορά ανάμεσα στην ‘κυβέρνηση’ και στη ‘διακυβέρνηση’!

Και δέησε να αρχίσει έστω η συζήτηση!

Λογικό λοιπόν είναι να αναζητήσει ο ‘φτωχός τω πνεύματι’ πολίτης τη ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ (αν προτιμάτε, την ‘ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ’) με βάση την οποία το κάθε πολιτικό κόμμα στοχεύει να ‘εκσυγχρονίσει’ τους κρατικούς οργανισμούς –τους οποίους οι ‘πολιτικοί’ μας επιμένουν να καλούν ‘ημικρατικούς’, αποφεύγοντας φυσικά να μας εξηγήσουν τι αντιπροσωπεύει το αρχαΐζον ‘ημι’ (‘μισό’ στη δημοτική)! Τώρα πώς θα διορθώσουν ‘κάτι’ για το οποίο ούτε καν σωστό ορισμό δεν δίνουν, όταν μάλιστα οι ίδιοι δεν έχουν ξεκάθαρη ιδεολογία, ανήκει στη σφαίρα του μεταφυσικού –όπως πολλά άλλα πράγματα στη νήσο των αγίων και των …δαιμόνων –από την εκπαίδευση μέχρι την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη!

Αντί λοιπόν να μελετήσουν και συζητήσουν πρώτα ποια οφείλει να είναι η ΑΠΟΣΤΟΛΗ (ο λόγος ύπαρξης, αν φυσικά υφίσταται τέτοιος) έκαστου κρατικού οργανισμού και ποιο το ΟΡΑΜΑ του, ανάλογα με τη φύση του, συζητούν τον ‘εξωραϊσμό’ τους, αφήνοντας το καθεστώς τους ως έχει –εκτός ίσως όπου οι ‘ευεργέτες’-δανειστές μας άλλως πως επιτάσσουν! (Εξαίρεση θα αποτελέσει το ΡΙΚ χάριν του …ΥπΕσ!)

‘Μελετούν’, λοιπόν, τον τρόπο με τον οποίο γίνονται οι προσλήψεις και οι προαγωγές! Και μάλλον δημιουργείται συναίνεση για ‘μεταφορά’ της σχετικής ‘εξουσίας’ από τα Διοικητικά Συμβούλια στην Επιτροπή Δημόσιας Υπηρεσίας (ΕΔΥ)! Το ότι θα αφαιρεθεί η ‘εξουσία’ από κάθε ΔΣ είναι ορθότατο! Το ότι θα ανατεθεί,  όπως έτσι κι αλλιώς ορίζει το απηρχαιωμένο και απαξιωμένο Σύνταγμα της Ζυρίχης (βλ άρθρο 122), στην ΕΔΥ είναι εξίσου, αν όχι χειρότερο, λάθος! Αν κάποιος μελετήσει σε βάθος την κακοδαιμονία της δημόσιας υπηρεσίας της Κύπρου, είναι βέβαιο ότι θα κατανείμει μέγα μέρος της ευθύνης στην ΕΔΥ και στις απηρχαιωμένες μεθόδους* που εφαρμόζει –πέρα από την παραδοσιακή κυπριακή …‘αξιοκρατία’! (Οραματιζόμαστε φυσικά ότι η μελέτη που θα διεξαγάγουν οι ξένοι εμπειρογνώμονες για τη μεταρρύθμιση του δημόσιου τομέα  θα καλύψει και ΕΔΥ, …ΕΕΥ, …Αστυνομία, …ΕΦ,…!)

Και έτσι, αισίως, οι υπάλληλοι του ευρύτερου δημόσιου τομέα θα …ξαναγίνουν ‘δημόσιοι υπάλληλοι’, όπως επιτάσσει το δικτατορικό (κατά το …δυαδικό Σπαρτιατικό πρότυπο) Ζυριχικό Σύνταγμα που πολλοί αναπολούν ματαίως να επανισχύσει σε ολόκληρη την …επικράτεια -οπότε και θα γίνουν, ως εκ θαύματος, …παραγωγικότεροι!

Παράλληλα, θα εκσυγχρονίσουν (τα κόμματα) τον τρόπο επιλογής και διορισμού των μελών των ΔΣ των κρατικών οργανισμών! Απόφαση ορθότατη και ευχόμαστε να είναι επιτυχής (εξ άλλου …αυτοπαινευόμαστε ότι πρώτοι την εισηγηθήκαμε!). Οφείλει όμως πρώτα να εφαρμοστεί η νέα ‘σύγχρονη’ μέθοδος για κάθε θεσμική Επιτροπή και κάθε Δημόσιο Αξιωματούχο που διορίζει και θα συνεχίσει, εξ ανάγκης, να διορίζει το κράτος (Πρόεδρος της Δημοκρατίας/Υπουργικό Συμβούλιο): ΕΔΥ, ΕΕΥ, Ρυθμιστικά και Εποπτικά Όργανα (ΡΑΕΚ, ΕΡΗΕΤ, ΑΡΤ, Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, ΕΠΑ, ΔΣ του ΧΑΚ…), Αρχηγό Αστυνομίας, κοκ! Και παράλληλα/μετά και για τα ΔΣ των κρατικών επιχειρήσεων!

Ας υποθέσουμε λοιπόν ότι οι ‘σοφοί’ βουλευτές μας (και τα κόμματα τους), απαλλαγμένοι από κάθε υστεροβουλία, θα καταφέρουν να θεσμοθετήσουν την ιδεώδη μέθοδο επιλογής/διορισμού των δημόσιων προσώπων και οργάνων και ότι μετά ο ΠτΔ και το Υπουργικό Συμβούλιο (συμπαρομαρτούσης και της Βουλής) θα (προσπαθήσουν να) διορίσουν καθόλα άριστους συμπατριώτες μας στις διάφορες θέσεις!

• Γιατί τότε οι (ημι)κρατικοί οργανισμοί θα αρχίσουν να λειτουργούν ως καλοκουρδισμένα ελβετικά ρολόγια;

•  Με βάση τι τα νέα ΔΣ θα καθορίσουν την ‘Αποστολή’ και το Όραμα’ εκάστου οργανισμού; Με βάση το κέρδος; Αν ναι, το κέρδος ποιου; Του δημόσιου κορβανά; Με άλλα λόγια, του ιδιοκτήτη-φορολογούμενου ή μήπως του εξυπηρετούμενου πολίτη/επιχείρησης ή πάρα πέρα και των άλλων συμμετόχων: των υπαλλήλων, των συντεχνιών (sic!), των προμηθευτών και συνεργατών (όπως επιτάσσει η πλέον σύγχρονη φιλοσοφία του management με στόχο τη μεγιστοποίηση της παραγωγικότητας και την αειφορία); Με ποιο καθεστώς, θα επιχειρηθεί κάτι τέτοιο; Με τη συμμετοχή στα ΔΣ των …συντεχνιών και των …κομμάτων –που φέρουν τη μεγαλύτερη ευθύνη για τη σημερινή κατάντια τους;

• Ποιο θα είναι το κίνητρο των μελών των ΔΣ για να ‘μετασχηματίσουν’ τους οργανισμούς αυτούς σε ‘σύγχρονες επιχειρήσεις’ ώστε να γίνουν παραγωγικές και ανταγωνιστικές; Θα αφιερώνουν ΑΝΙΔΙΟΤΕΛΩΣ δεκάδες ή και εκατοντάδες ώρες από τον ‘ελεύθερο’ τους χρόνο –ουσιαστικά δωρεάν- για να ‘επιτύχουν’ οι οργανισμοί αυτοί; (Παρενθετικά, ας διερωτηθούμε κατά πόσο οι όποιοι ικανοί και άξιοι πολίτες, που μπορούν –αντικειμενικά- να γεμίσουν τα παπούτσια των ‘δημόσιων’ θέσεων, διαθέτουν τον αναγκαίο ελεύθερο χρόνο και είναι διατεθειμένοι να τον προσφέρουν χωρίς αμοιβή ή έστω αναγνώριση και μάλιστα υποκείμενοι στη συνήθη όχι πάντοτε αντικειμενική ή έστω πληροφορημένη κριτική! Σημειώνεται ότι ο Πρόεδρος του ΔΣ κάθε σημαντικού κρατικού οργανισμού, αν θέλει να κάμει καλά τη δουλειά του, οφείλει να αφιερώνει 12 τουλάχιστον ώρες για κάθε συνεδρία του ΔΣ (τρεις-τέσσερις ώρες για μελέτη των Υπομνημάτων που προτείνονται από τη Διεύθυνση για συμπερίληψη στην ημερήσια διάταξη, δυο-τρεις ώρες για παροχή επεξηγήσεων στα μέλη του ΔΣ επί των Υπομνημάτων, πέντε-έξι ώρες για τη συνεδρία και τουλάχιστον μια ώρα για την ανάγνωση και έλεγχο/διόρθωση των Πρακτικών της συνεδρίας! Και αμείβεται με αντιμισθία …60 ευρώ προ φόρου ή …39 μετά το φόρο (του 35%, αφού είναι απίθανο ένα πετυχημένο άτομο να μην φθάνει την κλίμακα αυτή) –δηλαδή, 3,25 ευρώ την ώρα!) Βέβαια, η εμπειρία της ‘ώριμης’ δημοκρατίας μας διασφαλίζει ότι υπάρχουν στρατιές  ικανών και κατάλληλων συμπολιτών μας που είναι …(παν)έτοιμοι να αναλάβουν ‘ανιδιοτελώς’ το ‘λειτούργημα’ του Προέδρου ή του μέλους του ΔΣ ενός (ημι)κρατικού! Ίσως η …‘δόξα’ να είναι αρκετή! Ή έστω κάποια …‘έφεση’ προσφοράς στα κοινά!

• Ποιο θα είναι το κίνητρο των ‘δημόσιων’ υπαλλήλων των (ημι)κρατικών οργανισμών για να προσφέρουν τον καλύτερο τους εαυτό –όταν μάλιστα δεν θα κρίνονται από την ιεραρχία για προαγωγή/μετάθεση τους αλλά από ένα ‘ξένο’ σώμα; Θα γίνουν ξαφνικά επιχειρηματικοί, καινοτόμοι, έτοιμοι να αναλάβουν λελογισμένο ρίσκο… –με τις συντεχνίες σημαιοφόρους …συντήρησης των κεκτημένων;

Αγαπητοί αναγνώστες, είναι καιρός να σταματήσει η ‘πολιτική υποκρισία’ και να (παρα)δεχθούν οι λαϊκιστές πολιτικοί μας ότι οι κρατικοί οργανισμοί πρέπει να μετασχηματιστούν σε ανταγωνιστικές επιχειρήσεις και αυτό τότε και μόνο τότε μπορεί να επιτευχθεί όταν ΙΔΙΩΤΙΚΟΠΟΙΗΘΟΥΝ, οπότε οι δυνάμεις της αγοράς, κάτω από αποτελεσματική ρύθμιση και εποπτεία, θα τους αναγκάσουν είτε να εκσυγχρονιστούν είτε να …κλείσουν!

• Είναι καιρός να σταματήσει το ΠΑΡΑΜΥΘΙ της …‘προσφοράς’ στον ιδιοκτήτη (φορολογούμενο) λαό των ‘κερδών’ με τα οποία υπερχρεώνουν τον ίδιο –επιπρόσθετα φυσικά προς το κόστος της αναποδοτικότητας τους, που δεν μπορεί να …ανακτηθεί!

• ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΟΥ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΥ ΤΩΝ (ΗΜΙ)ΚΡΑΤΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΑΡΧΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ και δευτερευόντως ιδεολογικό! Αν δεν καταστούν παραγωγικές (αποτελεσματικές, αποδοτικές και ποιοτικές) επιχειρήσεις θα πτωχεύσουν αργά ή (μάλλον) γρήγορα με τα γνωστά πια αποτελέσματα –είτε αυτό επισυμβεί ως αποτέλεσμα ανταγωνισμού είτε λόγω απαγόρευσης δημόσιας επιδότησης είτε λόγω αδυναμίας του δημοσίου να καλύψει τη μαύρη τρύπα που (θα συνεχίσουν να) δημιουργούν!

Αν οι πολιτικοί μας ήθελαν (ως όφειλαν) να θεωρήσουν πραγματιστικά και την ιδεολογική πλευρά του θέματος, θα πρέπει να την δουν κάτω από οικονομική και πάλιν σκοπιά! Ας αναλογιστούν τι είδους καπιταλισμό επιθυμούν –αφού το ‘σοσιαλιστικό’ τους καθεστώς (ανήκουν μέχρι τώρα στο δημόσιο –στην …κομμούνα, δηλαδή) τους έχει φέρει στη χρεοκοπία ή στο …χείλος της! Εναπομένουν στους πολιτικούς μας μόνο δύο επιλογές είτε το απαξιωμένο επικρατούν καπιταλιστικό (rentiercapitalism) μοντέλο των ‘εξωτερικών’ μετόχων με τους υπαλλήλους και την κοινότητα αποξενωμένους είτε το ‘επερχόμενο’ του ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ*-με βάση το οποίο οι υπάλληλοι συμμετέχουν (υποχρεωτικά) ως ΑΤΟΜΑ στο μετοχικό κεφάλαιο και η κοινότητα συμμετέχει είτε άμεσα είτε έμμεσα (με το διορισμό αντιπροσωπευτικών ατόμων, πχ ακαδημαϊκών, στο Εποπτικό Συμβούλιο)!

Το ερώτημα παραμένει: Μπορούν τα κυπριακά πολιτικά κόμματα να κάμουν την αναγκαία υπέρβαση;

Ιδού η …Κύπρος, ιδού και το …πήδημα!

*Δημοσιεύτηκε στον ΠΟΛΙΤΗ στις 27.10.2013