Του Νίκου Τιμοθέου*
Η κοινωνία μας συνεχίζει ν’ αρμενίζει στο πέλαγος χωρίς πυξίδα –χωρίς ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ!
Τη μεγάλη πλειοψηφία του λαού απασχολεί καταρχήν η οικονομία! Και δευτερευόντως η πολιτική και το εθνικό πρόβλημα! Η σειρά είναι αντιστραμμένη, πλην όμως την προτεραιότητα καθορίζει η ανάγκη επιβίωσης!
Σχεδόν 100 χιλιάδες εργαζόμενοι δεν έχουν βιοποριστικό εισόδημα -70.000 άνεργοι και χιλιάδες ιδιοκτήτες μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ) -καταχρεωμένων, με ελάχιστη δουλειά, στα όρια της πτώχευσης! Τουλάχιστον 80 χιλιάδες νοικοκυριά (ένα στα τρία) ή 200 χιλιάδες (ένας στους τέσσερις) συμπατριώτες μας χωρίς κερδαινόμενο οικογενειακό εισόδημα! Αρκετές χιλιάδες επιπρόσθετα νοικοκυριά έχουν χρέη που αδυνατούν να αποπληρώσουν! Χιλιάδες άλλα κοιμούνται και ξυπνούν με τον εφιάλτη της ανεργίας ή/και της πτώχευσης! Προσθέστε τους συνταξιούχους που εξαρτώνται από τα παιδιά τους για να συμπληρώσουν την πενιχρή τους σύνταξη. Οι μισοί νέοι απόφοιτοι μέσης, ανώτερης και ανώτατης εκπαίδευσης είναι άνεργοι!
Και όταν το ένα τρίτο του πληθυσμού έχει σοβαρότατο οικονομικό πρόβλημα επηρεάζεται δυσμενώς ολόκληρος ο πληθυσμός!
Αντιμετωπίζοντας ένα αβέβαιο μέλλον, ο λαός είναι επόμενο να διερωτάται πως θα βγει από την κρίση και πως δεν θα ξαναπέσει στο σύντομο μέλλον σε μια νέα κρίση! Διερωτάται πως έφθασε στον πάτο έχοντας κυβερνηθεί από πολιτικούς ΟΛΩΝ των ‘ιδεολογικών’ αποχρώσεων! Και όλοι τον έχουν απογοητεύσει σε μεγάλο ή μικρό βαθμό! Διερωτάται αν είχαν/έχουν ιδεολογία, ικανότητα και ήθος/εντιμότητα!
ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΚΑΙ ΧΕΙΡΟΤΕΡΗ, Η ΑΥΤΟΑΠΟΚΑΛΟΥΜΕΝΗ ‘ΑΡΙΣΤΕΡΑ’ ΑΠΕΔΕΙΞΕ ΟΤΙ ΕΙΝΑΙ ΕΝΤΕΛΩΣ ΑΝΙΚΑΝΗ ΝΑ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΙ!
Αυτό έπρεπε να αναμένεται! Οι λόγοι;
- Δεν έχει ιδεολογικό υπόβαθρο! Η ‘ιδεολογία’ της είχε ήδη αποτύχει παταγωδώς με την κατάρρευση του (αν)υπαρκτού σοσιαλισμού στη Σοβιετική Ένωση και στους υπόδουλους δορυφόρους της[1,2]!
- Η ηγεσία της δεν είχε/έχει επαφή με την πραγματικότητα και ‘πίστευε’ ότι μπορεί να δημιουργηθεί ‘πλούτος’ εκ του μηδενός! Ως ουσιαστικά ‘συνδικαλιστικό’ κόμμα το ΑΚΕΛ είχε/έχει μάθει μόνο να απαιτεί, ΧΩΡΙΣ να προσφέρει! Αποτέλεσμα: έμαθε να ‘εξασφαλίζει’ αυξήσεις και ωφελήματα για τα μέλη του ΧΩΡΙΣ να βελτιώνει την παραγωγικότητα! Απεναντίας, συνέβαλε στην ολοκληρωτική ισοπέδωση! Όταν βρέθηκε στην εξουσία ‘ήξερε’ μόνο να μοιράζει τα …‘έτοιμα’ και …δανεικά!
- Η πλειοψηφία των ηγετικών στελεχών της δεν δούλεψε ποτέ σε παραγωγικές εργασίες που δημιουργούν πλούτο! Ήταν/είναι έμμισθοι κομισάριοι του κόμματος και των εξαρτώμενων ‘ιδρυμάτων’!
- Η νομενκλατούρα της μετασοβιετικής κυπριακής ‘αριστεράς’, υπό το Δ. Χριστόφια, ήταν το σκληροπυρηνικό υπόλειμμα της ‘κομμουνιστικής’ αριστεράς –σοβιετική επιλογή/κληρονομιά(;)[1]! Είχε ήδη αποβάλει όλα τα ‘ανήσυχα’ στελέχη που τάχθηκαν (ως ‘ευρωκομμουνιστές’) υπέρ ιδεολογικής αναθεώρησης, όταν ο σοβιετικός κομμουνισμός αποδείχθηκε μια στυγνή κομματική δικτατορία[2], με μοναδικό επίτευγμα την ‘ισότητα του λαού στη φτώχια’[1]!
- Ελλείψει ιδεολογίας και όντας ‘υποχρεωμένη’ να κυβερνήσει κάτω από δημοκρατικό πολιτικό καθεστώς (έστω και ατελές) και σε οικονομικό καθεστώς ελεύθερης αγοράς (επίσης ατελές) ΣΤΑ ΟΠΟΙΑ ΔΕΝ ΠΙΣΤΕΥΕ, απεδείχθη ανίκανη να διαχειριστεί κινδύνους, να διορίσει αποτελεσματικούς αξιωματούχους και ρυθμιστικά και εποπτικά όργανα και να ελέγξει την ‘ακράτεια’ του καπιταλισμού!
Η φιλελεύθερη ‘ΔΕΞΙΑ’ απεδείχθη ανίκανη, κατά τη διακυβέρνηση Γλαύκου Κληρίδη, να ελέγξει τη χρηματιστηριακή φούσκα με αποτέλεσμα να ‘μετακινηθεί’ μεγάλο μέρος του ντόπιου πλούτου από τις τσέπες των πολλών στις τσέπες ολίγων! Προετοίμασε όμως την εισδοχή της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αξιοποιώντας και τις διαπραγματευτικές ικανότητες του ‘φιλελεύθερου’ προηγούμενου ΠτΔ Γιώργου Βασιλείου –που είχε κάμει βήματα εκσυγχρονισμού[2]! Δεν πρόλαβαν πάντως να εκσυγχρονίσουν πλήρως τους αναγκαίους θεσμούς!
Η ‘ΚΕΝΤΡΟΑΡΙΣΤΕΡΗ’ κυβέρνηση Τάσσου Παπαδόπουλου ολοκλήρωσε τη διαδικασία ένταξης! Έχοντας όμως το βαρίδι του συνέταιρου της, της ‘κομμουνιστικής αριστεράς’, δεν κατάφερε να καταστήσει αποτελεσματικούς τους θεσμούς εφαρμογής του κοινοτικού κεκτημένου! Σίγουρα δεν έκανε τις καλύτερες επιλογές δημόσιων αξιωματούχων/ρυθμιστών/εποπτών/μελών ΔΣ ΝΠΔΔ!
Η ‘ΑΡΙΣΤΕΡΗ’ κυβέρνηση Δημήτρη Χριστόφια ανέδειξε σε επιστήμη την επιλογή αναποτελεσματικών υπουργών/αξιωματούχων/ρυθμιστών/εποπτών και την ανικανότητα διαχείρισης των δημόσιων οικονομικών και ρύθμισης/εποπτείας της αγοράς –χρηματοοικονομικής και κτηματομεσιτικής/ακινήτων!
- ΔΙΕΡΩΤΑΤΑΙ Ο ΣΚΕΠΤΟΜΕΝΟΣ ΠΟΛΙΤΗΣ ΠΟΥ ΟΦΕΙΛΕΤΑΙ Η ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΑΝΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ‘(ΚΕΝΤΡΟ)ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ’ ΝΑ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΙ ΚΑΙ ΤΗΣ ‘(ΚΕΝΤΡΟ)ΔΕΞΙΑΣ’ –ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ- ΝΑ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΕΙ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ;
Ο λόγος κατ’ εμάς είναι απλός! Δοκιμάσαμε στην Κύπρο (ακολουθώντας πλείστες Ευρωπαϊκές χώρες) να συνδυάσουμε κράτος κοινωνικής πρόνοιας και ανεκτικότητας της μετριότητας (τη σοσιαλδημοκρατική, δηλαδή, ισοπεδωτική ‘ιδεολογία’) με ένα άκρατο καπιταλιστικό οικονομικό μοντέλο που ενδιαφερόταν για το γρήγορο πρόσκαιρο κέρδος και εξίσου άκρατο πολιτικό λαϊκισμό! Το μοντέλο «δούλεψε» για λίγο και ιδιαίτερα όσο το σύστημα ήταν «κλειστό» ή/και είχε εξωτερική θετική ‘τροφοδότηση’ –Λιβανέζων/ Άγγλων/ Γιουγκοσλάβων/ Ρώσων…!
Η ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ ΑΝΕΔΕΙΞΕ ΤΑΧΥΤΑΤΑ ΤΙΣ ΑΔΥΝΑΜΙΕΣ ΤΟΥ ‘ΜΕΙΚΤΟΥ’ ΑΥΤΟΥ ΜΟΝΤΕΛΟΥ, ΠΟΥ ΒΑΣΙΖΕΤΑΙ ΣΤΙΣ ΑΔΥΝΑΜΙΕΣ ΤΩΝ ΔΥΟ ΑΠΑΞΙΩΜΕΝΩΝ ‘ΙΔΕΟΛΟΓΙΩΝ’ ΠΟΥ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙ ΝΑ ‘ΣΥΜΒΙΒΑΣΕΙ’ -ΤΗΣ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΗΣ …ΙΣΟΠΕΔΩΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΗΣ …ΑΣΥΔΟΣΙΑΣ!
Δυστυχώς, Η ‘ΑΡΙΣΤΕΡΑ’ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΠΛΕΟΝ ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ –αιωρείται καιροσκοπικά ανάμεσα στην αποθανούσα δογματική μαρξιστική/λενινιστική και στην καπιταλιστική πραγματιστική! Είναι ανίκανη να δεχθεί τις πραγματικότητες της ανθρώπινης υπόστασης και αδυνατεί να πείσει ότι μπορεί να υπηρετήσει οποιεσδήποτε ‘ΑΞΙΕΣ’ –πέρα από την ‘κομματική αφοσίωση και αλληλεγγύη’!
Παρομοίως, η αυτοαποκαλούμενη ‘ΚΕΝΤΡΟΑΡΙΣΤΕΡΑ ‘βολοδέρνει’ ανάμεσα στην αποτυχημένη ‘σοσιαλιστική/σοσιαλδημοκρατική ιδεολογία(;)’ και στην ‘ιδεολογία’ της ελεύθερης αγοράς! ‘Αριστερά’ και ‘Κεντροαριστερά’ αναλώνονται στη λαϊκίστικη «ρητορεία του …κενού» και όχι του …καινού!
Από την άλλη, η ‘ΚΕΝΤΡΟΔΕΞΙΑ’ και η ‘ΔΕΞΙΑ’ παρόλη την τεράστια επιτυχία τους, κατά τους δύο τελευταίους αιώνες, να βελτιώσουν δραματικά την ευημερία του πολίτη, δεν κατάφεραν να ‘δαμάσουν’ τις ακρότητες της ελεύθερης αγοράς και του άκρατου καπιταλισμού και τη ‘θεοποίηση’ της βραχυπρόθεσμης κερδοφορίας, που ‘απαιτούν’ τα χρηματιστήρια, οι ‘τζογαδόροι’ και τα goldenboys –με τους οποίους συγχρωτίζονται οι πολιτικοί όλων των αποχρώσεων!
……………………………………………..
ΔΙΑΠΙΣΤΩΝΟΥΜΕ ΟΤΙ…
- Η κυπριακή ‘ΑΡΙΣΤΕΡΑ’/ΑΚΕΛ αποδεικνύεται απολύτως ανίκανη να παραδεχθεί την ανυπαρξία ιδεολογίας και να αποπειραθεί έστω να αναζητήσει μία[1]! Αρκείται στην ανακύκλωση/ ‘φρεσκάρισμα’ με έμμισθους κομισάριους αρνούμενη να αφουγκραστεί τα διάφορα κοινωνικά σύνολα! Αρνείται να δει ότι η πενταετία Χριστόφια απέδειξε ότι, ελλείψει ιδεολογίας με βάση ΑΞΙΕΣ και ΗΘΙΚΟ ΚΩΔΙΚΑ, η χώρα έχει τύχη χειρότερη από εκείνη του …Τιτανικού! Ούτε που πάει ξέρει, ούτε τα παγόβουνα ανιχνεύει!
- Σε παρόμοια κατάσταση βρίσκονται τα κόμματα του ‘ΚΕΝΤΡΟΥ’: ΔΗΚΟ και ΕΔΕΚ[1]! Δεν έχουν ‘ιδεολογία’ πέρα από το λαϊκιστικό ΚΑΙΡΟΣΚΟΠΙΣΜΟ! Η δε ‘Συμμαχία Πολιτών’ ισχυρίζεται εξίσου ΚΑΙΡΟΣΚΟΠΙΚΑ ότι περιλαμβάνει μέλη όλων των ‘ιδεολογικών’ αποχρώσεων! Τι σημαίνει όμως αυτό; Ποιες είναι οι αξίες της και ο ηθικός της κώδικας; Σε τι διαφέρει από την ‘αριστερά’; Γιατί θα είναι καλύτερη από την ‘αριστερά’ αν ποτέ ανέλθει στην εξουσία;
- Η ‘ΔΕΞΙΑ’ έχει κάμει σοβαρά βήματα προόδου και έχει υιοθετήσει από δεκαετίες τις ουμανιστικές αξίες, ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, ΙΣΟΤΗΤΑ, ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ,…-τις οποίες και εφαρμόζει, εν πολλοίς, στην πράξη! Περικλείει διάφορα ρεύματα –μέχρι και ψευδο-σοσιαλδημοκρατικά, αναζητά νέα μοντέλα, αλλά δυστυχώς δεν τολμά να κάμει το μεγάλο άλμα!
………………..
ΜΗΠΩΣ ΕΦΘΑΣΕ Η ΩΡΑ ΝΑ ΑΝΑΖΗΤΗΣΟΥΜΕ ΜΙΑ ΝΕΑ ΠΥΞΙΔΑ! Να αξιοποιήσουμε τα πλεονεκτήματα των δύο αντίπαλων ‘ιδεολογιών’, του σοσιαλισμού και του καπιταλισμού και να απορρίψουμε τα μειονεκτήματα τους. Να συνθέσουμε μια πραγματικά νέα ιδεολογία, τον ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟ*, που ενθαρρύνει την έμφυτη έφεση του ανθρώπου στην επιχειρηματικότητα και τη δημιουργικότητα εξισορροπώντας το ατομικό με το κοινό καλό. Μια ιδεολογία που κοιτάζει προς το μέλλον αναζητώντας την επίλυση των πραγματικών διαρθρωτικών προβλημάτων της σύγχρονης κοινωνίας.
Ο ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΣ ορίζεται ως η πολιτική και οικονομική θεωρία εκείνης της κοινωνικής οργάνωσης που πρεσβεύει ότι η κοινότητα/κοινωνία κατέχει και ελέγχει τα μέσα παραγωγής, διανομής και ανταλλαγής, ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ ΚΑΘΕ ΑΤΟΜΟΥ ΠΟΥ ΣΥΜΜΕΤΕΧΕΙ ΣΤΗΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ –απορρίπτοντας την κοινοκτημοσύνη, που πρεσβεύει ο σοσιαλισμός και ο προλεταριακός κομμουνισμός!
Πρεσβεύει ακόμη ότι η «ΙΣΟΤΗΤΑ» πρέπει να επιτευχθεί μέσα από την ευρύτερη δυνατή διάχυση της οικονομικής ισχύος, με την ενδυνάμωση του ατόμου μέσω της ιδιοκτησίας και του ελέγχου της περιουσίας –με ΑΜΕΣΟ, κατά το δυνατό τρόπο, σε κάθε έκφανση της κοινωνικής ζωής: πολιτική, οικονομική, εργασιακή και ΟΧΙ μέσα από την αντιπροσώπευση!
Ο ΚΚ αναγνωρίζει την έμφυτη ανθρώπινη ανάγκη για ιδιωτική περιουσία ως υπέρτατη αρχή, όχι μόνον επειδή ενδυναμώνει και κινητοποιεί το άτομο για δημιουργική, παραγωγική δραστηριότητα, αλλά και επειδή η «αντιπροσωπευτική» ιδιοκτησία και διαχείριση (δημόσια, κρατική/(ημι)κρατική, εθνικοποιημένη, κολεκτιβιστική, συνδικαλιστική…) αποδείχθηκε αντιπαραγωγική, απατηλή και συχνά δόλια!
Ο Κοινωνικός Καπιταλισμός απορρίπτει τόσο την ‘κολεκτιβοποίηση’, επειδή καταστρέφει τη δημιουργικότητα, την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα, όσο και την ‘ιδιωτικοποίηση’ (με την έννοια της ανώνυμης διασποράς των μετοχών ή/και της ανάληψης τους από Κερδοσκοπικά Ταμεία, που ουδεμία σχέση έχουν με την επιχείρηση), επειδή αντικαθιστά την αντιπαραγωγική και συχνά ιδιοτελή κομματικο-γραφειοκρατική ιδιοκτησία/διαχείριση με τη σπεκουλαδόρικη των κεφαλαιοκρατικών μετόχων/ταμείων, που στοχεύουν στο βραχυπρόθεσμο κέρδος σε βάρος της αειφορίας της επιχείρησης και του συμφέροντος των λοιπών συμμετόχων και ιδιαίτερα των εργαζομένων. Και οι δύο συγκεντρώνουν την ιδιοκτησία ή/και τον έλεγχο της στα χέρια μειονοτήτων, φτωχαίνοντας την πλειοψηφία.
Ο Κοινωνικός Καπιταλισμός υιοθετεί εξατομικευμένες πολιτικές και ιδιαίτερα το δικαίωμα του ατόμου στην ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ και στον ΕΛΕΓΧΟ τόσο στην προσωπική/οικογενειακή του ζωή όσο και στην επιχειρηματική –με την ΑΜΕΣΗ συμμετοχή τους στην ιδιοκτησία, διεύθυνση και έλεγχο της επιχείρησης στην οποία εργάζεται, μέσα από την «αυτόματη» κατοχή προνομιούχων μετοχών, που διασφαλίζουν το συναποφασίζειν (mitbestiemmung/co-determination).
Ο ΚΚ αναγνωρίζει την ΑΤΟΜΙΚΟΤΗΤΑ της μεσαίας μεγάλης τάξης που καλύπτει πέρα από το 90% του πληθυσμού στον αναπτυγμένο κόσμο, όχι ως έκφραση εγωισμού ή ιδιοτέλειας, αλλά ως κοινωνική πραγματικότητα, που δημιουργείται με την ελεύθερη επιλογή επαγγέλματος, την ατομική ανάπτυξη και εξειδίκευση που επιβάλλει η σύγχρονη επιχειρηματική πραγματικότητα και την ιδιόκτητη κατοικία.
Ο ΚΚ πρεσβεύει ότι το κριτήριο για μια κοινωνία ΙΣΟΠΟΛΙΤΕΙΑΣ είναι η διασφάλιση της δυνατότητας να μπορεί να ανελιχθεί ο ταλαντούχος πολίτης προς τα πάνω μέσα από αξιοκρατικές ευκαιρίες μόρφωσης και επαγγελματικής και επιχειρηματικής επιλογής και ο λιγότερο ταλαντούχος προς τα κάτω, χωρίς εξευτελισμό της αξιοπρέπειας του, ΜΕ ΕΝΑ ΑΝΕΤΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΔΙΑΒΙΩΣΗΣ, μέσα σε ένα ομοιογενές περιβάλλον δικαιοσύνης και ανεκτικότητας.
Σήμερα, ζούμε μια πικρή πραγματικότητα: ανακαλύπτουμε με τον πλέον βίαιο τρόπο ότι για να έχεις υγιή οικονομία και ευημερία πρέπει να έχεις υγιή πολιτικά ιδρύματα και πολιτικούς με ΙΔΕΟΛΟΓΙΕΣ που να βασίζονται σε ΑΡΧΕΣ, ΑΞΙΕΣ και ΗΘΙΚΟ ΚΩΔΙΚΑ*, τα οποία και να υπηρετούν με διαφάνεια!
Μια τέτοια ιδεολογία συνιστά ο ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΣ*! Συμπληρώνοντας τα ελλείποντα γονίδια του σοσιαλισμού και αντικαθιστώντας τα ελαττωματικά του άκρατου καπιταλισμού, εναποθέτει την πραγματική πολιτικο-οικονομική ισχύ στα χέρια του πολίτη!
Ας ευχηθούμε πως οι σκεπτόμενοι πολίτες και οι νεότεροι πολιτικοί (ασχέτως ‘ιδεολογικής’ …προέλευσης), καθώς και ο νέος ΠτΔ και οι νέοι πολιτικοί που τον περιβάλλουν, θ’ αγωνιστούν για μια νέα πιο ανθρώπινη ιδεολογία –για τον Κοινωνικό Καπιταλισμό!
Καλή Χρονιά με υγεία, αγάπη και ευτυχία!
[1] Επιφανή μέλη της κυπριακής ‘κεντροαριστεράς’, οι Κυριάκος και Κωνσταντίνος Τζαμπάζης, Μιχάλης Παπαπέτρου και Τάκης Χατζηδημητρίου στο πολύ ενδιαφέρον βιβλίο «Για την ταυτότητα της ελληνοκυπριακής αριστεράς –Εμπειρίες και προβληματισμοί» παρουσιάζουν συνοπτικά την ιστορική εξέλιξη της κυπριακής ‘κεντροαριστεράς’, την έλλειψη ιδεολογικού υπόβαθρου και την αδυναμία της να το αναζητήσει ενεργά! Εύχονται να αναδειχθεί ένα ΝΕΟ (κεντρο)αριστερό κίνημα που θα διαμορφώσει μια νέα ‘ιδεολογία’ με βάση ΑΞΙΕΣ -ικανή να κτίσει ένα καλύτερο μέλλον! Και αυτοί όμως δεν τολμούν την υπέρβαση του Κοινωνικού Καπιταλισμού!
[2] «Μια σύγχρονη οδύσσεια» Γιώργου Βασιλείου
* www.nicostimotheou.comγια παλαιότερα σχετικά άρθρα, www.ebency.org
**Δημοσιεύτηκε στον ΠΟΛΙΤΗ στις 29.12.2013