Του Νίκου Τιμοθέου*
Η προεκλογική εκστρατεία στην Κύπρο και στην υπόλοιπη ΕΕ και τα αποτελέσματα των εκλογών παρουσιάζουν έξαρση εθνικισμού και αντι-ενοποίησης, παράλληλα με σημαντική απαξίωση των πολιτικών ηγεσιών και της κρατικής εξουσίας (μέσω αποχής)!
Προσπάθεια μου σήμερα είναι να παραλληλίσω το πολιτικό με το επιχειρηματικό/ οικονομικό φαινόμενο, αφού οι σημερινές πολιτικές τάσεις οφείλονται εν πολλοίς στην οικονομική κρίση, η οποία οφείλεται στους παγκόσμιους επιχειρηματικούς μετασχηματισμούς!
………
Γιατί πρέπει μια επιχείρηση, ένας οργανισμός, ένας επαγγελματίας/ πολιτικός, ένα πολιτικό κόμμα, ένα κράτος να έχει υψηλή (επιχειρηματική/ πολιτική) Ηθική ή/και υψηλή (εταιρική/ πολιτική) Ευθύνη;
Το νεοφανές μοντέλο Normann υποστηρίζει ότι κάποιοι, λίγοι, ΠΡΩΤΕΡΓΑΤΕΣ δημιουργούν ΔΙΚΤΥΑ και αξιοποιώντας υλικούς και άυλους πόρους δημιουργούν ΑΞΙΑ και επομένως ΠΛΟΥΤΟ.
Στο μοντέλο, βασική θέση έχουν οι ΑΞΙΕΣ, ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ, ΓΝΩΣΕΙΣ, ΟΡΑΜΑ και ΠΡΑΞΕΙΣ της επιχειρηματικής/ πολιτικής οντότητας, του επαγγελματία/ πολιτικού! Σ’ αυτό ενσωματωμένη είναι και η ΗΘΙΚΗ της επιχειρηματικής/ πολιτικής οντότητας!
- Ο πρωτεργάτης διαμορφώνει την ηθική διάσταση στο δίκτυο, επειδή πιστεύει ότι αυτή δημιουργεί αξία και έχει πραγματικό αποτέλεσμα!
- Για να έχει αξιοπιστία η Ηθική και άρα για να δημιουργεί ΠΙΣΤΗ, ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗ, ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑ, πρέπει ο πρωτεργάτης και το δίκτυο του (όλοι οι συμμέτοχοι και συνεργάτες) όχι μόνο να την ΑΣΠΑΖΟΝΤΑΙ (με το ΛΟΓΟ) και να την ΕΦΑΡΜΟΖΟΥΝ (με τις ΠΡΑΞΕΙΣ), αλλά και να ΣΥΝ-ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥΝ ΑΞΙΑ!
- Οι πρωτεργάτες είναι ΠΡΩΤΟΠΟΡΟΙ και ΚΑΙΝΟΤΟΜΟΙ –και στο επίπεδο ευφυΐας (είναι intellectual innovators).
- Γι αυτούς, η διαμόρφωση/υιοθέτηση/εφαρμογή ενός ΚΩΔΙΚΑ ΗΘΙΚΗΣ συνιστά καινοτομία!
- ΟΙ ΠΡΩΤΟΠΟΡΟΙ ΠΙΣΤΕΥΟΥΝ ΟΤΙ Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ/ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΗΘΙΚΗ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΠΟΥ ΠΡΟΣΘΕΤΕΙ ΣΤΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΑΞΙΑΣ!
…………….
Η κρίση απέδειξε ότι το μοντέλο Friedman, που παρουσιάζει την επιχειρηματική οντότητα ως αλυσίδα προσθήκης αξίας με στόχο τη μεγιστοποίηση της αξίας χάριν των μετόχων και μόνο …συνεπακόλουθα των υπόλοιπων συμμετόχων, είναι παρωχημένο! [Το μοντέλο αυτό περιγράφει πιστά τον άκρατο καπιταλισμό!]
Η ύπαρξη αδρανών εργοστασίων, ξενοδοχείων, οικιών, γραφείων, κοκ μπορεί να έχει μεγάλη λογιστική αξία, χωρίς όμως ενεργό δίκτυο πελατών, προμηθευτών, συνεργατών κοκ, δεν έχει την ίδια (μεγάλη) αξία ή/και καθόλου! Ομοίως, ένα κράτος με μορφωμένους, αλλά ά(ν)εργους πολίτες και ανενεργούς υλικούς πόρους!
Αντίστροφα, το μοντέλο Normann υποστηρίζει ότι με τη δημιουργία ΑΞΙΑΣ μέσω της ευρύτερης δυνατής ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΟΛΩΝ των συμμετόχων, αυξάνεται και η αξία για τους μετόχους/πολίτες! Αυτό επιτυγχάνεται ΟΧΙ μέσω της ιδιοκτησίας κεφαλαίου και πόρων, αλλά με ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΕΡΗ «κινητοποίηση, διαχείριση και αξιοποίηση» πόρων. Η επιχειρηματική/πολιτική ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ σχετίζεται άμεσα με τη θέση στο δίκτυο και όχι με την αξία των πόρων! Η θέση εξαρτάται από πνευματικές διεργασίες και το μετασχηματισμό του επιχειρηματικού/πολιτικού πεδίου! [Το μοντέλο αυτό περιγράφει πιστά και τον Κοινωνικό Καπιταλισμό!]
Στο μοντέλο αυτό, ο Κώδικας Ηθικής έχει ιδιαίτερο ρόλο στη διαμόρφωση της θέσης της επιχείρησης / του κράτους στο δίκτυο και στις σχέσεις της/του με ομάδες συμμετόχων, όπως επενδυτών, προμηθευτών, ρυθμιστών, πελατών/πολιτών, …αδελφών κρατών-μελών!
- Οι επιπτώσεις του ΚΩΔΙΚΑ δεν οφείλονται τόσο στα ΛΟΓΙΑ αλλά κυρίως στις ΠΡΑΞΕΙΣ και στη ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ των συμμετόχων!
- Ο ΛΟΓΟΣ είναι απαραίτητο συστατικό ΗΓΕΣΙΑΣ, που ηγείται με το …παράδειγμα!
- Ο ΚΩΔΙΚΑΣ συνιστά καταλύτη και συντελεστή της πνευματικής διεργασίας μετασχηματισμού της επιχείρησης/ του πολιτικού πεδίου/ του κράτους και του δικτύου, πχ της …ΕΕ!
- Η επικοινωνία ηθικών θεμάτων που αφορούν στην ΑΕΙΦΟΡΙΑ νομιμοποιεί το ρόλο της επιχείρησης/ κόμματος/ κράτους-μέλους στο δίκτυο!
………………………
Η δυνατότητα διαμόρφωσης μιας στρατηγικής ανάπτυξης και αειφορίας προϋποθέτει κατανόηση της πραγματικότητας.
Ο κόσμος είναι ένα μεγάλο ΧΑΩΔΕΣ, ΠΟΛΥΠΛΟΚΟ πεδίο (επιχειρηματικού/ πολιτικού) ανταγωνισμού, όπου οφείλουμε:
- Να αξιοποιήσουμε το ΔΙΚΟ ΜΑΣ ΤΟΠΙΚΟ περιβάλλον (ανθρώπους, κοινότητα, δίκτυο, πόρους) δημιουργώντας ΑΞΙΑ/ΠΛΟΥΤΟ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΟΥΣ, όντας ανταγωνιστικοί με καλή φήμη ανά το ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ.
- Να κατανοήσουμε τη νέα πραγματικότητα, που καθορίζουν νέοι όροι, όπως ΧΑΟΠΛΟΚΟΤΗΤΑ και ΠΑΝΤΟΠΙΚΟΤΗΤΑ, ως συντελεστές συναίσθησης και διαχείρισης της (ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣ/ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ) ΗΘΙΚΗΣ και διαμόρφωσης στρατηγικής ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ και ΑΕΙΦΟΡΙΑΣ.
Δυστυχώς, λόγω της ΧΑΟΠΛΟΚΟΤΗΤΑΣ (chaoplexity=chaos+complexity), σύγκλισης ΧΑΟΥΣ και ΠΟΛΥΠΛΟΚΟΤΗΤΑΣ, ο άνθρωπος δυσκολεύεται να κατανοήσει και να ερμηνεύσει τη σημερινή πραγματικότητα! Πόσο μάλλον τι σημαίνει αειφορία!
Παράδειγμα η Κύπρος και πλείστες ευρωπαϊκές χώρες, όπου παρατηρείται παντελής αδυναμία κατανόησης του τοπικού, του ευρωπαϊκού και του παγκόσμιου επιχειρηματικού και πολιτικού status quo και modus operandi! Η ερμηνεία που συχνότατα δίδεται στα φαινόμενα είναι από υπεραπλουστευμένη μέχρι παντελώς διαστρεβλωμένη/λανθασμένη –ελλείψει κατανόησης ή/και λόγω λαϊκισμού/συντήρησης!
Ταυτόχρονα, η αναδυόμενη ΠΑΝΤΟΠΙΚΟΤΗΤΑ (glocalization=globalization+ localization), η συνισταμένη δύο ταυτόχρονων τάσεων: μιας προς την ΤΟΠΙΚΟΤΗΤΑ και μιας προς την ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΤΗΤΑ, συμβάλλει στην απαξίωση του εθνικού κράτους, αφού η πλειοψηφία των νόμων και κανόνων που ισχύουν στο εθνικό επίπεδο θεσμοθετούνται πλέον στο υπερεθνικό!
Η πολυπλοκότητα, η αδυναμία κατανόησης και η δυσανασχέτηση λόγω αδυναμίας επιλογής «εθνικών/τοπικών» προτιμήσεων οδηγούν σε φόβο/αποχή και αντίδραση, εσωστρέφεια και εθνικισμό.
Αποτέλεσμα: αναζήτηση αποδιοπομπαίων τράγων για τις δικές μας αδυναμίες, λάθη και κρίση –για όλα φταίει ΚΑΠΟΙΟΣ άλλος εντός και εκτός εθνικών συνόρων! «Συτζιά του μαύρου» κατάντησε η Ευρωπαϊκή Ένωση -η …οικογένεια μας!
Εδώ οφείλουμε να θυμόμαστε ότι η «αποδοχή» επιχείρησης/κράτους από το «δίκτυο» της/του εξαρτάται από «συστήματα πίστεων» και τον ΚΩΔΙΚΑ ΗΘΙΚΗΣ της/του!
- Η «νομιμοποίηση» ΙΣΟΤΙΜΗΣ συμμετοχής της Κύπρου στο δίκτυο της (…ΕΕ) εξαρτάται από την ΕΙΚΟΝΑ/ΦΗΜΗ της!
- Η ερμηνεία που δίνεται (από κάθε ομάδα συμμετόχων) στον Κώδικα Ηθικής έχει τεράστια σημασία.
Ας διερωτηθούμε ποια ήταν / είναι η ερμηνεία για την Κύπρο εντός και εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης –στις σφαίρες της χρηματο-οικονομικής και της πολιτικής!
- Όταν είναι θετική δημιουργεί αξία, ενώ όταν είναι αρνητική την καταστρέφει!
Ο Κώδικας συμβάλλει στη ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΙΝΔΥΝΟΥ, σταθεροποιώντας το ταραχώδες περιβάλλον και κάμνοντας το προβλέψιμο.
Η έλλειψη τέτοιων κωδίκων μας έφερε το Μαρί, την τραπεζική κρίση, την κρίση του κατασκευαστικού τομέα, κοκ!
Ο Αριστοτέλης δικαιώνεται: τη μεγαλύτερη «διάρκεια ζωής» έχουν οι ΑΞΙΕΣ!
- Κύπρος και Ευρώπη βιώνουν βαθιά πολιτικο-κοινωνικο-οικονομική κρίση!
Εσωστρέφεια, εθνικισμός και αποχή δεν θα φέρουν λύσεις!
- Μόνη ελπίδα μας για ανάπτυξη και αειφορία είναι η υιοθέτηση αυστηρών Κωδίκων Επιχειρηματικής και Πολιτικής Ηθικής και η συμμετοχή μας σε ΔΙΕΘΝΗ ΠΟΛΙΤΙΚΑ/ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ & ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ –ιδεωδώς, ως ΠΡΩΤΕΡΓΑΤΕΣ!
Θέλουμε και μπορούμε;
** Δημοσιεύτηκε στον ΠΟΛΙΤΗ την 1.6.2014