Του Νίκου Τιμοθέου
Ο ελληνισμός επιβίωσε για πολύ περισσότερο από τρεις ιστορικές χιλιετηρίδες, αφού για να διαμορφωθούν ελληνική γλώσσα, θρησκεία, μύθοι, αξίες και φιλοσοφικές θεωρήσεις, όπως μας τις περιγράφουν ο Όμηρος και τόσοι άλλοι έλληνες συγγραφείς και ποιητές χρειάστηκε πολύ μεγαλύτερος χρόνος.
Επιβίωσε γιατί εφηύρε ή και τελειοποίησε πανανθρώπινες αξίες και αρχές που ισχύουν ατόφιες μέχρι σήμερα – και αυτό παρά τις πολλές αδυναμίες και τα πάθη του.
Ο ελληνικός πολιτισμός θεωρείται δικαίως μια από τις μεγαλύτερες κατακτήσεις της ανθρωπότητας. Οι Ρωμαίοι παραδέχονταν ότι ήταν ανώτερος από το δικό τους, εν πολλοίς μιλιταριστικό, και προς τιμήν τους μάθαιναν ελληνικά και μελετούσαν τους αρχαίους μας προγόνους – για προφανείς λόγους.
Τα ιδεώδη, τις αξίες και τις αρχές τους πολλοί από τους σοφότερους έλληνες – ο Σωκράτης, ο Πλάτωνας, ο Αριστοτέλης – πίστευαν ότι μπορούσε να καλλιεργήσει, διαδώσει και εφαρμόσει στην καθημερινή ζωή η αριστοκρατία και όχι η δημοκρατία, η οποία ίσχυσε έκτοτε, ως καθεστώς διακυβέρνησης, για πολύ μικρά, σποραδικά χρονικά διαστήματα.
Ο ελληνικός πολιτισμός και η αναγέννηση σε συνδυασμό με τη δημοκρατία έδωσαν τους τελευταίους λίγους αιώνες γεωμετρική ώθηση στην πρόοδο: νοητική, πνευματική και ηθική. Και αυτή, στην καθημερινή ζωή, πέτυχε μια πρωτόγνωρη μορφωτική, επιστημονική, τεχνολογική και υλική πρόοδο.
Ποτέ πριν στην ιστορία της ανθρωπότητας, δεν είχαμε τόσα πολλά δημοκρατικά καθεστώτα, τόσο λίγες απώλειες σε πολέμους, τόση ευημερία, παρά τους κλυδωνισμούς της οικονομικής κρίσης και τόσους αγώνες για τα ανθρώπινα δικαιώματα, όσο σήμερα – κυρίως υπό καθεστώς δημοκρατίας, όπου ισχύουν η ελευθερία του λόγου, της πληροφόρησης και της κριτικής.
Η δημοκρατία εδραιώνεται πολύ πρόσφατα και μάλιστα με πίεση αριστοκρατικών και πλούσιων ελιτιστικών ομάδων, ως αντίβαρο στην απολυταρχική αυταρχική διακυβέρνηση των εκάστοτε ηγεμόνων – βασιλέων, αυτοκρατόρων, δικτατόρων, αλλά και ως ισορροπία τρόμου στη μεταξύ τους διαμάχη. Η δημοκρατία λειτουργεί σήμερα ως ένας αμοραλιστικός μηχανισμός όπου οι διάφοροι ελιτίστικοι παίκτες προσφέρουν ως αποζημίωση στο λαό το ιδεώδες της βελτίωσης της ευημερίας του πληθυσμού ή απλά των ψηφοφόρων τους («ψήφισε με, εσύ ξέρεις … γιατί!»).
Οι πρόγονοι μας έκτισαν τον πολιτισμό τους αντικαθιστώντας την αρχέγονη κοινωνικοπολιτική δραστηριότητα του λαϊκισμού με την κριτική σκέψη και μας κληρονόμησαν αξίες, αρχές, τη λογική και την κριτική σκέψη.
Και όμως σήμερα διαπιστώνουμε ότι η επιβίωση του πολιτισμού κινδυνεύει από ένα άκρατο πολιτικό λαϊκισμό – και μάλιστα με ανήθικη εκμετάλλευση της δημοκρατίας!
Η δημοκρατία για να ευδοκιμήσει απαιτεί ένα «στενό» σύνολο συνθηκών και περιστάσεων – όπως ένα ντελικάτο λουλούδι! Απαιτεί μια προηγμένη βιομηχανική ή μετα-βιομηχανική κοινωνία με ψηλό επίπεδο μόρφωσης και κουλτούρας της πλειοψηφίας του λαού – μια κοινωνία που δεν στοχεύει μόνο στη διασφάλιση των ανθρώπινων δικαιωμάτων, αλλά και στην αποτελεσματική διαχείριση της κοινωνίας και σε συνεργιστικές σχέσεις μεταξύ των διαφόρων ομάδων του πληθυσμού και των ατόμων.
Ο λαϊκισμός είναι το δηλητήριο που κατατρώει τον ανθρώπινο πολιτισμό και την νοητική, πνευματική και ηθική ευφυΐα και πρόοδο, υποχθόνια, χωρίς να το αντιλαμβάνεται ο απλός πολίτης μέχρις ότου το καρκίνωμα εξαπλωθεί πέρα από κάθε δυνατότητα θεραπείας.
Ο λαϊκισμός ως παράσιτο της δημοκρατίας απευθύνεται στο υποσυνείδητο και στα πρωτόγονα συναισθήματα του ανθρώπου – άλλοτε στο ουτοπιστικό άπιαστο μέλλον και άλλοτε στο «άμεσο» ιδιοτελές συμφέρον. Καταστρέφει βαθμιαία την κριτική σκέψη και παραμερίζει τις πανανθρώπινες αξίες υπέρ των πλέον ορμέμφυτων ενστίκτων.
Αντί η διαμόρφωση γνώμης να βασίζεται στη λογική επιλογή και στη στάθμιση αντικειμενικών κριτηρίων, άγεται και σύρεται από άλογα συναισθήματα ανάλογα με το στιγμιαίο συμφέρον και την υστεροβουλία των λαϊκιστών πολιτικών και ΜΜΕ.
Συχνά τα πολιτικά κόμματα αδυνατούν να υλοποιήσουν τις μεγαλόσχημες διακηρύξεις τους, παγιδευμένα σε ιδεοληψίες του παρελθόντος. Δεν είναι καν σε θέση να κατανοήσουν τα προβλήματα, αφού η πραγματική δύναμη είναι πλέον οικονομική και όχι πολιτική, με αποτέλεσμα οι διακηρύξεις τους να αντιμετωπίζουν αντίσταση και να κατακρίνονται ως ανεδαφικές. Η πλειοψηφία των πολιτικών, αδυνατώντας να κατανοήσουν τα πραγματικά προβλήματα της ολοένα πολυπλοκότερης ανθρώπινης κοινωνίας, καταφεύγει στο λαϊκισμό.
Αρκεί να κοιτάξουμε τι συμβαίνει σήμερα στον κυπριακό χώρο. Τι διακηρύττουν τα κόμματα μέσα και έξω από τη Βουλή και τι πράττουν συναλλασσόμενα ανήθικα, πίσω από κλειστές θύρες – με πρωτεργάτες φυσικά εκείνους που δεν πίστεψαν ποτέ στα ελληνικά ιδεώδη και στη δημοκρατία, τους τάχα διεθνιστές οπαδούς της ισότητας, που στην ουσία κόπτονται μόνο για την καλοπέραση και τη διαιώνιση της εξουσίας της νομενκλατούρας και των apparatchik!
Η λαϊκιστική συμπεριφορά της πλειοψηφίας των κομμάτων αποδεικνύει διαχρονικά πέρα από κάθε αμφιβολία ότι δεν μπορούμε να περιμένουμε ο,τιδήποτε απ’ εκείνα.Βάζουν σε κίνδυνο και την ευημερία και την επιβίωση του κυπριακού ελληνισμού! Καιρός να αντιδράσουμε!
Με καλύτερη παιδεία και πολιτιστική κουλτούρα, με αγωνιστική δημοσιογραφία και με την εμπλοκή των επιστημόνων και των διανοουμένων του τόπου οι οποίοι θα πρέπει να αφυπνίσουν τη σιωπηλή πλειοψηφία και να ηγηθούν μιας νέας πολιτικής πορείας.
*Δημοσιεύτηκε στο Φιλελεύθερο στις 12.11.2011