Των Νίκου & Κοραλίας Τιμοθέου*
www.strategic-change-consultants.com
Ο ορισμός της επιτυχίας για μια χώρα, μια πολιτεία, ένα δήμο, μια δημόσια υπηρεσία ή οργανισμό υπήρξε το θέμα πληθώρας ακαδημαϊκών και επαγγελματικών βιβλίων, άρθρων, συνεδρίων και συμποσίων και το αντικείμενο έρευνας εξαίρετων μυαλών.
Παρά τον όγκο φαιάς ουσίας, ενέργειας και χρόνου που αφιερώθηκε και αφιερώνεται στο θεμελιώδες αυτό ζήτημα, δεν υπήρξε μέχρι σήμερα μια απόλυτα αποδεκτή απάντηση, σε θεωρητικούς ή πρακτικούς όρους!
Και όμως, εφαρμόζοντας τον βασικό κανόνα της επιστημονικής έρευνας, η αλήθεια μπορεί να αποκαλυφθεί μέσα από τη μελέτη «πετυχημένων» κρατών, υπηρεσιών και οργανισμών –πετυχημένων με την έννοια της δημιουργίας και παράδοσης αξίας με αειφόρο τρόπο, όπως κρίνεται από τους ίδιους τους επηρεαζόμενους/ενδιαφερόμενους συμμετόχους: πολίτες και επιχειρήσεις!
Όλη η επιστημονική έρευνα δείχνει ότι πολιτική επιτυχία σημαίνει τη δημιουργία και την παράδοση αξίας στους συμμετόχους: πολίτες, επιχειρήσεις, μη κυβερνητικές οργανώσεις, δημόσιους υπαλλήλους, κοινότητες πολιτών…
Η έμφαση στον ορισμό αυτό βρίσκεται στον όρο «παράδοση»! Δεν αρκεί, δηλαδή, η δημιουργία αξίας (είτε πρόκειται για φυσικό αγαθό/προϊόν είτε για υπηρεσία), αλλ’ απαιτείται η παράδοση της στον έχοντα ενδιαφέρον/ συμφέρον, ο οποίος θα απολαύσει, όπως επιθυμεί, την αξία αυτή και θα καταβάλει (με ιδία ή μη βούληση) το αντίτιμο –είτε πρόκειται για τέλος είτε ακόμη για φόρο είτε, στην εξαιρετική αλλ’ όχι εξαιρετέα περίπτωση, για ψήφο επικρότησης/επανεκλογής κυβερνώντος πολιτικού ηγέτη ή/και κόμματος!
Ο ορισμός της αξίας είναι επίσης αντίξοος! Πρέπει να ιδωθεί μέσα από τα μάτια του πολίτη και της νομικής οντότητας που έχει συμφέρον και προσδοκά να επωφεληθεί από την αξία που του/της παραδίνεται. Για τους πολίτες και τις νομικές οντότητες θα σήμαινε ικανοποίηση των αναγκών τους: άριστη ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, αποτελεσματική και ανταγωνιστική εκπαίδευση, άριστη δημόσια υποδομή, εξωτερική και εσωτερική ασφάλεια, πρόσφορο επιχειρηματικό περιβάλλον, αποτελεσματική ρύθμιση και εποπτεία στην εφαρμογή των νόμων, γρήγορη εξυπηρέτηση, αποτελεσματική απόδοση δικαιοσύνης, χαμηλό κόστος δημόσιας υπηρεσίας και άρα χαμηλά τέλη και φορολογία… Για τους δημόσιους υπαλλήλους: δίκαιη αμοιβή, σταθερή εργοδότηση, άνετη σύνταξη… Για τους προμηθευτές: σταθερές παραγγελίες, έγκαιρη εξόφληση… Προφανώς η αξία μεταβάλλεται από άτομο σε άτομο και από νομική οντότητα σε νομική οντότητα.
Για τους πολιτικούς ηγέτες, τα ουσιώδη ερωτήματα παραμένουν:
- Σε τι πρέπει να αφιερώνουν πρωτευόντως την ενέργεια τους:
- Στη διαμόρφωση της αξίας που το κράτος, η πολιτεία, ο δήμος, η υπηρεσία θα δημιουργήσει, προσφέρει και παραδώσει, στα πλαίσια της ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ του/της;
ή
- Στη διαμόρφωση της στρατηγικής, στα πλαίσια του ΟΡΑΜΑΤΟΣ του;
- Πως θα επιτύχουν να παραδώσουν τη μέγιστη αξία στους πολίτες, στις επιχειρήσεις και στους άλλους επηρεαζομένους;
Πρόσφατη, εκτενέστατη, πολυεθνική έρευνα στον επιχειρηματικό τομέα αποκαλύπτει ότι η διαμόρφωση της «παράδοσης αξίας» οφείλει να προηγείται της στρατηγικής! Εξίσου σημαντικό αποδεικνύεται το πώς θα διαμορφωθεί πρώτα η «παράδοση αξίας» και μετά η στρατηγική! Τα ίδια ισχύουν και για την πολιτική εξουσία!
Οι πετυχημένοι ηγέτες δημιουργούν και καλλιεργούν μια κουλτούρα που ενθαρρύνει την υιοθέτηση, τη δέσμευση και την αφοσίωση των συμμετόχων του κράτους, του υπουργείου, του δήμου, της υπηρεσίας, του οργανισμού μέσα από την ευθυγράμμιση και την εμπλοκή/συμμετοχή τους κατά τη διαμόρφωση της πρότασης αξίας που θα παράγεται και παραδίδεται και μετά στη στρατηγική (και στο πως θα υλοποιηθεί η στρατηγική) και στο πώς θα παράγεται και παραδίνεται η αξία.
Βασανίζουν και δοκιμάζουν συνεχώς τις (προ)υποθέσεις στις οποίες βασίζεται η διαμόρφωση και της αξίας και της στρατηγικής με τη συλλογή πραγματικών στοιχείων/πληροφοριών και τη διαβούλευση σε ένα ελεύθερο κλίμα με αντιπροσωπευτικούς συμμετόχους.
Δυστυχώς, πολλοί ηγέτες ακολουθούν την οδό της «εικονικής» αξίας! Πρώτα διαμορφώνουν τη στρατηγική και μετά «μαγειρεύουν» την αξία όπως εκείνοι την φαντάζονται και όπως εκείνοι θέλουν να την προσφέρουν ώστε να ταιριάζει στη στρατηγική «τους». Συνήθως δεν αποδέχονται αντιρρήσεις από τους «υφιστάμενους» τους και προωθούν τη στρατηγική «τους» που δεν έχει επαφή με την πραγματικότητα. Το αποτέλεσμα είναι προφανές: μέχρις ότου διαπιστώσουν ότι τόσο η «αξία» που προσπαθούν να πλασάρουν στον πολίτη όσο και η στρατηγική τους είναι λανθασμένες, είναι πολύ αργά για να τις τροποποιήσουν! Τόσο οι ίδιοι όσο και το κράτος, το υπουργείο, η υπηρεσία, ο οργανισμός είναι καταδικασμένα! Αναλογιστείτε τις δανειακές συμβάσεις –μνημόνια- της Ελλάδας ή την πολεοδομική αμνηστία Σιλικιώτη ή τις «επενδύσεις» του ταμείου συντάξεως της ΑΤΗΚ ή τον «υπαρκτό» σοσιαλισμό!
*Δημοσιεύτηκε στον Φιλελεύθερο στις 19.10.2015