Του Νίκου Τιμοθέου*
Η Κυπριακή πολιτεία περηφανεύεται γιατί τάχα προσφέρει δωρεάν παιδεία! Και όμως αυτό συνιστά ακόμη μια από τις ψευδαισθήσεις με τις οποίες ζούμε σ’ αυτή τη μικρή κολοβωμένη Δημοκρατία.
- Τι παιδεία προσφέρει στον πολίτη της η Κυπριακή πολιτεία;
Δωρεάν πρωτοβάθμια εκπαίδευση;
Νοουμένου ότι (α) οι γονείς στείλουν το παιδί τους σε δημόσιο δημοτικό της επιλογής του κράτους και (β) ο γονιός δεν επιτρέπεται να επιλέξει άλλο δημοτικό, που μπορεί να φέρνει καλύτερα αποτελέσματα, ΕΚΤΟΣ φυσικά αν δηλώσει ΑΛΛΗ διεύθυνση διαμονής διαπράττοντας μια μικρή(;) απάτη, τότε το νοικοκυριό απολαμβάνει όφελος €6.000 περίπου ανά μαθητή και έτος, δηλαδή συνολικά €36.000 για τα έξι χρόνια της φοίτησης.
Από την άλλη, το νοικοκυριό αναγκάζεται να πληρώσει σημαντικά δίδακτρα (πάνω από €1.000/έτος) για «ιδιαίτερα» απογευματινά μαθήματα, ώστε να συμπληρώσει τη μόρφωση των παιδιών του πχ στα αγγλικά ή για εισαγωγή σε ιδιωτικό γυμνάσιο!
- Αν ο γονιός επιλέξει ιδιωτικό δημοτικό θα απωλέσει την «έμμεση χορηγία» της δωρεάν δημόσιας παιδείας και θα καταβάλει τα δίδακτρα του ιδιωτικού σχολείου.
Δωρεάν δευτεροβάθμια εκπαίδευση;
Νοουμένου ότι (α) οι γονείς στείλουν το παιδί τους σε δημόσιο γυμνάσιο και λύκειο της επιλογής του κράτους και (β) ο γονιός δεν επιτρέπεται να επιλέξει άλλο δημόσιο σχολείο, που μπορεί να προσφέρει καλύτερη ποιότητα εκπαίδευσης με βάση καλύτερα αποτελέσματα, ΕΚΤΟΣ φυσικά αν δηλώσει ΑΛΛΗ διεύθυνση διαμονής διαπράττοντας μια μικρή(;) απάτη, τότε το νοικοκυριό απολαμβάνει όφελος (ίσο με τα δίδακτρα ιδιωτικού σχολείου) τουλάχιστον 6.300 ευρώ ανά μαθητή και έτος, δηλαδή συνολικά 38 χιλιάδες για τα έξι χρόνια της φοίτησης και ο φορολογούμενος καταβάλλει 9.800 περίπου ανά μαθητή και έτος ή 58 χιλιάδες για κάθε απόφοιτο λυκείου.
Από την άλλη, επειδή η δημόσια παιδεία αποδεικνύεται ανεπαρκής, το μέσο νοικοκυριό συχνά πληρώνει σημαντικά δίδακτρα (τουλάχιστον 2.000/έτος) για «ιδιαίτερα» μαθήματα, ώστε να μπορέσουν τα παιδιά να εισαχθούν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση ή να εξασφαλίσουν απολυτήριο!
- Αν ο γονιός επιλέξει ιδιωτικό γυμνάσιο και λύκειο θα απωλέσει την «έμμεση χορηγία» της δωρεάν δημόσιας παιδείας και θα καταβάλει τα δίδακτρα (περίπου 38 χιλιάδων ευρώ) του ιδιωτικού σχολείου.
Δωρεάν τριτοβάθμια εκπαίδευση;
Νοουμένου ότι ο ενδιαφερόμενος επιτύχει στις εισαγωγικές των δημόσιων πανεπιστημίων και επιλέξει αντικείμενο σπουδών που προσφέρεται απ’ αυτά, το νοικοκυριό απολαμβάνει όφελος πάνω από €11.000 (μέχρι και 23χιλ, αν συμπεριλάβουμε τις αναπτυξιακές δαπάνες, που στα δίδακτρα των ιδιωτικών περιλαμβάνονται) ανά φοιτητή και έτος, δηλαδή πάνω από €44.000 για τα τέσσερα χρόνια της φοίτησης.
- Αν αποτύχει ή αν δεν προσφέρεται από δημόσιο πανεπιστήμιο το θέμα που τον ενδιαφέρει, οφείλει να φοιτήσει σε ιδιωτικό πανεπιστήμιο είτε στην Κύπρο είτε στο εξωτερικό καταβάλλοντας δίδακτρα.
Στα 16 χρόνια το νοικοκυριό που επέλεξε δημόσια εκπαίδευση «παίρνει» από το κράτος 140χιλ – €180χιλ. ανά παιδί ή 280-360χιλ. ευρώ για δύο παιδιά, ΑΣΧΕΤΑ από το εισόδημα ή την οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού! Ισχύουν και για τον πτωχότερο και για τον εκατομμυριούχο!
Σε αντιδιαστολή με το νοικοκυριό που επέλεξε/εξαναγκάστηκε σε ιδιωτική εκπαίδευση που καταβάλλει δίδακτρα. (Με ελάχιστους φοιτητές να απολαμβάνουν μικρού «βοηθήματος» αν πληρούν εισοδηματικά κριτήρια!)
- Είναι τα πιο πάνω ΔΩΡΕΑΝ παιδεία; ΟΧΙ, φυσικά!
- Δυστυχώς είναι ημι-δωρεάν δημόσια παιδεία -και μάλιστα συγκριτικά κακής ποιότητας στην εγκύκλιο εκπαίδευση.
ΔΩΡΕΑΝ ΠΑΙΔΕΙΑ, στο σύγχρονο κράτος, ΣΗΜΑIΝΕΙ ΝΑ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ Η ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΣΕ ΟΛΟΥΣ ΤΙΣ ΙΔΙΕΣ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ και ΤΗΝ ΙΔΙΑ «ΧΟΡΗΓΙΑ», με ΙΣΟΠΟΛΙΤΕΙΑ και ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΕΠΙΛΟΓΗ!
Να προσφέρει με στοχευμένο τρόπο σε κάθε νοικοκυριό της ίδιας οικονομικής κατάστασης το ίδιο ποσό, άσχετα αν έχει επιλέξει δημόσιο ή ιδιωτικό σχολείο. (Η «χορηγία» συνιστά επιστροφή φορολογίας και κοινωνική …αλληλεγγύη!)
Αν εφαρμοστεί και στην «δωρεάν» εκπαίδευση η αρχή του ΓΕΣΥ, τότε όλοι θα απολαμβάνουν δωρεάν παιδεία, καταβάλλοντας «εισφορά» ανάλογη των εισοδημάτων τους –που ουσιαστικά συνιστά αύξηση του φόρου εισοδήματος και στις δύο περιπτώσεις έναντι υπηρεσιών που εξασφαλίζει στον πολίτη η Πολιτεία από τον κρατικό ή τον ιδιωτικό τομέα σε ανταγωνιστικό περιβάλλον –και ας συμπληρώσει η «εισφορά» τη διαφορά ανάμεσα στο σημερινό κόστος της «δημόσιας» παιδείας και εκείνο της ΔΩΡΕΑΝ παιδείας.
Τότε και δικαιοσύνη και ισότητα θα έχουμε και τα σχολεία θα υποχρεωθούν σε ευγενή ανταγωνισμό με βάση τα αποτελέσματα αντικειμενικών ανεξάρτητων εξετάσεων. Και σίγουρα η ποιότητα και η παραγωγικότητα τους θα πάνε στα ύψη! Και μαζί το εισόδημα των ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΩΝ δασκάλων (όχι …όλων) σε όλα τα επίπεδα!
Ιδού πεδίο δόξης λαμπρό για τους δάσκαλους και καθηγητές του δημοσίου και τα συνδικάτα τους: Αγώνας για δωρεάν παιδεία ψηλού (Φινλανδικού;) επιπέδου και όχι αγώνας ΧΑΡΙΝ ΤΗΣ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ! Ο,τιδήποτε άλλο δεν θα πείσει την κοινωνία ούτε και θα εξυψώσει την εκτίμηση της!
Και οι πολιτικοί μας ας περιλάβουν στο προεκλογικό τους πρόγραμμα τη «δίκαιη κοινωνία» αρχίζοντας από την πραγματικά δωρεάν ψηλού επιπέδου παιδεία –αυτό μπορεί να γίνει ΑΜΕΣΩΣ (με την έκδοση δελτίου/κουπονιού ανά μαθητή ύψους ανάλογου του μέσου κόστους της αντίστοιχης τάξης που θα εξαργυρώνεται σε δημόσιο ή ιδιωτικό σχολείο) σε αντιδιαστολή με το ΓΕΣΥ που … “κοιλιοπονεί”!
Σημ. Βλ. Eurostat: Το κυπριακό κόστος είναι ανάμεσα στα ψηλότερα στην ΕΕ, επειδή οι μισθοί των εκπαιδευτικών σε ΟΛΕΣ τις βαθμίδες είναι σε αγοραστική δύναμη από τους ψηλότερους στην ΕΕ!
- Δημοσιεύτηκε στον ΠΟΛΙΤΗ στις 3 Απριλίου 2016